Τα 6 βαθύτερα πράγματα που εννοεί η σύντροφός σας όταν λέει «είμαι καλά»
Ένα από τα πιο συχνά παράπονα που εκφράζουν άτομα σχετικά με τους/τις συντρόφους τους είναι όταν εκείνοι δεν ανοίγονται — όταν φαίνεται πως κάτι τους απασχολεί ή είναι στεναχωρημένοι, αλλά όταν τους ρωτούν, απαντούν απλώς: “Είμαι καλά”.
Η έρευνα δείχνει πως ορισμένα άτομα συνδέουν την ευαλωτότητα με την αδυναμία και φοβούνται μήπως κριθούν, επικριθούν ή απορριφθούν αν εκφράσουν τα αληθινά τους συναισθήματα.
Αυτό μπορεί να είναι εξαιρετικά απογοητευτικό για τον/την σύντροφο που προσπαθεί να κατανοήσει ή να προσεγγίσει το άλλο άτομο.
Οι λόγοι για τους οποίους κάποιος λέει «είμαι καλά» ποικίλλουν. Σαφώς, σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν ανθυγιεινά συναισθηματικά πρότυπα, η απάντηση μπορεί να υποδηλώνει μια παθητικά επιθετική στάση ή την αποφυγή ευθύνης για τα συναισθήματά τους. Ωστόσο, υπάρχουν και πολλές άλλες, απολύτως λογικές εξηγήσεις.
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους προτού τα μοιραστούν. Άλλοι μπορεί να έχουν μάθει από μικρή ηλικία να καταπνίγουν τα συναισθήματά τους για να αποφύγουν τη σύγκρουση ή την απόρριψη. Υπάρχουν, επίσης, εκείνοι που απλώς δεν είναι εξοικειωμένοι με την έκφραση του εσωτερικού τους κόσμου, είτε επειδή δεν τους έχει διδαχθεί ποτέ πώς να το κάνουν είτε επειδή αισθάνονται ανασφαλείς.
Αυτό που είναι σημαντικό σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να προσεγγίσουμε το θέμα με κατανόηση, υπομονή και ειλικρίνεια. Δεν είναι απαραίτητο να πιέσουμε κάποιον να μιλήσει, αλλά μπορούμε να του δείξουμε ότι είμαστε παρόντες, ανοιχτοί και δεκτικοί να ακούσουμε όταν εκείνος ή εκείνη νιώσει έτοιμος/η.
Η συναισθηματική εγγύτητα δεν χτίζεται σε μια μέρα· απαιτεί αμοιβαία εμπιστοσύνη, ασφάλεια και σεβασμό στον τρόπο με τον οποίο ο κάθε άνθρωπος επιλέγει να επικοινωνεί.
Τα 6 βαθύτερα πράγματα που εννοεί η σύντροφός σας όταν λέει «είμαι καλά»
Αυτός είναι —μακράν— ο πιο συνηθισμένος λόγος, σε περίπου 90% των περιπτώσεων. Ναι, κάτι μπορεί να τους απασχολεί — αλλά είναι τόσο μικρό ή ασήμαντο που δεν αξίζει να το συζητήσουν, και ξέρουν ότι θα περάσει από μόνο του. Οι αρχικές αντιδράσεις δεν είναι πάντα λογικές ή αντιπροσωπευτικές της πραγματικότητας.
Όλοι μας μπορούμε να αντιδράσουμε αυθόρμητα με φόβο, ανασφάλεια, λύπη, θυμό ή οτιδήποτε άλλο — συναισθήματα που δεν είναι πάντοτε υπό τον έλεγχό μας. Αυτό που είναι υπό τον έλεγχό μας, όμως, είναι το πώς θα διαχειριστούμε αυτά τα συναισθήματα. Ίσως, λοιπόν, το άλλο άτομο θέλει πρώτα να βεβαιωθεί ότι αυτό που αισθάνεται αξίζει πραγματικά να θεωρηθεί «θέμα» — κι όχι απλώς μια περαστική αντίδραση.
Έχουμε, ασφαλώς, το δικαίωμα να νιώθουμε ό,τι νιώθουμε — αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλα μας τα συναισθήματα είναι εξ ορισμού λογικά ή δικαιολογημένα. Είναι δική μας ευθύνη να επεξεργαζόμαστε εσωτερικά όσα βιώνουμε, ώστε η λογική μας να προλάβει και να αποτυπώσει την εμπειρία.
Και η αλήθεια είναι ότι όλα περνούν πιο γρήγορα όταν δεν παρασύρουμε τον/την σύντροφό μας μέσα σε αυτή τη διεργασία, ειδικά όταν δεν είναι απαραίτητο. Ο αυτοέλεγχος και η συναισθηματική επεξεργασία πριν τη συζήτηση είναι σημάδι ωριμότητας — και ένδειξη σεβασμού προς τον άλλον.
Τα συναισθήματα χρειάζονται διαχείριση — και οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στον προσωπικό τους χώρο. Πολλοί εξιδανικεύουν την ιδέα ότι “σε μια υγιή σχέση πρέπει να τα μοιραζόμαστε όλα, πάντα”, όμως αν το πάρουμε κυριολεκτικά, αυτό δεν στέκει.
Οι συναισθηματικά υγιείς άνθρωποι συχνά επεξεργάζονται πρώτα μόνοι τους ό,τι τους απασχολεί — προτού το μοιραστούν με τον/την σύντροφό τους. Δεν πρόκειται για αποστασιοποίηση, αλλά για υγιή αυτορρύθμιση: το να μη “ξεφορτώνουμε” ακατέργαστα συναισθηματικά υπολείμματα στον άλλο, χωρίς πρώτα να τα κατανοήσουμε κάπως εμείς οι ίδιοι.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το άτομο αποφεύγει δύσκολες συζητήσεις ως μηχανισμό άμυνας — προσπαθώντας να προστατευτεί από επώδυνα συναισθήματα ή από την αίσθηση της συναισθηματικής υπερφόρτωσης.
Η έρευνα υπογραμμίζει ότι η συστηματική αποφυγή τέτοιων συζητήσεων εμποδίζει την ανάπτυξη υγιών προτύπων επικοινωνίας μέσα στη σχέση και συχνά οδηγεί σε παρανοήσεις, ψυχική απόσταση και συσσωρευμένη ένταση.
Η ισορροπία βρίσκεται στο ενδιάμεσο: το να δίνουμε χώρο στον εαυτό μας να επεξεργαστεί όσα νιώθει και να επιλέγουμε συνειδητά να τα μοιραστούμε, όταν είμαστε έτοιμοι — με σεβασμό, σαφήνεια και ευθύνη. Έτσι οικοδομείται η συναισθηματική εμπιστοσύνη στη σχέση.
Αυτό μπορεί να συμβεί όταν μόλις έχετε τελειώσει μια συζήτηση για κάποιο ζήτημα και έχετε φτάσει σε συμφιλίωση — ίσως ακόμη και σε μια συγγνώμη ή μια κοινή κατανόηση. Παρ’ όλα αυτά, μπορεί να υπάρχουν υπολείμματα συναισθημάτων που το άλλο άτομο χρειάζεται λίγο χρόνο για να καταλαγιάσει.
Δεν υπάρχει κάτι περισσότερο που πρέπει να πείτε ή να κάνετε — έχουν ήδη πάρει αυτό που χρειάζονταν. Από εδώ και πέρα, είναι δική τους υπόθεση. Το μόνο που χρειάζονται είναι λίγος χρόνος, και όλα θα πάνε καλά.
Σημαντική υπενθύμιση:
Αν, μετά από αυτή τη διαδικασία, συνεχίζετε να ρωτάτε “Τι έχεις;” ή “Είσαι καλά;”, και ο/η σύντροφός σας αναγκάζεται να επαναλαμβάνει “Είμαι καλά”, τότε ήρθε η στιγμή να χαλαρώσετε και να τους δώσετε χώρο.
Η επιμονή σας μπορεί, χωρίς να το θέλετε, να αναπαράγει ένα κλίμα πίεσης και αμφισβήτησης — ακόμη κι αν όλα έχουν ήδη ειπωθεί.
Σε τέτοιες στιγμές, η εμπιστοσύνη δεν σημαίνει πως ξέρουμε τα πάντα — σημαίνει να σεβόμαστε τη διαδικασία του άλλου να επιστρέψει στον συναισθηματικό του ρυθμό.
Η αποδοχή της σιωπής, όταν έρχεται μετά από έναν διάλογο, είναι δείγμα ωριμότητας και βαθιάς σύνδεσης.
Ίσως βρίσκεστε στο αυτοκίνητο καθ’ οδόν για δείπνο με τους γονείς σας, ή μιλάτε στο τηλέφωνο ενώ είστε στη δουλειά, ή είστε έξω με φίλους στις 1 τα ξημερώματα.
Σε κάθε περίπτωση, είναι πιθανό το άτομο απέναντί σας να μην είναι καλά — αλλά να μην είναι αυτή η κατάλληλη στιγμή ή ο κατάλληλος χώρος για να γίνει αυτή η συζήτηση.
Η επιλογή του σωστού χρόνου και τόπου μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά την έκβαση μιας δύσκολης συζήτησης.
Το πλαίσιο στο οποίο ξεκινά ένας διάλογος παίζει σημαντικό ρόλο: αν η κουβέντα ξεκινήσει ήρεμα και με σεβασμό, είναι πολύ λιγότερο πιθανό να εξελιχθεί σε σύγκρουση.
Η έρευνα στη συμβουλευτική ψυχολογία τονίζει ότι η χρήση σύντομων παύσεων κατά τη διάρκεια έντονων διαφωνιών βοηθά τα εμπλεκόμενα άτομα να διαχειριστούν τα έντονα συναισθήματα, πριν συνεχίσουν τον διάλογο. Αυτό δίνει χρόνο για συναισθηματική αποφόρτιση και επεξεργασία, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο κλιμάκωσης.
Η συναισθηματική ωριμότητα περιλαμβάνει, εκτός από την ικανότητα να μιλάμε, αλλά και τη σοφία να ξέρουμε πότε να το κάνουμε. Ας θυμόμαστε ότι σε κάθε σχέση υπάρχουν στιγμές που η σιωπή δεν σημαίνει απόσταση, αλλά προστασία — τόσο του εαυτού όσο και της σχέσης.
Ίσως απλώς είναι σε μια φάση ενδοσκόπησης — και εσείς προβάλλετε επάνω τους τις δικές σας ανησυχίες. (Μήπως υπάρχουν κάποιες δικές σας ανασφάλειες που θα ήταν καλό να εξετάσετε;)
Δεν χρειάζεται πανικός. Μερικές φορές, το άτομο απέναντί μας δεν είναι αποστασιοποιημένο ή θυμωμένο· απλώς είναι απορροφημένο στον εσωτερικό του κόσμο. Δεν σημαίνει αυτόματα ότι κάτι πάει στραβά ή ότι μας αποκλείει.
Η συναισθηματική ωριμότητα περιλαμβάνει και την ικανότητα να διακρίνουμε πότε ένα θέμα υπάρχει πραγματικά — και πότε είναι δικό μας το εσωτερικό δράμα που το κατασκευάζει.
Εμπιστοσύνη, όχι έλεγχος. Ασφάλεια, όχι πανικός. Αν υπάρχει κάτι, θα ειπωθεί την κατάλληλη στιγμή. Μέχρι τότε, δώστε χώρο — και σε εκείνους και στον εαυτό σας.
Αν στη συνέχεια αποδειχθεί ότι “όντως υπήρχε θέμα”, ή ότι ήθελαν τελικά να μιλήσουν, ή ότι είναι ακόμα θυμωμένοι/ες — και η στιγμή και ο χώρος ήταν κατάλληλοι για συζήτηση — αλλά παρ’ όλα αυτά απάντησαν “είμαι καλά” όταν τους ρωτήσατε τι συμβαίνει:
Τότε πρόκειται για ένα άτομο που, σε εκείνη τη φάση, δεν λειτουργεί συναισθηματικά με υγιή τρόπο και χρειάζεται να δουλέψει πάνω στη διαχείριση των συναισθημάτων του/της, προτού η σχέση μπορέσει να συνεχιστεί με ουσιαστικούς και σταθερούς όρους.
Η ψυχολογική έρευνα επισημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι παρουσιάζουν κατά καιρούς μη υγιείς συμπεριφορές. Είναι ανθρώπινο. Ωστόσο, αν παρατηρείτε αυτά τα μοτίβα να επαναλαμβάνονται συστηματικά στη συμπεριφορά του/της συντρόφου σας —ιδίως κατά τη διάρκεια διαφωνιών ή εντάσεων— τότε είναι κρίσιμο να τα αναγνωρίσετε και να τα αντιμετωπίσετε, για το καλό τόσο της σχέσης όσο και του εαυτού σας.
Η υγιής σχέση βασίζεται όχι μόνο στην αγάπη ή την έλξη, αλλά και στην ειλικρινή επικοινωνία, στη συναισθηματική υπευθυνότητα και στη θέληση και των δύο να εξελίσσονται προσωπικά και να λειτουργούν ως σύμμαχοι στη διαδρομή της κοινής ζωής.
Tips – Πώς εκφράζουν το “είμαι καλά” οι συναισθηματικά υγιείς σύντροφοι
Οι συναισθηματικά υγιείς άνθρωποι δεν πιέζουν συνεχώς τους/τις συντρόφους τους, ούτε προσπαθούν διαρκώς να τους αγχώσουν. (Και αν όλα παρουσιάζονται ως προτεραιότητα, τότε τίποτα δεν είναι πραγματικά προτεραιότητα).
Οι υγιείς σύντροφοι κρατούν τις συζητήσεις του τύπου «τι έχεις;» για περιπτώσεις που είναι α) σημαντικές και β) διαχειρίσιμες. Όταν σας μιλούν για κάτι, μπορείτε να νιώθετε σιγουριά ότι δεν «φωνάζουν λύκος» χωρίς λόγο και ότι νοιάζονται αρκετά ώστε να σας μιλήσουν με ειλικρίνεια και καθαρότητα.
Όταν το ζήτημα είναι όντως σοβαρό και αξίζει να συζητηθεί. Όταν η στιγμή και το πλαίσιο είναι κατάλληλα για διάλογο. Και όταν έχουν ξεκαθαρίσει μέσα τους πώς αισθάνονται, τι θέλουν να πουν και —αν υπάρχει κάτι— τι θα ήθελαν από εσάς.
Εμπιστευθείτε τον/τη σύντροφό σας. Αν δεν μπορείτε να τον/την εμπιστευτείτε, τότε εκεί πρέπει να ξεκινήσει η δουλειά. Πρέπει να μπορείτε να πιστεύετε ότι, όταν σας λέει ότι είναι καλά, είναι ειλικρινής — ή ότι θα μοιραστεί μαζί σας ό,τι χρειάζεται, όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή.
Πρέπει να νιώθετε σιγουριά πως είστε ομάδα και επιδιώκετε τα ίδια πράγματα — να χτίσετε μια καλή σχέση και να απολαμβάνετε την καθημερινότητά σας μαζί. Σεβαστείτε τα συναισθηματικά όρια του/της συντρόφου σας.
Δεν έχουμε δικαίωμα να απαιτούμε να γνωρίζουμε τα συναισθήματα του άλλου. Δεν είναι ποτέ εντάξει να σκαλίζουμε, να πιέζουμε ή να απαιτούμε από τον/την σύντροφό μας να μιλήσει — σε καμία περίπτωση.
Τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων ανήκουν, πρωτίστως, σε εκείνους — όχι σε εμάς. Το πώς θα τα διαχειριστούν είναι δικό τους δικαίωμα, όχι δική μας ευθύνη. Αν επιλέξουν να τα μοιραστούν, το να τα ακούσουμε είναι προνόμιο — όχι δικαίωμα. Δεν “μας χρωστούν” τίποτα από τον εσωτερικό τους κόσμο.
Ας είμαστε υπομονετικοί — όχι πιεστικοί.
Ας τους δώσουμε λίγο χρόνο να καθίσουν με τα συναισθήματά τους, να καταλάβουν τι ακριβώς αισθάνονται και να αποφασίσουν αν και πότε θέλουν να το μοιραστούν. Θα το κάνουν όταν (και αν) είναι έτοιμοι. Παράλληλα, ας θυμόμαστε να κατανοούμε και να υπερασπιζόμαστε τα δικά μας όρια.
Αν ο/η σύντροφός σας χρησιμοποιεί παθητικά-επιθετικά το “Είμαι καλά” — υποκρινόμενοι ότι δεν υπάρχει πρόβλημα όταν τους ρωτάτε, αλλά αργότερα ξεσπά, τότε έχετε κάθε δικαίωμα να επαναπροσδιορίσετε τις συναισθηματικές προσδοκίες μέσα στη σχέση.
Δεν είναι ούτε κατάλληλο, ούτε υγιές, ούτε αποδεκτό, να εμφανίζεται κάποιος και να ρωτάει με ειλικρίνεια τον/την σύντροφό του “Τι έχεις;”, δίνοντάς του/της την ευκαιρία να εκφραστεί, και να λαμβάνει ως απάντηση υποτιμητική συμπεριφορά και ψυχικά παιχνίδια εξουσίας.
Ο/η σύντροφος που χρησιμοποιεί το “Είμαι καλά” με παθητικό-επιθετικό τρόπο, πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο να διαχειρίζεται αποτελεσματικά και να εκφράζει τα συναισθήματά του / της.
Ας χτίσουμε μια υγιή κατανόηση της αγάπης — βασισμένη όχι μόνο στην επικοινωνία και την εμπιστοσύνη, αλλά και στην προσωπική ευθύνη για τα συναισθήματά μας και στον σεβασμό των υγιών ορίων.