Βαρύτατες κατηγορίες για την πρώην υπουργό Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Φεντερίκα Μογκερίνι, και τα δύο κορυφαία στελέχη των Βρυξελλών – Οι οκτώ υποθέσεις διαφθοράς που συγκλόνισαν όλη την Ευρώπη
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Εύλογα, στην απογοήτευση των Ευρωπαίων πολιτών για την αναποτελεσματικότητα των κοινοτικών πολιτικών στην καθημερινότητά τους προστίθενται καχυποψία και δυσπιστία για τη βούληση της Ε.Ε. να πατάξει τη διαφθορά στο εσωτερικό της. Αυτονόητη συνέπεια, η ενίσχυση της αίσθησης ηθικής παρακμής της Ε.Ε., που τροφοδοτεί τα ακραία λαϊκιστικά και εθνικιστικά κόμματα και την αντιευρωπαϊκή ρητορική τους.
Το νέο σκάνδαλο
Την περασμένη Τρίτη μεικτές ομάδες από στελέχη της βελγικής ομοσπονδιακής αστυνομίας και της Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης της Ε.Ε. (OLAF) πέρασαν χειροπέδες στη Μογκερίνι, στον Σανίνο και τον Τζεγκρέτι. Συνελήφθησαν, με εντολή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, εν μέσω εφόδων στα γραφεία της ΕΕΥΔ στις Βρυξέλλες, στο Κολέγιο της Ευρώπης στην Μπριζ και σε ιδιωτικές κατοικίες. Στο κτίριο της διπλωματικής υπηρεσίας εισέβαλαν 10 αστυνομικοί με πολιτικά στις 7.30 το πρωί. Ζήτησαν από τους υπαλλήλους να εγκαταλείψουν τα γραφεία τους με τα κλειδιά των συρταριών πάνω σε αυτά και τους υπολογιστές ανοιχτούς και με τους κωδικούς τους.
Ο αναπληρωτής διευθυντής του Κολεγίου Τσεζάρε Τζεγκρέτι
Οι συλληφθέντες ανακρίθηκαν ως ύποπτοι για απάτη σε δημόσιες συμβάσεις, διαφθορά, ευνοιοκρατία και σύγκρουση συμφερόντων. Η ποινική έρευνα ξεκίνησε μετά από καταγγελίες ότι η ΕΥΕΔ και το Κολέγιο της Ευρώπης συνωμότησαν για την κατάχρηση δημόσιου χρήματος της Ε.Ε. μεταξύ 2021-2022 για την ίδρυση μιας νέας διπλωματικής ακαδημίας, όπως ανέφερε το EuroActiv. Στόχος της ακαδημίας ήταν «η δημιουργία ενός σώματος Ευρωπαίων διπλωματών, που θα μοιράζεται μια πραγματικά κοινή διπλωματική κουλτούρα».
Η ΕΥΕΔ προκήρυξε ανοιχτό διαγωνισμό σε ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε όλη την Ε.Ε. για τη φιλοξενία της ακαδημίας -στην οποία πρόεδρος ορίστηκε η Μογκερίνι- σε νέο κτίριο. Το Κολέγιο κέρδισε τον διαγωνισμό και αγόρασε το κτίριο στην Μπριζ το 2022, αντί 3,2 εκατ. ευρώ, ενώ λίγο αργότερα η ΕΥΕΔ το επιχορήγησε με 654.000 ευρώ.
Το Κολέγιο της Ευρώπης θεωρείται από το 1949 η κορυφαία σχολή για επίδοξους Ευρωπαίους δημόσιους υπαλλήλους, με αποφοίτους αξιόλογους πολιτικούς και αξιωματούχους στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Συνδέεται στενά χρηματοδοτικά με την Ε.Ε., ωστόσο νομικά είναι ανεξάρτητο. Διοικεί τις Πανεπιστημιουπόλεις σε Μπριζ, Βαρσοβία και Τίρανα. Το επίμαχο κτίριο ήδη στεγάζει έναν κοιτώνα για διπλωμάτες που φοιτούν στην ακαδημία επί εννέα μήνες. Εως τώρα έγιναν δύο εκπαιδευτικά προγράμματα, το πρώτο με συμμετοχή 40 διπλωματών από κράτη-μέλη και θεσμούς της Ε.Ε. και το δεύτερο με άλλους 50. Εκπαιδεύτηκαν στις πολιτικές της Ε.Ε. και σε διπλωματικές δεξιότητες όπως διαπραγμάτευση, επικοινωνία και πρωτόκολλο.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ερευνά αν οι εκπρόσωποι του Κολεγίου είχαν προηγούμενη γνώση, συνεπώς προνομιακή πρόσβαση σε εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με τον διαγωνισμό, κερδίζοντας έτσι αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των άλλων υποψηφίων. Εκείνη την περίοδο η Μογκερίνι ήταν πρύτανης του Κολεγίου και ο Σανίνο γενικός γραμματέας της ΕΥΕΔ, θέση απ’ όπου μπορούσε να ελέγχει τον διαγωνισμό. Με απλά λόγια, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία διερευνά αν ήταν στημένος ο διαγωνισμός ή όλα έγιναν νόμιμα. Μια ίσως όχι και τόσο ασήμαντη λεπτομέρεια, με αχλή πολιτικής διαπλοκής: κατά την υπό εξέταση περίοδο, της ΕΥΕΔ ηγούνταν ο Ισπανός Ζοσέπ Μπορέλ, που ανήκει στην ίδια πολιτική οικογένεια με τη Μογκερίνι, των Σοσιαλιστών.
Τροφή για τα άκρα
Οι αντιδράσεις εύλογες. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι το πρόβλημα-σκάνδαλο Μογκερίνι αργά ή γρήγορα θα χτυπήσει την πόρτα της Κομισιόν και την ίδια την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που δέχεται ομαδικά πυρά για ανεπαρκή αντιμετώπιση των φαινομένων διαφθοράς και διαπλοκής στον κεντρικό θεσμικό πυρήνα της Ε.Ε. Επίσης, εκτιμούν πως θα επιδεινώσει την ήδη τεταμένη σχέση της με τη νυν επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας, που δήλωσε απόλυτη προθυμία για να βοηθήσει την έρευνα των Αρχών.
Από την άλλη, ευρωσκεπτικιστικά, λαϊκιστικά και ακροδεξιά κόμματα έσπευσαν να αξιοποιήσουν το κλίμα δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων και μάλιστα σε μια εποχή που η Ε.Ε. πιέζει χώρες εντός αλλά και εκτός της Ενωσης για να εξουδετερώσουν τα δικά τους σκάνδαλα διαφθοράς.
«Είναι αστείο το ότι οι Βρυξέλλες κάνουν κήρυγμα σε όλους για το κράτος δικαίου, ενώ οι ευρωπαϊκοί θεσμοί μοιάζουν περισσότερο με σειρά εγκλημάτων παρά με μια λειτουργική Ενωση», δήλωσε ο Ζόλταν Κόβατς, εκπρόσωπος της ουγγρικής κυβέρνησης, που έχει δεχτεί σφοδρή κριτική από την Ε.Ε. Ο Ρουμάνος ευρωβουλευτής Γκέοργκε Πιπερέα, μέλος της σκληρής δεξιάς ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, που τον περασμένο Ιούλιο κατέθεσε πρόταση μομφής κατά της Φον ντερ Λάιεν, αλλά απορρίφθηκε, δήλωσε ότι η ομάδα εξετάζει το ενδεχόμενο να καταθέσει νέα πρόταση.
Και βέβαια, η λαλίστατη εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα έσπευσε να δηλώσει ότι οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. «προτιμούν να αγνοούν τα δικά τους προβλήματα, αλλά παράλληλα κάνουν συνεχώς κηρύγματα σε όλους τους άλλους».
Η παραίτηση σύσσωμης της Κομισιόν
Κορυφαίο σκάνδαλο στην ιστορία των ευρωπαϊκών οργάνων των Βρυξελλών, αλλά και επιτομή της ατιμωρησίας είναι αυτό που προκάλεσε την παραίτηση ολόκληρης της Κομισιόν υπό τον Λουξεμβουργιανό Ζακ Σαντέρ στις 17 Μαρτίου του 1999. Είχε δημοσιοποιηθεί πόρισμα έρευνας που καταλόγιζε ατασθαλίες, διοικητική ανεπάρκεια και σωρεία άλλων σκανδάλων, στα οποία εμπλέκονταν 10 από τους 19 επιτρόπους.
Το μεγαλύτερο σκάνδαλο στην ιστορία της Ε.Ε., με την πρώην πρωθυπουργό της Γαλλίας Εντίθ Κρεσόν και τον Ζακ Σαντέρ να εμπλέκονται σε ατασθαλίες μαζί με 10 από τους 19 επιτρόπους
Στο επίκεντρο των κατηγοριών η επίτροπος Ερευνας και Εκπαίδευσης, πρώην πρωθυπουργός (1991-1992) της Γαλλίας, επί Μιτεράν, Εντίθ Κρεσόν, κατηγορούμενη για υπεξαίρεση χρημάτων και πλαστογραφία, καθώς διόρισε τον… οδοντίατρό της ως πολιτικό σύμβουλο με την ιδιότητα του ειδικού για τον HIV. Το Ευρωκοινοβούλιο ζήτησε εσωτερικό έλεγχο στην Κομισιόν. Από την έκθεση (15/3/1999) προέκυψαν οι βαρύτατες ευθύνες της Κρεσόν. Κρίθηκε ένοχη για τη μη αναφορά αποτυχιών σε ένα πρόγραμμα κατάρτισης νέων και την απώλεια έτσι τεράστιων κονδυλίων. Καταδικάστηκε για την υπόθεση του φίλου της οδοντιάτρου το 2006. Καμία, όμως, τιμωρία δεν της επιβλήθηκε. Το σκάνδαλο, πάντως, αποτέλεσε την αιτία για να συσταθεί η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης.
Qatargate
Πολύ πιο πρόσφατο, με ελληνικό και ιταλικό άρωμα, το Qatargate στα τέλη του 2022. Αφορούσε παράνομες πληρωμές και δώρα σε ευρωβουλευτές και υπαλλήλους της Ε.Ε. για την εξυπηρέτηση συμφερόντων του Κατάρ και του Μαρόκου.
Μετά από έρευνα της βελγικής ομοσπονδιακής αστυνομίας συνελήφθησαν στις 9 Δεκεμβρίου του 2022 έξι άτομα ως ύποπτοι διαφθοράς και ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Ανάμεσά τους δύο ευρωβουλευτές, η Εύα Καϊλή του ΠΑΣΟΚ, αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, και ο Πιερ Αντόνιο Παντσέρι, καθώς και ο σύντροφός της Φραντσέσκο Τζόρτζι, βοηθός άλλου ευρωβουλευτή, και ο πατέρας της Αλέξανδρος. Κατασχέθηκαν συνολικά 1,5 εκατ. ευρώ σε μετρητά. Στις 10 Φεβρουαρίου του 2023 συνελήφθησαν και οι ευρωβουλευτές Μαρκ Ταραμπέλα και Αντρέα Κοτσολίνο με τις ίδιες κατηγορίες.
H Εύα Καϊλή και ο σύντροφός της Φραντσέσκο Τζόρτζι συνελήφθησαν στις 9 Δεκεμβρίου του 2022 ως ύποπτοι διαφθοράς και ξεπλύματος μαύρου χρήματος για την υπόθεση Qatargate
Η Καϊλή δήλωσε εξαρχής αθώα, επιρρίπτοντας τις ευθύνες για οποιαδήποτε αξιόποινη πράξη στους Ιταλούς συγκατηγορούμενούς της. Κατηγόρησε δε τις βελγικές αρχές για πιέσεις ώστε να αποδεχτεί τις κατηγορίες. Παρέμεινε υπό κράτηση μέχρι τις 12 Απριλίου του 2023. Στις δεσμίδες των χρημάτων που κατασχέθηκαν στο πλαίσιο της υπόθεσης, δεν εντοπίστηκαν δικά της δακτυλικά αποτυπώματα, αλλά των Παντσέρι και Τζόρτζι. Εως σήμερα η υπόθεση συνεχίζει να βρίσκεται υπό έρευνα.
Huaweigate
Τον περασμένο Μάρτιο δημοσιεύματα ανέφεραν ότι ο κινεζικός τηλεπικοινωνιακός κολοσσός της Huawei φερόταν να είχε προβεί σε παράνομες πληρωμές και ακριβά δώρα προκειμένου να κερδίσει την εύνοια 15 ευρωβουλευτών. Οι αποκαλύψεις προέκυψαν από έρευνα του Reporters United, σε συνεργασία με τη βελγική εφημερίδα «Le Soir», την ολλανδική δημοσιογραφική πλατφόρμα Follow Τhe Money και το βελγικό περιοδικό «Knack».
Ανέφεραν πως οι βελγικές αρχές, μετά από δύο χρόνια παρακολούθησης με την κωδική ονομασία «Opération Génération» νυν και πρώην λομπιστών, συνεργατών της Huawei, πραγματοποίησαν εφόδους σε 21 τοποθεσίες στις Βρυξέλλες, αλλού στο Βέλγιο, καθώς και στην Πορτογαλία τα χαράματα της 13ης Μαρτίου.
Ακολούθησαν προσαγωγές στελεχών της εταιρείας και λομπιστών που φέρονταν να εμπλέκονται σε απόπειρες ενεργητικής δωροδοκίας ευρωβουλευτών, ξέπλυμα μαύρου χρήματος και πλαστογραφίες.
Ευρωκοινοβούλιο και Κομισιόν απέκλεισαν τη Huawei από κάθε πρόσβαση και συναντήσεις. Ωστόσο, ενώ τέσσερις ευρωβουλευτές φέρονταν ως αποδέκτες παράνομων πληρωμών και πλούσιων δώρων από έναν λομπίστα για λογαριασμό της εταιρείας, σύμφωνα με το Follow Τhe Money, η OLAF συμπέρανε ότι οι ισχυρισμοί των καταγγελιών περί δωροδοκιών δεν ήταν βάσιμοι. Επισήμως, δεν υπήρξε καμία ανακοίνωση.
Σκάνδαλο Eurostat
Τον Ιούλιο του 2003 η Κομισιόν ξεκίνησε διαδικασία πειθαρχικού ελέγχου τριών ανώτατων αξιωματούχων της Eurostat. Ηταν ο Ελληνας Φώτης Νανόπουλος, διευθυντικό στέλεχος της Eurostat, και οι Γάλλοι Ιβ Φρανέ και Ντανιέλ Μπικ. Απαντες αρνήθηκαν τις βαριές κατηγορίες για απάτες κατά το κλείσιμο «φουσκωμένων» συμβολαίων της υπηρεσίας με ιδιωτικές εταιρείες που συνέλεγαν και διένειμαν στατιστικά στοιχεία.
Η ενδελεχής έρευνα της OLAF απάλλαξε πλήρως τον Νανόπουλο. Ομως η Κομισιόν, αντί της πλήρους αποκατάστασης, αρκέστηκε σε ένα λακωνικό σημείωμα στην ιστοσελίδα της. Ο Νανόπουλος κατέθεσε αγωγή εναντίον της στο Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης τον Φεβρουάριο του 2007. Στις 11 Μαΐου του 2010 το Δικαστήριο τον δικαίωσε απόλυτα, υποχρεώνοντας την Κομισιόν να του καταβάλει 90.000 ευρώ για ηθική βλάβη.
Dalligate
Ο Μαλτέζος επίτροπος Υγείας και Πολιτικής Καταναλωτών Τζον Ντάλι παραιτήθηκε από την Κομισιόν στις 16 Οκτωβρίου του 2012 μετά τις κατηγορίες για διαφθορά που ερευνούσε η OLAF. Κατηγορήθηκε για χρηματισμό από τη σουηδική καπνοβιομηχανία Swedish Match, με μεσολαβητή τον Μαλτέζο επιχειρηματία Σίλβιο Ζαμίτ, με σκοπό να ασκήσει την επιρροή του για να αποτρέψει μελλοντικούς περιορισμούς στην εξαγωγή του προϊόντος Snus. Αρνήθηκε την κατηγορία και ισχυρίστηκε ότι ήταν θύμα του πολέμου των εταιρειών λόμπινγκ. Η έρευνα βάλτωσε.
Ο Τζον Ντάλι, επίτροπος Υγείας από τη Μάλτα κατηγορήθηκε το 2012 για χρηματισμό από καπνοβιομηχανία
Ωστόσο, τον Φεβρουάριο του 2022 ο Μαλτέζος αστυνομικός επίτροπος Αντζελο Γκάφα κατέθεσε στη δικαστή Καρολάιν Φαρούτζια Φρέντο στοιχεία που οδήγησαν στην απαγγελία κατηγοριών σε βάρος του Ντάλι για δωροδοκία ύψους 60 εκατ. ευρώ από τη σουηδική εταιρεία. Παράλληλα, ο γιος του αποθανόντος Ζαμίτ επιβεβαίωσε ότι τα 60 εκατ. προορίζονταν για τον Ντάλι. Η υπόθεση εκκρεμεί.
Ο Αυστριακός ευρωβουλευτής, πρώην υπουργός Εσωτερικών Ερνστ Στράσερ καταδικάστηκε το 2013 από την αυστριακή δικαιοσύνη σε τέσσερα χρόνια φυλάκισης μετά από έρευνα της OLAF. Ο Στράσερ δέχτηκε να λαμβάνει 100.000 ευρώ ετησίως για να προωθεί νομοσχέδια στο Ευρωκοινοβούλιο από μια εικονική εταιρεία λόμπι δημοσιογράφων των «Sunday Times», που στην πραγματικότητα τον παγίδευσαν.
Ακόμη, ο Ρουμάνος πρώην υπουργός Εξωτερικών και ευρωβουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών Αντριάν Σεβερίν ζήτησε από τους ίδιους δημοσιογράφους 12.000 ευρώ για μια τροπολογία. Παραδέχτηκε σε βίντεο ότι έβαλε τον συνάδελφό του Σεμπαστιάν Μποντού να την καταθέσει. Καταδικάστηκε σε τριετή κάθειρξη.
Επίσης, τον Μάιο του 2024 η ομοσπονδιακή δικαστική αστυνομία των Βρυξελλών πραγματοποίησε έρευνες στην κατοικία και τα γραφεία υπαλλήλου του Ευρωκοινοβουλίου λόγω καταγγελιών για παθητική δωροδοκία και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση με ενδείξεις ρωσικής διασύνδεσης. Ευρωβουλευτές φέρεται να πληρώθηκαν για να προωθήσουν ρωσική προπαγάνδα μέσω του ειδησεογραφικού ιστότοπου Voice of Europe.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ερευνηθείς ήταν ο μεσολαβητής. Εργαζόταν για τον Γερμανό ακροδεξιό ευρωβουλευτή Μαξιμίλιαν Κρα (AfD).
Το «διαρκές σκάνδαλο»
Ολο το σύστημα των Βρυξελλών πάσχει. Υπάρχει η αθέατη πλευρά των χιλιάδων γραφείων λόμπινγκ, που έχουν χτίσει «μια πόλη μέσα στην πόλη» και προάγουν σχεδόν ανεμπόδιστα σχέσεις διαπλοκής με τους ευρωβουλευτές και όχι μόνο. Οι καταγγελίες για τους λομπίστες και τις μεθόδους τους δίνουν και παίρνουν. Το μοτίβο είναι δεδομένο. Οτι το προσωπικό της Κομισιόν, ανώτατοι αξιωματούχοι με παρεμβατικότητα στις αποφάσεις, μέχρι επίτροποι ή διευθυντές τους, ευρωβουλευτές ή συνεργάτες τους λειτουργούν και αποφασίζουν συχνά με γνώμονα την εξυπηρέτηση αλλότριων, κυρίως επιχειρηματικών, συμφερόντων.
Και πώς να μην ισχύει κάτι τέτοιο, όταν στο προηγούμενο Ευρωκοινοβούλιο 163 από τα 705 μέλη του ενεπλάκησαν σε διάφορα σκάνδαλα, μεταξύ των οποίων απάτη, νεποτισμός και διαφθορά, όπως απέδειξε διεθνής έρευνα για την ακεραιότητα των ευρωβουλευτών που διεξήχθη από το «L’Echo», το «De Tijd» και ΜΜΕ 22 κρατών-μελών της Ε.Ε.
Εντοπίστηκαν 89 περιπτώσεις διαφθοράς: 29 περιπτώσεις νεποτισμού, όπου ο βουλευτής χρησιμοποιεί την επιρροή του υπέρ συγγενούς του και 16 περιπτώσεις δωροδοκίας. Κορυφαία, το Qatargate. Ενώ σε άλλες 44 περιπτώσεις ευρωβουλευτές ενεπλάκησαν σε απάτη ή υπεξαίρεση. Προσπάθειες για να τιθασευτεί το φαινόμενο έχουν γίνει, αλλά χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Υπάρχει σωτηρία;
Φωτογραφίες: Getty images / Ideal image, AFP / Visual Hellas
Συνεχίζοντας σε αυτό τον ιστότοπο αποδέχεστε την χρήση των cookies στη συσκευή σας όπως περιγράφεται στην πολιτική cookies
Μάθετε περισσότερα εδώ
Αποδοχή