Σαουδική Αραβία: Ένα βήμα πιο κοντά για την απόκτηση F35 από τις ΗΠΑ
Η συμφωνία «δοκιμάζει το «ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα» του Ισραήλ
Newsroom
16:29
5 Νοεμβρίου 2025
AP Photo/Lewis Joly, Αρχείο
Ένα κρίσιμο εμπόδιο στο Πεντάγωνο ξεπέρασε το αίτημα της Σαουδικής Αραβίας για την αγορά έως και 48 μαχητικών αεροσκαφών F35,σε μια εξέλιξη που θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει την ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή θέτοντας σε δοκιμασία τον αμερικανικό όρο της διατήρησης του «ποιοτικού στρατιωτικού πλεονεκτήματος» του Ισραήλ, όπως αποκάλυψε το πρακτορείο Reuters σε αποκλειστικό του ρεπορτάζ.
Το αίτημα της Σαουδικής Αραβίας για την απόκτηση έως και 48 μαχητικών αεροσκαφών F35 Lightning II της Lockheed Martin, των πιο προηγμένων μαχητικών στον κόσμο, έχει προχωρήσει από το τμήμα πολιτικής στο γραφείο του Γραμματέα Άμυνας, ενόψει της προγραμματισμένης επίσκεψης του Πρίγκιπα Διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στις ΗΠΑ. Η τελική έγκριση ωστόσο απαιτεί σειρά βημάτων, καθώς πρέπει να περάσει από το Υπουργικό Συμβούλιο, καθώς και να λάβει την υπογραφή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και να ενημερωθεί επισήμως το Κογκρέσο.
Η εξέλιξη θεωρείται σημαντική στροφή πολιτικής, καθώς τίθεται σε δοκιμασία ο αμερικανικός όρος της διατήρησης του «Ποιοτικού Στρατιωτικού Πλεονεκτήματος» (QME) του Ισραήλ. Ο όρος αυτός εγγυάται πως η στρατιωτική τεχνολογία που πωλείται στις αραβικές χώρες της περιοχής είναι λιγότερο εξελιγμένη από αυτή που λαμβάνει το Ισραήλ, με στόχο τη διασφάλιση της ασφάλειάς του. Το Ισραήλ παραμένει η μοναδική χώρα στη Μέση Ανατολή που διαθέτει τα F35, και η πώλησή τους σε αραβικό κράτος θα μπορούσε να ανατρέψει τη στρατιωτική υπεροχή του Ισραήλ.
Η Σαουδική Αραβία, ο μεγαλύτερος αγοραστής όπλων από τις ΗΠΑ, επιδιώκει την απόκτηση των F35 εδώ και χρόνια. Το αίτημα εντάσσεται στο «Όραμα 2030» του μπιν Σαλμάν, ένα σχέδιο που αποσκοπεί στη διαφοροποίηση της οικονομίας του Βασιλείου, την μείωση εξάρτησης από το πετρέλαιο και σε επίπεδο Άμυνας, την ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας και τον εκσυγχρονισμό της Πολεμικής Αεροπορίας προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα περιφερειακές απειλές με επίκεντρο το Ιράν.
Η κυβέρνηση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε εξετάσει το ενδεχόμενο παροχής F35 στη Σαουδική Αραβία ως αντάλλαγμα για την ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ του Ριάντ και του Ισραήλ, μια πρωτοβουλία που εντάσσονταν στις ευρύτερες προσπάθειες στο πλαίσιο των «Συμφωνιών του Αβραάμ» και τη δημιουργία ενός αντι-ιρανικού άξονα, αλλά τελικά καθυστέρησε λόγω ζητημάτων ασφάλειας και πολιτικών διαφωνιών.
Την ίδια στιγμή, η συμφωνία αντιμετωπίζει πιθανές προκλήσεις από νομοθέτες που παραμένουν επιφυλακτικοί απέναντι στην εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας με το Ριάντ, ιδίως μετά τη δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018, η οποία προκάλεσε διεθνή κατακραυγή και οδήγησε σε προσωρινό «πάγωμα» των πωλήσεων όπλων.
Παρά τις αντιδράσεις, η απόφαση για την πώληση λαμβάνει χώρα εν μέσω της δέσμευσης Τραμπ να δοθεί προτεραιότητα στις πωλήσεις όπλων στη Σαουδική Αραβία. Μάλιστα, η υπογραφή πακέτου όπλων αξίας περίπου 142 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την αμερικανική κυβέρνηση, είχε χαρακτηριστεί από τον Λευκό Οίκο ως «η μεγαλύτερη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας» που έχει συνάψει ποτέ η Ουάσινγκτον.