Η περιθωριοποίηση αυτή αποδεικνύεται και από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι εγκαταστάσεις των ΤΕΦΑΑ, όπως τονίζει ο Χρ. Μαυροειδής:
«Ζωντανό παράδειγμα της κατάστασης είναι τα ΤΕΦΑΑ, ιδιαίτερα της Αθήνας. Εκεί κάνω προπόνηση. Το μέρος που υποτίθεται ότι “γεννά“ τους επόμενους προπονητές και γυμναστές βρίσκεται σε πλήρη εγκατάλειψη. Καμία υποδομή, κανένας εκσυγχρονισμός. Οι εγκαταστάσεις παραμένουν ίδιες με εκείνες της δεκαετίας του ’70. Κι όμως, κάποια ΤΕΦΑΑ της επαρχίας βρίσκονται σε σαφώς καλύτερη κατάσταση. Και αν αφήσουμε για λίγο τα πανεπιστήμια, αξίζει να θυμηθούμε τις υποσχέσεις που δόθηκαν όταν κατασκευαζόταν το νέο Καραϊσκάκη: ότι για τον στίβο που ξηλώθηκε θα δημιουργούνταν νέο στάδιο. Χρόνια μετά ακόμη το περιμένουμε. Το γήπεδο της ΑΕΚ δεν έχει στίβο ούτε στο καινούργιο γήπεδο του Παναθηναϊκού προβλέπεται. Το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας δόθηκε στον Ολυμπιακό. Και στο ΟΑΚΑ μέχρι πρότινος γίνονταν προπονήσεις χωρίς θέρμανση, χωρίς φως, μες στα νερά. Επρεπε να φτάσει στο σημείο να παραπονεθεί κάποιος δημόσια για να αλλάξει κάτι; Κι αν αυτή είναι η κατάσταση για τους αθλητές υψηλών επιδόσεων, φανταστείτε πώς είναι για τους ερασιτέχνες, που τρέχουν απλώς για χόμπι. Υπάρχουν πολλοί τραυματισμοί».
Στίβος: Αθλητές ενός κατώτερου θεού
Ανύπαρκτες υποδομές, κακοσυντηρημένα προπονητήρια, στάδια χωρίς άδεια λειτουργίας και μια πολιτεία που αδιαφορεί.
Ιωάννα Μαρτζούκου
10:00
18 Νοεμβρίου 2025
Ο στίβος στην Ελλάδα αργοσβήνει. Οι λίγοι υπέρμαχοί του –όσοι δηλαδή δεν τον έχουν εγκαταλείψει απογοητευμένοι– συνεχίζουν να αγωνίζονται κάτω από αντίξοες συνθήκες. Εκτός από προπονητές και προγράμματα, τα αγωνίσματα του στίβου χρειάζονται και υποδομές. Ομως η εικόνα των περισσότερων σταδίων στη χώρα είναι αποκαρδιωτική, είτε μιλάμε για συνθήκες προπόνησης ακαδημιών είτε αθλητών υψηλού επιπέδου.
Υπάρχουν στάδια χωρίς άδεια λειτουργίας, χωρίς ελέγχους στατικότητας και χωρίς τις βασικές προδιαγραφές που απαιτούνται για να πραγματοποιηθεί σωστά μια προπόνηση. Σε πολλούς χώρους δεν υπάρχει καν ταρτάν, αλλά κι όπου υπάρχει συνήθως βρίσκεται σε κακή κατάσταση. Παρατηρείται παντελής απουσία σκάμματος, στρωμάτων και άλλων απαραίτητων οργάνων. Κι όμως, όλα αυτά δεν αποτελούν πολυτέλεια· είναι αναγκαία για την ομαλή διεξαγωγή των προπονήσεων και την αποφυγή τραυματισμών. Στην Ελλάδα όμως ακόμη και τα στοιχειώδη έχουν καταντήσει είδος πολυτελείας…
Το πρόβλημα αποτυπώνεται ξεκάθαρα μέσα από τις ιστορίες των ίδιων των αθλητών. Ο Χρήστος Φραντζεσκάκης, για παράδειγμα, αθλητής της σφυροβολίας, σχεδόν από τα δώδεκά του ξεκίνησε να προπονείται κυριολεκτικά πάνω στην άμμο, σε παραλία των Χανίων. Χωρίς κλωβό, χωρίς σήμανση, χωρίς στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας και μάλιστα κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Το «προπονητήριό» του τότε θύμιζε… αρχαία Ολυμπία και όχι έναν σύγχρονο αθλητικό χώρο.
Μέχρι το 2018 η κατάσταση αυτή συνεχιζόταν. Στο παγκόσμιο πρωτάθλημα εφήβων εκείνης της χρονιάς η έλλειψη κλωβού στον χώρο προπόνησης του στοίχισε την κατάταξη, παρότι θεωρούνταν φαβορί, καθώς δεν είχε συνηθίσει να προπονείται υπό τέτοιες συνθήκες. Εκτοτε προπονείται σε ένα χωράφι όπου έχει τοποθετηθεί κλωβός αλλά στην ουσία παραμένει χωράφι… Μάλιστα, ο νεαρός αθλητής είχε πει ότι, εάν δεν είχε βρεθεί αυτή η λύση, δεν ήξερε αν θα είχε αλλάξει πόλη ή αν θα είχε εγκαταλείψει το άθλημα.
Νωρίτερα μέσα στον χρόνο η πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ Σοφία Σακοράφα είχε δηλώσει: «Υπάρχει ανάγκη να πραγματοποιηθούν τεράστιες αλλαγές, ιδιαίτερα στις υλικοτεχνικές υποδομές, ώστε να μη χάσει η ομοσπονδία το τρένο του εκσυγχρονισμού. Στην εποχή του ΑΙ εμείς αναλωνόμαστε σε χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Ο παγκόσμιος στίβος προβληματίζεται και καινοτομεί κι εμείς δεν διαθέτουμε ούτε ένα πιστοποιημένο στάδιο στη χώρα μας. Η απόσταση από την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια πραγματικότητα είναι τεράστια. Χρειάζονται τεράστιες αλλαγές για να μην αποκοπούμε από τις διεθνείς εξελίξεις. Ο στίβος έχει τις μεγαλύτερες υλικοτεχνικές απαιτήσεις από κάθε άλλο σπορ».
Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός ότι η χώρα μας δεν είναι σε θέση να φιλοξενήσει διεθνείς αγώνες, καθώς μόλις δύο στάδια στην Ελλάδα διαθέτουν ταρτάν με πιστοποίηση Class 2 από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου (World Athletics) – προϋπόθεση απαραίτητη για τη διεξαγωγή διεθνών διοργανώσεων αλλά και για να μετρήσουν τα ρεκόρ των αθλητών. Τα στάδια αυτά δεν είναι ολυμπιακά, αλλά δημοτικά στάδια της επαρχίας (στην Κω και στις Σέρρες).
Ο Γιώργος Πομάσκι, προπονητής στίβου που ανέδειξε πολλούς Ελληνες αθλητές, μεταξύ αυτών και ο Μίλτος Τεντόγλου, και του οποίου το προπονητικό έργο έχει ξεπεράσει εδώ και δεκαετίες τα ελληνικά σύνορα, μεταφέρει στο Documento τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αθλητές του στίβου: «Τα μισά στάδια δεν έχουν άδεια λειτουργίας. Τα περισσότερα ολυμπιακά στάδια δεν έχουν καλό ταρτάν. Ιδιες και χειρότερες οι συνθήκες στην υπόλοιπη χώρα. Δηλαδή είναι πολύ λίγα αυτά τα στάδια που βελτίωσαν, άλλαξαν το ταρτάν κι έγινε πολύ καλή δουλειά. Κι αυτό μόνο τον τελευταίο καιρό, τώρα με τον κ. Βρούτση έγιναν κάποιες καλές διορθώσεις».
Κάτι τέτοιες συνθήκες όμως στην ουσία αποτρέπουν την Ελλάδα από το να βγάζει καινούργιους αθλητές, όπως αναφέρει ο Γ. Πομάσκι: «Ειδικά σε περιοχές όπου ο χειμώνας διαρκεί τέσσερις ή πέντε μήνες, πώς περιμένουμε τα παιδιά να προπονούνται σε ένα γήπεδο μες στο χιόνι; Δεν θα έρχονται. Αν υπήρχε ένα μικρό κλειστό, πλήρως εξοπλισμένο, δεν θα χανόταν ούτε μία προπόνηση. Και θα είναι πιο πετυχημένοι και οι αθλητές και οι προπονητές και ο χώρος μας θα είναι πιο πλούσιος. Χωρίς καλές συνθήκες, χωρίς ασφαλές και ελκυστικό περιβάλλον, τα παιδιά δεν θα μένουν και οι γονείς θα τα στρέψουν σε άλλα αθλήματα. Παράλληλα, χρειαζόμαστε αγωνιστικούς χώρους υψηλής ποιότητας, ώστε τα παιδιά και οι αθλητές να μπορούν να αναπτύξουν πλήρως τις ικανότητές τους και να γίνεται σωστά η αγωνιστική προετοιμασία» λέει και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα στάδια με μη πιστοποιημένα ταρτάν: «Πρέπει επίσης να αναβαθμιστεί το Κεντρικό Ολυμπιακό Στάδιο με ταρτάν πιστοποιημένο από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου. Γιατί, αν αύριο ο Καραλής ή ο Τεντόγλου κάνουν παγκόσμιο ρεκόρ σε στάδιο χωρίς πιστοποίηση, η επίδοση δεν θα μετρήσει. Δεν είναι κρίμα; Γι’ αυτό χρειαζόμαστε τόσο ποιοτικούς όσο και πιστοποιημένους χώρους, ώστε να μετράνε όλες οι επιδόσεις. Σχετικά με το ΟΑΚΑ, με χαρά περιμένουμε να ολοκληρωθούν οι εργασίες. Αυτό θα μας δώσει τη δυνατότητα να διοργανώνουμε περισσότερους αγώνες, να φιλοξενήσουμε μεγαλύτερες διοργανώσεις και να αυξήσουμε το ενδιαφέρον της νέας γενιάς αθλητών, η οποία με τη σειρά της θα εμπνεύσει και τις επόμενες γενιές».
Η προσοχή του κράτους αλλά και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας πέφτει κυρίως στο ποδόσφαιρο και το μπάσκετ. Για τον στίβο όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οπως σημειώνει ο Γ. Πομάσκι: «Εμείς δυστυχώς είμαστε ερασιτέχνες κι έχουμε μόνο το κράτος από πίσω που πρέπει να μας στηρίξει. Πάλι θα πω ότι εντός του Ολυμπιακού Σταδίου τα έχουμε καταφέρει. Εχουμε ακόμη κάτι, συζητάμε κάποια πράγματα. Δηλαδή να έχουμε εμπόδια, να έχουμε βατήρες. Πρέπει να εξοπλίσουμε ένα γήπεδο έξω, το Κ1 που είναι προπονητήριο να έχει και στρώμα για το ύψος και στρώμα για το επί κοντώ. Να μπορούν να μοιραστούν τη δουλειά οι προπονητές σε αυτά τα αθλήματα. Δηλαδή σιγά σιγά θέλει μια ανανέωση γιατί αυτά παλιώνουν, σκίζονται, σπάνε. Θέλει μια πιο καλή ουσιαστική παρακολούθηση και ό,τι χρειαστεί να αντικαθίσταται αμέσως. Να μην περιμένουμε χρόνια να περάσει για να αλλάξουμε και να βελτιώσουμε κάτι. Να μη φτάνουμε στο αμήν».
Για κατάσταση που παραμένει ίδια εδώ και δεκαετίες κάνει λόγο μιλώντας στο Documento ο προπονητής, πρώην πρωταθλητής Ελλάδας στα 800 μ. και βαλκανιονίκης Χρήστος Μαυροειδής:
«Ο Σεργκέι Μπούμπκα, ο “τσάρος των αιθέρων“, και ο αδερφός του Βασίλεφ είχαν έρθει για προετοιμασία κάπου το ’88 με τον προπονητή του Βιτάλι Πέτροφ –τόσο μακριά πάμε– ο οποίος τρελάθηκε γιατί είδε πολλά ταλέντα και δεν έβλεπε τις αντίστοιχες διακρίσεις. Μετά κατάλαβε ότι ήταν –και παραμένει– παραγκωνισμένος ο στίβος εδώ. Δεν ενδιαφέρεται κανένας. Δεν είναι τυχαίο ότι όσοι αθλητές πάνε στο εξωτερικό ξαφνικά πολλαπλασιάζουν και εκτινάσσουν τα ρεκόρ τους. Γιατί υπάρχει σύστημα, υπάρχουν στάδια, υπάρχουν προπονητήρια, υπάρχει στήριξη. Οταν πήγα στις ΗΠΑ για λίγο, έκανα προπόνηση σε γυμνάσιο στο Τέξας, σε ένα γυμνάσιο που είχε καλύτερες εγκαταστάσεις από το Ολυμπιακό Στάδιο!».
Η Αναστασία Ντραγκομίροβα, αθλήτρια με πολλές διακρίσεις σε σφαιροβολία, μήκος και έπταθλο (4η στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα 2025), αφηγείται στο Documento μερικές από τις δυσκολίες που βιώνει:
«Η Νέα Καλλικράτεια δεν έχει γήπεδο. Ο προπονητής μου έφτιαξε ένα υποτυπώδες το 2006 σε έναν χώρο πάρκινγκ που γύρω είχε χόρτο. Εκεί ξεκινήσαμε προπονήσεις. Κάποια στιγμή, με δικά του έξοδα, τοποθέτησε ένα ταρτάν 60 μ. που όμως παρουσίαζε διαρκώς φθορές και προβλήματα. Τρέχαμε μια ζωή σε ανηφόρες αφού δεν είχαμε μία ευθεία 200 μ., έμαθα να κάνω μήκος σε τσιμέντο και μάλιστα έχω βγάλει οστικό οίδημα λόγω της καταπόνησης. Οι προπονήσεις γίνονται υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες, κρύο, μέσα σε λάσπες. Εξαιτίας αυτών των προβλημάτων μετακόμισα στη Θεσσαλονίκη, ώστε να προπονούμαι στο Καυτανζόγλειο, το οποίο επίσης παρουσιάζει φθορές· μάλιστα, έχω πέσει εξαιτίας τρύπας στο ταρτάν. Παράλληλα, πηγαινοέρχομαι στο χωριό για προπονήσεις (38 χλμ. απόσταση) καθώς ο προπονητής μου αδυνατεί να μετακινηθεί».