Η Ουκρανία επιβεβαίωσε σήμερα ότι προχώρησε σε πλήγμα κατά του ρωσικού δεξαμενόπλοιου «Qendil» ανοιχτά νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Πρόκειται για το πιο απομακρυσμένο χτύπημα που έχει γίνει μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας από την έναρξη του πολέμου, σχεδόν 2.000 χιλιόμετρα μακριά από το πεδίο μάχης.
Σύμφωνα με πηγές της ουκρανικής SBU που επικαλούνται διεθνή πρακτορεία, η επίθεση πραγματοποιήθηκε με μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλης εμβέλειας.
Το πλοίο φέρεται να υπέστη σοβαρές ζημιές, χωρίς όμως να μεταφέρει φορτίο τη στιγμή του χτυπήματος, γεγονός που -κατά το Κίεβο- απέτρεψε περιβαλλοντικό κίνδυνο.
Η ουκρανική πλευρά αναφέρει ότι το «Qendil» ανήκε στον λεγόμενο «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας, δηλαδή σε δίκτυο δεξαμενόπλοιων που χρησιμοποιούνται για την παράκαμψη των διεθνών κυρώσεων και τη χρηματοδότηση του πολέμου.
Από τη Μόσχα, αξιωματούχοι καταδίκασαν την επίθεση, κάνοντας λόγο για επικίνδυνη κλιμάκωση και προειδοποιώντας ότι η Ρωσία θα απαντήσει, χωρίς ωστόσο να δίνουν λεπτομέρειες για πιθανά αντίποινα.
Στρατιωτικοί αναλυτές, που μίλησαν σε διεθνή ΜΜΕ, σημειώνουν ότι το πλήγμα έχει κυρίως συμβολική και στρατηγική σημασία. Αφενός, δείχνει ότι η Ουκρανία έχει πλέον τη δυνατότητα να πλήττει ρωσικούς στόχους σε αποστάσεις άνω των 2.000 χιλιομέτρων, αφετέρου ότι οι ρωσικές ενεργειακές και εμπορικές μεταφορές δεν είναι ασφαλείς ούτε εκτός Μαύρης Θάλασσας.
Παράλληλα, ειδικοί στη ναυτιλία προειδοποιούν ότι τέτοιες επιθέσεις ενδέχεται να αυξήσουν το κόστος ασφάλισης και τις ανησυχίες για την ασφάλεια στη Μεσόγειο.
Ο απόστρατος συνταγματάρχης των πεζοναυτών των ΗΠΑ Μαρκ Κάνσιαν, από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS), αναφέρει ότι το οπτικό υλικό φαίνεται να δείχνει πολλαπλές λήψεις από ένα ή δύο πλήγματα στο πλοίο, με το σημείο της πρόσκρουσης να είναι συμβατό με χτύπημα από μικρό εναέριο drone.
«Η προπαγανδιστική αξία ήταν εξίσου σημαντική με την οικονομική και πολιτική αξία» δήλωσε στο BBC Verify, αναφερόμενος στο γεγονός ότι η επίθεση καταγράφηκε με drones.
Ο Φάμπιαν Χιντς, στρατιωτικός αναλυτής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS), εκτίμησε ότι η επίθεση θα μπορούσε να έχει πραγματοποιηθεί είτε με drone είτε με εκρηκτικό μηχανισμό που τοποθετήθηκε κρυφά πάνω στο πλοίο.
Ο Τζ. Άντρες Γκάνον, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt στις ΗΠΑ, πιστεύει ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε με drone μάχης μεγάλης εμβέλειας.
Η εκτίμησή του βασίζεται στη σχετικά μικρή έκρηξη και στην απουσία ίχνους καυσαερίων από κάποιο βλήμα πριν από την πρόσκρουση.
Η ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας υποστήριξε ότι η επίθεση προκάλεσε «κρίσιμες ζημιές» στο πλοίο.
Η εταιρεία παρακολούθησης πλοίων TankerTrackers.com έδωσε στη δημοσιότητα δορυφορική εικόνα της Planet Labs, που ελήφθη σήμερα στις 09:46 GMT. Στην εικόνα διακρίνεται ίχνος πλεύσης στην πρύμνη του Qendil, γεγονός που δείχνει ότι το πλοίο βρισκόταν σε κίνηση, ταξιδεύοντας ανατολικά.
Με βάση τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, δεν υπάρχουν ενδείξεις για ανθρώπινα θύματα.
Λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της επίθεσης, ο Βλαντίμιρ Πούτιν αναφέρθηκε έμμεσα στο περιστατικό, κατηγορώντας την Ουκρανία ότι επιχειρεί να πλήξει τη ρωσική οικονομία μέσω «επιθέσεων σε πολιτικούς και εμπορικούς στόχους».
Σύμφωνα με ρωσικά κρατικά μέσα, ο Πούτιν υποστήριξε ότι τέτοιες ενέργειες έχουν στόχο να αυξήσουν το κόστος ασφάλισης των ρωσικών φορτίων και να αποθαρρύνουν διεθνείς ναυτιλιακές εταιρείες από τη συνεργασία με τη Ρωσία. Παράλληλα, τόνισε ότι η Μόσχα «δεν θα αφήσει αναπάντητες επιθέσεις που απειλούν τα εθνικά της συμφέροντα», χωρίς να δώσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ή μορφή απάντησης.
Την ίδια ώρα, Ρώσοι αξιωματούχοι του υπουργείου Εξωτερικών μίλησαν για «παραβίαση της ασφάλειας στη διεθνή ναυσιπλοΐα», επιχειρώντας να μεταφέρουν τη συζήτηση στο επίπεδο του διεθνούς δικαίου και της προστασίας των εμπορικών θαλάσσιων οδών. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, δεν έχει ανακοινωθεί κάποιο επίσημο διπλωματικό βήμα ή προσφυγή σε διεθνή οργανισμό.
Σύμφωνα με στοιχεία παρακολούθησης πλοίων που επικαλούνται διεθνή μέσα, το «Qendil» είχε ξεκινήσει τις προηγούμενες εβδομάδες από ρωσικό λιμάνι, μεταφέροντας φορτίο πετρελαίου προς την Ασία. Αφού ολοκλήρωσε την παράδοση, φέρεται να διέσχισε τη Διώρυγα του Σουέζ και να εισήλθε στη Μεσόγειο Θάλασσα, πλέοντας πλέον χωρίς φορτίο.
Το πλοίο ακολούθησε πορεία κοντά στις ακτές της βόρειας Αφρικής, με κατεύθυνση δυτική, όταν -σύμφωνα με τις ουκρανικές πληροφορίες- εντοπίστηκε και στοχοποιήθηκε. Γύρισε να ταξιδέψει ανατολικά και χτυπήθηκε από τα ουκρανικά drones.
Η ουκρανική πλευρά υποστηρίζει ότι η επιλογή του χρόνου και του σημείου της επίθεσης δεν ήταν τυχαία, καθώς το πλοίο βρισκόταν σε ανοιχτή θάλασσα και άδειο, μειώνοντας τον κίνδυνο για ανθρώπινες απώλειες ή περιβαλλοντική καταστροφή.
Το χτύπημα στο «Qendil» θεωρείται από αναλυτές ως μήνυμα ότι η Ουκρανία παρακολουθεί και μπορεί να πλήξει τη διαδρομή των ρωσικών δεξαμενόπλοιων πολύ πέρα από το άμεσο πεδίο των πολεμικών επιχειρήσεων.