«Καθώς η χρονιά φτάνει στο τέλος της, μπορούμε να πούμε ότι το βιβλίο συνεχίζει να αντικατοπτρίζει όσα ζούμε ως κοινωνία. Η φετινή εκδοτική χρονιά, συνολικά, ήταν απαιτητική. Το κόστος ζωής επηρεάζει και τις αγορές βιβλίων και αυτό το βλέπουμε καθημερινά. Ο κόσμος στην Αλεξανδρούπολη είναι πιο προσεκτικός, αγοράζει λιγότερα βιβλία, αλλά τα επιλέγει με μεγαλύτερη σκέψη. Έρχεται, ρωτάει, συζητάει. Αυτό έχει κάνει και τον ρόλο του βιβλιοπώλη πιο ουσιαστικό, πιο ανθρώπινο. Οι γιορτές των Χριστουγέννων εξακολουθούν να είναι μια από τις πιο ζωντανές περιόδους για το βιβλίο, καθώς επιλέγουν το βιβλίο ως δώρο, είτε για τα παιδιά, είτε για τους ενήλικες αφού αποτελεί μια ουσιαστική ασφαλή επιλογή».
Ο Γιάννης Βαταμίδης, ιδιοκτήτης του ομώνυμου βιβλιοπωλείου, που το 2026 θα κλείσει 50 χρόνια «ζωής», κάνει τον απολογισμό του 2025
Τι διαβάζουν οι Αλεξανδρουπολίτες, τι αγοράζουν οι Τούρκοι, ποια βιβλία εξαφανίστηκαν από τα ράφια!
Υπάρχει μία κινέζικη παροιμία που λέει πως «ένα βιβλίο είναι σαν τον κήπο που τον κουβαλάς στην τσέπη σου». Ευρισκόμενοι, λοιπόν, στις τελευταίες σελίδες του 2025, με τη γιορτινή ατμόσφαιρα, την αναζήτηση δώρων και την τάση για ετήσιο απολογισμό να βρίσκονται στο αποκορύφωμά τους, αναρωτηθήκαμε πόσο χρόνο αφιέρωσαν φέτος οι Αλεξανδρουπολίτες στα βιβλία, την ανάγνωση, τη λογοτεχνία ειδικότερα, που όπως είχε πει ο ποιητής και συγγραφέας Fernando Pessoa, είναι «ο πιο ευχάριστος τρόπος να αγνοείς τη ζωή».
Μιλήσαμε με τον Γιάννη Βαταμίδη, ιδιοκτήτη του βιβλιοπωλείου «Βαταμίδη», στο κέντρο της Αλεξανδρούπολης, το οποίο το 2026 θα συμπληρώσει μισό αιώνα ζωής. Οι πληροφορίες μας λένε πως το σπουδαίο αυτό γεγονός θα γιορταστεί όπως του αξίζει, πάντα μαζί με τον κόσμο που τόσα χρόνια στηρίζει αυτό το ιστορικό, πλέον, τοπικό βιβλιοπωλείο. Άλλωστε, όπως εξομολογείται και ο ίδιος ο ιδιοκτήτης του, «οι άνθρωποι που μπαίνουν καθημερινά στον χώρο μας δεν είναι απλώς πελάτες· είναι γνωστοί, φίλοι, γονείς με τα παιδιά τους, εκπαιδευτικοί, νέοι και μεγαλύτεροι αναγνώστες που θέλουν να συζητήσουν, να ρωτήσουν, να προτείνουν».
Κάνοντας έναν απολογισμό για το 2025, ο κ. Βαταμίδης αναφέρει:
Όπως λέει, για τις γιορτές, οι προσωπικές του επιλογές είναι πολύ συγκεκριμένες.
«Τα βιβλία που θα διαβάσω είναι το νέο του Dan Brown “Το μυστικό των μυστικών”, το οποίο περίμενα με μεγάλη αγωνία, αλλά και το “Ιντερμέτζο” της Σάλλυ Ρούνεϋ” το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα και μου κέντρισε το ενδιαφέρον με τον αντίκτυπο που έχει αυτό το διάστημα στο εξωτερικό».
Στα ευπώλητα βιβλία της χρονιάς ξεχώρισαν και φέτος οι Έλληνες συγγραφείς και η ελληνική λογοτεχνία.
«Στην Αλεξανδρούπολη βλέπουμε ότι οι αναγνώστες αγαπούν τις ιστορίες που έχουν συναίσθημα, ιστορικό υπόβαθρο, κοινωνική διάσταση και ελληνικό «χρώμα». Ως βιβλιοπωλείο άλλωστε επιλέγουμε να φιλοξενούμε συχνά αγαπημένους Έλληνες συγγραφείς και πολλούς τοπικούς για να παρουσιάσουμε τα νέα τους βιβλία.
Μεγάλη αξία είναι και το αστυνομικό μυθιστόρημα, με αρκετούς πελάτες να επιστρέφουν συστηματικά για τον επόμενο τίτλο του αγαπημένου τους συγγραφέα. Σταθερή δύναμη παραμένουν τα παιδικά βιβλία, κάτι που μας δίνει ιδιαίτερη χαρά, γιατί δείχνει ότι οι οικογένειες της πόλης εξακολουθούν να επενδύουν στο διάβασμα των παιδιών τους».
Σύμφωνα με τον κ. Βαταμίδη, ένα από τα βιβλία που κέντρισαν το ενδιαφέρον του κοινού, σε μεγάλο βαθμό, ήταν αυτό του πρώην Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
«Από την πρώτη περίοδο της κυκλοφορίας του υπήρξε αυξημένη ζήτηση, με πολλούς αναγνώστες να θέλουν να σχηματίσουν προσωπική άποψη για την πρόσφατη πολιτική διαδρομή της χώρας. Μετά το πρώτο κύμα, οι πωλήσεις του σταθεροποιήθηκαν, δείχνοντας ότι έχει ένα συγκεκριμένο, αλλά υπαρκτό κοινό».
Επίσης, μία από τις εκπλήξεις της χρονιάς προέκυψε από την ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ.
«Παρόλο που η επιλογή του Ούγγρου Λάσλο Κρασναχορκάι προκάλεσε διχογνωμία σχετικά με το έργο του, η ζήτηση ήταν τέτοια που για λίγες ημέρες τα βιβλία του εξαφανίστηκαν από τα ράφια των βιβλιοπωλείων».
Ενδιαφέρον παραμένει και το γεγονός ότι, έστω και σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, συνεχίζουν να αναζητούνται ελληνικά βιβλία από τους Τούρκους επισκέπτες.
Σύμφωνα με τον Γιάννη Βαταμίδη, «ενδιαφέρονται για μεθόδους εκμάθησης ελληνικών αλλά και λογοτεχνία, βιβλία ιστορίας εξακολουθούν να βρίσκουν δρόμο προς την απέναντι όχθη του ποταμιού, κάτι που μας θυμίζει ότι το βιβλίο μπορεί να λειτουργεί ως γέφυρα επικοινωνίας, ανεξάρτητα από πολιτικές συγκυρίες».
«Κλείνοντας τη χρονιά, η αίσθηση που έχουμε από το βιβλιοπωλείο μας στην Αλεξανδρούπολη είναι συγκρατημένα αισιόδοξη», λέει ο Γιάννης Βαταμίδης. «Το βιβλίο μπορεί να μην είναι πια αυτονόητη αγορά, όμως όσοι το επιλέγουν το κάνουν συνειδητά. Και όσο υπάρχουν άνθρωποι που μπαίνουν σε ένα τοπικό βιβλιοπωλείο για να ζητήσουν μια πρόταση, να πουν τη γνώμη τους ή απλώς να ξεφυλλίσουν ένα βιβλίο, το βιβλίο θα συνεχίσει να έχει θέση στην πόλη μας».
Κική Ηπειρώτου