Οι συντάκτες του Scientific American κοιτούν προς το 2026 σαν μια χρονιά που επιτρέπει ταυτόχρονα δύο κινήσεις – να ρίξεις μια ματιά «μπροστά», στις επιστημονικές εξελίξεις που ωριμάζουν, και να κάνεις έναν απολογισμό για το πώς η επιστήμη επιβιώνει μέσα σε πολιτική αστάθεια, περικοπές και μια κουλτούρα που συχνά υποτιμά τα δεδομένα. Ads Στο κέντρο της δικής τους οπτικής βρίσκεται η ανθεκτικότητα του επιστημονικού οικοσυστήματος – οι ερευνητές, αλλά και οι fact-checkers της γνώσης – μαζί με την επιμονή του περιοδικού να ξεχωρίζει το πραγματικό από το θορυβώδες.
Ακολουθούν λοιπόν τα θέματα που λένε ότι θα παρακολουθούν στενά το 2026.
Πυρηνική ενέργεια
Στις ΗΠΑ, το 2026 προβάλλει ως κομβική χρονιά για την ανανεωμένη στροφή προς την πυρηνική ενέργεια, με βασικό μοχλό την ενεργειακή δίψα του boom της τεχνητής νοημοσύνης. Ads Η ζήτηση για πυρηνική ισχύ είχε μείνει σχετικά στάσιμη αυτόν τον αιώνα, καθώς κυριάρχησαν οι ΑΠΕ και το φυσικό αέριο.
Τώρα όμως, κινήσεις του Κογκρέσου (με έμφαση σε νόμο του 2024 που επιταχύνει τις αδειοδοτήσεις) και πρωτοβουλίες τόσο της κυβέρνησης Μπάιντεν όσο και της κυβέρνησης Τραμπ για εξαγωγές και χρηματοδοτήσεις, επιχειρούν να αλλάξουν την κατεύθυνση.
Παράλληλα, τεχνολογικές επιδείξεις που στηρίζονται από το Υπουργείο Ενέργειας μπορεί να αρχίσουν να «δίνουν καρπούς».
Μαζί με αυτή την ώθηση, ανοίγουν και τα δύσκολα ερωτήματα: Ασφάλεια, διαχείριση πυρηνικών αποβλήτων, αλλά και κίνδυνοι διάδοσης.
Επιπλέον, η πίεση που ασκούν οι προβλέψεις για εκρηκτική ζήτηση λόγω AI συνυπάρχει με την προειδοποίηση ότι μια «φούσκα» στην τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να σκάσει και να συμπαρασύρει την οικονομία.
Στο γεωπολιτικό φόντο, οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις τον Ιούνιο του 2025 επανέφεραν στο προσκήνιο τον φόβο των πυρηνικών όπλων – έναν τρόμο σχεδόν «ξεχασμένο» από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
Το χτύπημα, σύμφωνα με το κείμενο, διέλυσε μια ήδη εύθραυστη συμφωνία περιορισμού του εμπλουτισμού ουρανίου και εμφανίζονται σημάδια αναβίωσης τέτοιων προσπαθειών.
Στην ίδια ενότητα μπαίνει και η συζήτηση περί επανέναρξης πυρηνικών δοκιμών στις ΗΠΑ (τελευταία φορά το 1992), καθώς και το πώς όλα αυτά θα επηρεάσουν την ανανέωση της συνθήκης New START με τη Ρωσία, που λήγει τον Φεβρουάριο.
Ανταπόκριση σε καταστροφές
Το Scientific American προειδοποιεί ότι το 2026 μπορεί να αποτελέσει «crash test» για την πολιτική διαχείρισης καταστροφών στις ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση Τραμπ επιχειρεί να μειώσει τον ομοσπονδιακό ρόλο, συρρικνώνοντας τη FEMA και μεταφέροντας το βάρος σε πολιτείες και τοπικές αρχές.
Αναφέρονται απολύσεις ή αναστολές στελεχών, προσπάθειες παγώματος επιχορηγήσεων για προετοιμασία, καθώς και άρνηση κήρυξης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης ή χορήγησης πόρων σε ορισμένες περιοχές.
Το περιοδικό επισημαίνει ότι οι μεγάλες κρίσεις των τελευταίων ετών δυσκόλεψαν ακόμη και την ίδια τη FEMA – χωρίς ομοσπονδιακή στήριξη, μικρές κοινότητες κινδυνεύουν να πληγούν δυσανάλογα.
Και υπενθυμίζει κάτι βασικό: Η πρόληψη και η προετοιμασία κοστίζουν ασύγκριτα λιγότερο από την εκ των υστέρων αντίδραση.
Διάστημα
Το φεγγάρι παραμένει «μαγνήτης» για δημόσιες και ιδιωτικές αποστολές.
Η NASA στοχεύει σε εκτόξευση του Artemis II ήδη από τον Φεβρουάριο, με τέσσερις αστροναύτες σε μια δεκαήμερη περιφορά γύρω από τη Σελήνη, στην πρώτη επανδρωμένη αμερικανική σεληνιακή αποστολή εδώ και πάνω από μισό αιώνα.
Στο μεταξύ, συνεχίζονται οι δοκιμές του Starship της SpaceX, ενώ η Firefly Aerospace κινείται προς ανάπτυξη σεληνιακού δορυφόρου για την ESA και αποστολές προς την «αθέατη» πλευρά της Σελήνης.
Στο δεύτερο μισό της χρονιάς, η NASA προγραμματίζει την εκτόξευση του Nancy Grace Roman Space Telescope (φθινόπωρο 2026), με διπλή αποστολή: χαρτογράφηση σκοτεινής ενέργειας/σκοτεινής ύλης και παράλληλη ενίσχυση των δυνατοτήτων απεικόνισης εξωπλανητών.
Και το «διάστημα» παρουσιάζεται πλέον ως κανονικά παγκόσμιο εγχείρημα, με την Κίνα με το Xuntian (σε τροχιά μαζί με τον σταθμό Tiangong), την Ινδία με πιθανή μη επανδρωμένη δοκιμή του Gaganyaan, και την Ιαπωνία με την Martian Moons eXploration προς τον Φόβο για συλλογή δειγμάτων.
Υγεία και ιατρική
Εδώ το περιοδικό βάζει στο μικροσκόπιο το πώς ανταποκρίνεται μια χώρα σε υγειονομικές κρίσεις όταν «σκοτεινιάζει» το τοπίο των δεδομένων.
Περικοπές και απολύσεις σε δημόσιους οργανισμούς υγείας δυσκολεύουν – όπως λέει – τον εντοπισμό επιδημιών τροφικής δηλητηρίασης, την παρακολούθηση σοβαρών λοιμώξεων, τους θανάτους από υπερδοσολογία και τις βιοασφάλειες απειλές.
Τίθεται και το ερώτημα αν οι ΗΠΑ κινδυνεύουν να χάσουν τον χαρακτηρισμό εξάλειψης της ιλαράς, με φόντο ότι ο Καναδάς έχασε τον ίδιο χαρακτηρισμό στα τέλη του 2025.
Το περιοδικό προβλέπει συνέχιση εξάρσεων (COVID, κοκκύτης, γρίπη των πτηνών, εποχική γρίπη) και προειδοποιεί ότι, με πτωτική πορεία στους εμβολιασμούς και κλονισμένη εμπιστοσύνη, ασθένειες που είχαν εξαφανιστεί εδώ και δεκαετίες μπορεί να επιστρέψουν.
Ταυτόχρονα, το 2026 μπορεί να φέρει πρόοδο σε θεραπείες για αυτοάνοσα, μεταμοσχεύσεις και καρκίνο, καθώς αναφέρονται οι ρυθμιστικοί Τ-λεμφοκύτταροι (Treg) μετά το Νόμπελ Ιατρικής 2025, πιθανή έγκριση πρώτης θεραπείας Treg για αιματολογικούς καρκίνους, η εξέλιξη των CAR-T και άλλων ανοσοθεραπειών, και τα προσωποποιημένα αντικαρκινικά εμβόλια.
Τέλος, υπάρχει ενδιαφέρον για το πώς πιθανές μειώσεις τιμών θα επηρεάσουν τη διάδοση των GLP-1 φαρμάκων απώλειας βάρους, όπως το Wegovy.
Διατήρηση της φύσης
Οι συντάκτες παρακολουθούν μια προσπάθεια αλλαγής του ορισμού της «βλάβης» στον Endangered Species Act, ώστε να αφορά μόνο τα ζώα και όχι και τους βιότοπους.
Αν περάσει, υπογραμμίζουν, θα μπορούσε να διευκολύνει υλοτομία, εξορύξεις και δόμηση σε εκτάσεις που χρειάζονται τα απειλούμενα είδη.
Στο ίδιο πλαίσιο μπαίνουν και κινήσεις για άρση προστασίας των γκρίζων λύκων και αποδυνάμωση τμημάτων του Marine Mammal Protection Act (με την επισήμανση ότι, από τότε που ψηφίστηκε, κανένα θαλάσσιο θηλαστικό δεν έχει εκλείψει).
Παράλληλα, προειδοποιούν ότι υπερβολικοί ή παραπλανητικοί ισχυρισμοί περί «ανάστασης» εξαφανισμένων ειδών από εταιρείες όπως η Colossal Biosciences μπορεί να πλήξουν την ίδια τη λογική της προστασίας: αν ο κόσμος πιστέψει ότι «μπορούμε να τα φέρουμε πίσω», ίσως μειωθεί η στήριξη για τη διάσωση όσων ειδών κινδυνεύουν τώρα.
Τεχνητή νοημοσύνη και τεχνολογία
Το μεγάλο στοίχημα εδώ είναι αν το 2026 θα γίνει επιτέλους η χρονιά μιας συνολικής ομοσπονδιακής νομοθεσίας για την ιδιωτικότητα δεδομένων στις ΗΠΑ.
Το περιοδικό περιγράφει τις τεχνολογικές εταιρείες ως «αποθηκάριους» παγκόσμιων δεδομένων – από wearables μέχρι έξυπνες συσκευές στο σπίτι – και θεωρεί ότι το μωσαϊκό πολιτειακών νόμων δημιουργεί κενά και σύγχυση.
Ζητά ρητά την ψήφιση του American Privacy Rights Act ή ισοδύναμου πλαισίου και σαφή όρια στη συλλογή/χρήση/μοίρασμα δεδομένων, ισχυρή επιβολή, δικαιώματα πρόσβασης-διόρθωσης-διαγραφής για τους πολίτες, και ένα πεδίο ανταγωνισμού που να μην ανταμείβει όσους «πουλάνε» δεδομένα.
Επιστήμες της πληροφορίας και γνώσης
Για το 2026 προβλέπεται συνέχιση των προσπαθειών απαγόρευσης βιβλίων, καθώς από το 2021, η PEN America έχει καταγράψει πάνω από 22.000 απαγορεύσεις σε 45 πολιτείες.
Το περιοδικό αναφέρει πως υπάρχουν πολιτείες που αντιστέκονται αποτελεσματικά, αλλά τονίζει ότι η άμυνα χρειάζεται μεγάλες οργανώσεις και συμμαχίες (Authors Against Book Bans, EveryLibrary, American Library Association, Penguin Random House, PEN κ.ά.) και «προληπτική θωράκιση» σχολείων και βιβλιοθηκών. Και πάνω από όλα, μπαίνει το δίλημμα της δημιουργίας στην εποχή της ΑΙ: Συστήματα που εκπαιδεύονται σε υλικό με πνευματικά δικαιώματα χωρίς αποζημίωση, δικαστικές μάχες που τρέχουν, και μια κοινωνική συζήτηση για το τι σημαίνει «δημιουργός».
Παρατίθεται και εύρημα από report του 2025 (A.I. and the Writing Profession): 61% των ερωτηθέντων συγγραφέων λένε ότι χρησιμοποιούν ΑΙ, αλλά μόνο 7% έχουν δημοσιεύσει κείμενο που δημιουργήθηκε από ΑΙ – ποσοστά που ενδέχεται να μεταβληθούν καθώς η τεχνολογία απλώνεται στην εκπαίδευση, την έρευνα και τα εργαλεία οργάνωσης εργασίας.
