Μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας με περίπου 90 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2026-2027.
Την ανακοίνωση έκανε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, τονίζοντας ότι «η απόφαση για τη χορήγηση ποσού 90 δισεκ. ευρώ ώστε να υποστηριχθεί η Ουκρανία για το 2026-2027 εγκρίθηκε. Τηρήσαμε τη δέσμευση μας».
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, χαιρετά κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες / Φωτογραφία AP
Ωστόσο, το σχέδιο δεν περιλαμβάνει την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία, οι οποίες τάχθηκαν κατά της περαιτέρω βοήθειας προς το Κίεβο. Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, η συμφωνία αφορά προσωρινή χρηματοδοτική λύση, η οποία θα καλύψει τις άμεσες ανάγκες της Ουκρανίας, μέχρι να επιτευχθεί μια συνολική συμφωνία.
Παραμένουν ανοιχτά ζητήματα όπως η αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, τα οποία θα μπορούσαν να ενισχύσουν οικονομικά το Κίεβο, αλλά η χρήση τους προκαλεί έντονες διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών. Η συζήτηση για αυτό το ζήτημα μετατίθεται σε μακροπρόθεσμο πλαίσιο, στο πλαίσιο ευρύτερων πολιτικών και νομικών διαβουλεύσεων εντός της ΕΕ.
«Το “δάνειο επανορθώσεων” με αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας την επόμενη διετία, θα απαιτήσει περισσότερη δουλειά», δήλωσε τις πρώτες πρωινές ώρες ευρωπαϊκή πηγή.
Υπήρξε μακρά συζήτηση για τον τρόπο υλοποίησης της δέσμευσης για την κάλυψη των οικονομικών αναγκών της Ουκρανίας για το 2026-2027, ανέφερε αξιωματούχος της ΕΕ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν συζητούν πλέον –μόνο– για το δάνειο επανορθώσεων, αλλά και την πιθανότητα κοινού δανεισμού για τη χορήγηση ποσού 90 δισεκ. ευρώ μέσω της αξιοποίησης του περιθωρίου του προϋπολογισμού της ΕΕ, όπως ζήτησαν συγκεκριμένα ορισμένοι από τους 27 ηγέτες.
«Μετά από μακρές συζητήσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, είναι σαφές ότι το δάνειο επανορθώσεων θα απαιτήσει περισσότερη δουλειά, καθώς οι ηγέτες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να εξετάσουν τις λεπτομέρειες», εξήγησε ο αξιωματούχος.
Στο μεταξύ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξετάζουν το ενδεχόμενο κοινού δανεισμού, προκειμένου να καλυφθούν οι άμεσες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας. Η προσωρινή αυτή λύση έχει στόχο να διασφαλίσει τη συνέχιση της οικονομικής στήριξης, παρά τις δυσκολίες στις διαπραγματεύσεις για μια μόνιμη συμφωνία.
Νωρίτερα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που επικαλέστηκε το Politico, ανέφεραν ότι το νέο προσχέδιο συμπερασμάτων προβλέπει τη χρήση μιας μεσοπρόθεσμης χρηματοδοτικής «γέφυρας», μέχρι να υπάρξει συνολική συμφωνία για τη στήριξη του Κιέβου.
Η έντονη διαφωνία γύρω από την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων οδήγησε σε καθυστέρηση των αποφάσεων.
ΕΕ: Δάνειο-μαμούθ 90 δισ. ευρώ για την Ουκρανία μέσω ευρωομολόγου
Μετά από μακρές διαβουλεύσεις και έντονο παρασκήνιο, οι ηγέτες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρήκαν κοινό σημείο συμφωνίας για την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με προσχέδιο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που επικαλέστηκε το Reuters, η στήριξη θα λάβει τη μορφή δανείου ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί μέσω δανεισμού της ΕΕ στις κεφαλαιαγορές με την υποστήριξη του προϋπολογισμού της Ένωσης. Το μέτρο θα τεθεί σε εφαρμογή από το δεύτερο τρίμηνο του 2026.
Η πρωτοβουλία αυτή υλοποιείται μέσω του μηχανισμού ενισχυμένης συνεργασίας (άρθρο 20 ΣΕΕ), που διασφαλίζει ότι η κινητοποίηση πόρων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ δεν θα επηρεάσει τις οικονομικές υποχρεώσεις των χωρών όπως η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, οι οποίες είχαν εκφράσει επιφυλάξεις.
Η απόφαση αυτή δεν περιορίζεται σε οικονομική βοήθεια. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, το δάνειο θα συμβάλει στην ενίσχυση των ευρωπαϊκών και ουκρανικών αμυντικών βιομηχανιών, ενώ η Ουκρανία καλείται να συνεχίσει να τηρεί το κράτος δικαίου, με ιδιαίτερη έμφαση στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Επιπλέον, λαμβάνεται υπόψη ο ειδικός χαρακτήρας των πολιτικών ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και τα συμφέροντα ασφάλειας όλων των κρατών της ΕΕ.
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνέχισης των εργασιών για την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, τα οποία παραμένουν δεσμευμένα με στόχο την αποζημίωση της Ουκρανίας για τις ζημίες που προκάλεσε η Ρωσία με την επίθεσή της. Η διαδικασία αυτή θα εξεταστεί περαιτέρω από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προκειμένου να θεσπιστεί ένα Δάνειο Αποζημιώσεων με νομική και τεχνική σαφήνεια.
Σημειώνεται ότι η πρωτοβουλία αυτή βρήκε ισχυρή υποστήριξη από 25 από τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε. και αναμένεται να αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω συζήτησης στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής. Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε ότι οι διαδοχικές ζυμώσεις και επαφές στο παρασκήνιο αύξησαν σημαντικά τον δείκτη αισιοδοξίας για θετική κατάληξη των διαβουλεύσεων.
ΕΕ: Η χρηματοδότηση της Ουκρανίας στο επίκεντρο -«Χρήματα σήμερα ή αίμα αύριο», προειδοποιεί ο Τουσκ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, ενώ οι διαπραγματεύσεις επικεντρώθηκαν στη χρήση παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων ως εγγύηση για ένα μεγάλο δάνειο προς το Κίεβο. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε πει νωρίτερα ότι δεν θα αποχωρήσει από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, υπογραμμίζοντας τη σημασία της πολιτικής απόφασης.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, ασκώντας πίεση στους Ευρωπαίους ηγέτες, τόνισε: «Τώρα έχουμε μια απλή επιλογή: είτε χρήματα σήμερα είτε αίμα αύριο», προσθέτοντας ότι όλοι οι ηγέτες πρέπει να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Το επίμαχο σχέδιο προβλέπει τη χρήση κεφαλαίων ύψους 210 δισ. ευρώ της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, εκ των οποίων τα 185 δισ. βρίσκονται στο βελγικό Euroclear. Το Βέλγιο, φοβούμενο νομικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους σε περίπτωση αγωγής από τη Ρωσία, ζητά πλήρη προστασία πριν εγκρίνει τη συμφωνία.
Στο τραπέζι βρέθηκαν επίσης τεχνικές διαφωνίες για τα ταμειακά αποθέματα που θα συνοδεύουν το δάνειο. Η αρχική πρόταση προέβλεπε εκταμίευση μόλις όταν τα αποθέματα θα έφταναν στο 50% της πρώτης δόσης, ποσοστό που κρίθηκε ανεπαρκές από το Βέλγιο. Το νέο σχέδιο ανεβάζει το όριο στο 75%, χωρίς ακόμη να είναι σαφές ποια κράτη-μέλη το υποστηρίζουν.
Εν τω μεταξύ, εξετάστηκαν εναλλακτικά σενάρια, όπως η «ενισχυμένη συνεργασία», που θα επέτρεπε σε μια ομάδα χωρών – με επικεφαλής Ιταλία και Βέλγιο – να εκδώσει κοινό χρέος για την Ουκρανία, παρακάμπτοντας την ανάγκη ομοφωνίας και αποκλείοντας την αντίθετη στάση της Ουγγαρίας. Παρά τις εναλλακτικές λύσεις, διπλωμάτες επεσήμαναν ότι η αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων παραμένει η μοναδική ρεαλιστική επιλογή.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της χθεσινής ημέρας, οι αξιωματούχοι των κρατών-μελών είχαν συνεχείς διαβουλεύσεις για να γεφυρωθεί το χάσμα με το Βέλγιο. Η επικεφαλής ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, δήλωσε ότι οι πιθανότητες συμφωνίας είναι 50-50, ενώ ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος.
Όλα τα υπόλοιπα θέματα της Συνόδου, από τη διεύρυνση της ΕΕ έως την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και τη μετανάστευση, έχουν ήδη συμφωνηθεί, αφήνοντας τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας ως το μοναδικό ανοιχτό και κρίσιμο ζήτημα, πριν προβούν στην τελική απόφαση.
Τα υπόλοιπα σημεία της Συνόδου Κορυφής και η επόμενη μέρα για την Ουκρανία
Η ΕΕ χαιρετίζει τις ειρηνευτικές προσπάθειες στη Γάζα και επαναβεβαιώνει την ανάγκη για λύση δύο κρατών.
Καταδικάζονται οι πρόσφατες υβριδικές επιθέσεις κατά των κρατών-μελών και επισημαίνεται η ανάγκη προστασίας κρίσιμων υποδομών.
Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες συμφώνησαν για το μακροπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο πριν από το τέλος του 2026, ώστε να εξασφαλιστεί η ομαλή χρηματοδότηση της ΕΕ από το 2028.
Επιταχύνεται η διαδικασία ένταξης νέων κρατών-μελών, με στόχο τις απαραίτητες προετοιμασίες για τον επόμενο γύρο προσχωρήσεων.