Πυρ ομαδόν για τη λογοκρισία
Εντονες οι ενστάσεις δημοσιογράφων και νομικών για τη διαταγή σε βάρος του Documento και την απαίτηση να αποσυρθεί δημοσίευμα επί ποινή προστίμου και… φυλάκισης.
Μυρτώ Μπούτση
18:00
16 Νοεμβρίου 2025
Γιάγκος Λαμπίρης Δικηγόρος «Εγείρονται ζητήματα πολιτικής αξιοπιστίας για τον κ. Τσίπρα»
Με την ιδιότητά μου ως δικηγόρου και ενεργού παρατηρητή των ζητημάτων που άπτονται της ελευθερίας του Τύπου και του δημοσίου διαλόγου, επιθυμώ να διατυπώσω την ακόλουθη θέση με αφορμή την προσωρινή διαταγή που εκδόθηκε σε σχέση με τη δημοσίευση και αναπαραγωγή αποσπασμάτων από το υπό έκδοση βιβλίο του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Η δικαστική απόφαση αφορά προφανώς την προστασία πνευματικών δικαιωμάτων, στο πλαίσιο μιας νόμιμης και απολύτως θεσμικής ενέργειας του εκδοτικού οίκου για τη διασφάλιση των συμφερόντων του. Αντίστοιχα, σέβομαι απολύτως την κρίση της δικαστικής λειτουργού που εξέδωσε την προσωρινή διαταγή. Ωστόσο, η συγκεκριμένη απαγόρευση αποκτά ιδιαίτερο βάρος λόγω του ότι αφορά έργο ενός πρώην πρωθυπουργού και πολιτικού προσώπου με εξέχουσα δημόσια παρουσία. Επιπλέον, δεδομένου ότι στο παρελθόν ο δημοσιογράφος Κώστας Βαξεβάνης είχε δημόσια στηρίξει τον κ. Τσίπρα, η σημερινή εξέλιξη δημιουργεί –κατά προσωπική μου, επαγγελματική και θεσμική αποτίμηση– μια εμφανή αντίφαση σε σχέση με τις κατά καιρούς δημόσιες τοποθετήσεις του τελευταίου περί ελευθερίας της ενημέρωσης, κράτους δικαίου και ανάγκης απρόσκοπτης λειτουργίας της δημοσιογραφικής έρευνας. Η συνολική εικόνα που ανακύπτει, ότι δηλαδή ένα δημοσιογραφικό μέσο περιορίζεται ως προς την παρουσίαση αποσπασμάτων έργου πολιτικού προσώπου στο πλαίσιο της συνήθους ενημερωτικής αποστολής του, εγείρει σοβαρά ζητήματα θεσμικής συνέπειας και πολιτικής αξιοπιστίας για τον ίδιο τον κ. Τσίπρα, ανεξαρτήτως των δικονομικών δικαιωμάτων που ο εκδοτικός οίκος δικαιολογημένα άσκησε.
Θεωρώ αναγκαίο να υπογραμμίσω ότι το Documento αποτελεί ένα Μέσο ερευνητικής δημοσιογραφίας με διακριτό ρόλο στον έλεγχο της εξουσίας και στη διαμόρφωση του δημόσιου λόγου. Η παρουσία τέτοιων Μέσων είναι κρίσιμη για τον πλουραλισμό, για την κοινωνική λογοδοσία και για τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Βασίλης Καπερνάρος Δικηγόρος «Καλό κόλπο η προσφυγή στη Δικαιοσύνη, γίνεται διαφήμιση»
Τσίπρας εναντίον δημοσιογράφων: Καλά τους κάνει. Είναι αυτοί οι οποίοι του έμαθαν, κατά την πρωθυπουργική του θητεία, ότι η Μυτιλήνη ανήκει στη Λέσβο. Gutenberg εναντίον δημοσιογράφων: Καλό κόλπο και δοκιμασμένο, η προσφυγή στη Δικαιοσύνη. Γίνεται ντόρος, γίνεται μεγάλη διαφήμιση, άρα προσδοκία για μεγάλες κονόμες. Πιάνει!
Κώστας Παπαδάκης Δικηγόρος «Η προσωπική κράτηση αποτελεί απαράδεκτη παραβίαση της ελευθερίας του Τύπου»
Δεν γνωρίζω την ουσία της υπόθεσης και τα πραγματικά περιστατικά τα οποία έλαβε υπόψη της η πρόεδρος πρωτοδικών που εξέδωσε την από 13.11.2025 προσωρινή διαταγή.
Από την επισκόπηση αυτής και του δικογράφου της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων και προσωρινής διαταγής, επί του οποίου όμως αποφάνθηκε, είναι εντυπωσιακά τα εξής:
Α) Η αυτεπάγγελτη, χωρίς να υφίσταται σχετικό αίτημα, απαγγελία κυρώσεων χρηματικής ποινής και προσωρινής κράτησης.
Β) Το γεγονός ότι αυτά σε ένα πλαίσιο πολύ αργής απόδοσης δικαιοσύνης απαγγέλλονται με προσωρινή διαταγή (κατεπείγουσα και ταχύτατη διαδικασία) λίγες εβδομάδες πριν από την ορισθείσα κύρια δικάσιμο της αίτησης. Επιλεκτική ταχύτητα;
Γ) Το ότι μεταξύ των απειλουμένων κυρώσεων περιλαμβάνεται και προσωπική κράτηση σε βάρος του νόμιμου εκπροσώπου της καθ’ ης εταιρείας, ο οποίος δεν υπήρξε διάδικος, αφού η αίτηση δεν στρέφεται εναντίον του ούτε συμμετείχε με οποιαδήποτε δικονομική ιδιότητα στη διαδικασία που προηγήθηκε της έκδοσης προσωρινής διαταγής ούτε καν αναφέρεται στο δικόγραφο οποιοδήποτε περιστατικό που θεμελιώνει ατομική του ευθύνη.
Πέραν του ότι η προσωπική κράτηση απειλούμενη εναντίον δημοσιογράφων, πολύ δε περισσότερο με τη συνοπτική διαδικασία της προσωρινής διαταγής, αποτελεί απαράδεκτη παραβίαση της αρχής της ελευθερίας του Τύπου, απειλείται με προσωπική κράτηση ένα πρόσωπο που δεν υπήρξε διάδικος στη δίκη κατά την οποία εκδόθηκε η σχετική απόφαση και δεν του δόθηκε η δυνατότητα υπεράσπισης των δικαιωμάτων του.
Γιώργος Παπαχρήστος Δημοσιογράφος, σύμβουλος έκδοσης στην εφημερίδα «Τα Νέα» «Τα δημοσιεύματα του Βαξεβάνη ουσιαστικά ανέτρεπαν το πολιτικό μάρκετινγκ του βιβλίου»
Είναι πρωτοφανές όλο αυτό! Πρόκειται για καθαρή λογοκρισία. Είναι απόπειρα φίμωσης του δημοσιογράφου. Τον δημοσιογράφο δεν μπορεί να τον λογοκρίνει κανείς. Επιτελεί ένα λειτούργημα. Ο μόνος που μπορεί να τον κρίνει είναι ο αναγνώστης. Αυτός μπορεί να κρίνει αν επιτελεί σωστά το λειτούργημα του και κανείς άλλος. Αυτή είναι πάγια θέση μου. Ο δημοσιογράφος ελέγχεται και θα ελέγχεται για το αν αυτά τα οποία δημοσιεύει είναι στο πλαίσιο των κανόνων δεοντολογίας, όπως αυτοί υπαγορεύονται από τις καταστατικές αρχές του δημοσιογραφικού λειτουργήματος. Ουδείς μπορεί να τον λογοκρίνει, μπορεί να τον ελέγξει αν αυτά είναι σωστά. Εν προκειμένω, ο Κώστας Βαξεβάνης άσκησε με σωστό τρόπο το λειτούργημα, δημοσιοποίησε αυτά τα αποσπάσματα στο πλαίσιο του ενδιαφέροντος που έχει προκληθεί για το βιβλίο του κ. Τσίπρα και διερωτώμαι τι ακριβώς είναι αυτό που ενόχλησε περισσότερο τον κ. Τσίπρα, ώστε να προβεί σε αυτού του είδους κινήσεις οι οποίες δεν αρμόζουν σε έναν πρώην πρωθυπουργό. Εκτιμώ ότι αυτό το οποίο τον ώθησε να ζητήσει από τον εκδοτικό οίκο και εκείνος με τη σειρά του να υποβάλει τα ασφαλιστικά μέτρα είναι το γεγονός ότι τα δημοσιεύματα του Κώστα Βαξεβάνη ουσιαστικά ανέτρεπαν το πολιτικό μάρκετινγκ που εφαρμόστηκε σε σχέση με την προώθηση του βιβλίου.
Γιώργος Λακόπουλος Αρθρογράφος iEidiseis.gr «Ο Τσίπρας καρφώνεται με τη σιωπή του»
Ακόμη και στη χώρα που παραμένει εκτεθειμένη στη διεθνή κοινότητα για τον τρόπο που αντιλαμβάνεται την απονομή δικαιοσύνης, δεν προκαλεί εντύπωση ότι ακόμη και ένα πρωτοδικείο συμβάλλει στην κακή φήμη του ελληνικού κράτους δικαίου.
Δεν προκαλεί επίσης εντύπωση ότι ένας εκδοτικός οίκος με ιστορία εξετράπη σε μια λογοκριτική αξίωση εναντίον ενός μέσου ενημέρωσης. Αυτό που ξεπερνάει τα όρια όμως είναι ότι ένας πολιτικός, που εμφανίζεται ως αριστερός και στον οποίο η δημοκρατική παράταξη με αγώνες υπέρ της ελευθερίας έκφρασης και της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας εμπιστεύτηκε ως πρωθυπουργό, ακόμη δεν έχει πάρει θέση για μια εκτρωματική και αντιδημοκρατική δικαστική απόφαση. Ο παλαιός Τσίπρας θα είχε χαλάσει τον κόσμο. Ο σημερινός όπως επιδιώκει να αυτοπλασαριστεί, με το παράταιρο για τη συγκυρία βιβλίο «Ιθάκη», καρφώνεται με τη σιωπή του ως φορέας της ιδέας να διωχθεί ο δημοσιογράφος Κώστας Βαξεβάνης για ένα ρεπορτάζ που εμφανώς αποτελεί δημοσιογραφική επιτυχία και κάθε μέσο ενημέρωσης θα ήθελε να έχει και να δημοσιεύσει.
Κανείς δεν πιστεύει ότι είναι άμοιρος αυτής της εξέλιξης. Ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι δεν ενόχλησε η διαρροή αποσπασμάτων του βιβλίου αλλά η διαρροή ανεπιθύμητων εδαφίων που δεν εξυπηρετούν το πολιτικό μάρκετινγκ. Ο νομικός και πολιτικός κόσμος πρέπει να αντιδράσουν, η ανεξάρτητη δημοσιογραφία πρέπει να βγει στα κεραμίδια και η πολιτική τάξη οφείλει να τοποθετηθεί. Πρωτίστως ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας έχει χρέος να μιλήσει δημόσια γι’ αυτό το ανοσιούργημα που θα τον βαρύνει αν δεν μιλήσει καθαρά.
Κώστας Πασακυριάκος Δημοσιογράφος («Ριζοσπάστης») «Η δημοσιογραφική έρευνα δεν κρίνεται στα δικαστήρια»
Από θέση αρχής, δεν μπορεί ζητήματα δημοσιογραφικής έρευνας να κρίνονται στις αίθουσες δικαστηρίων, με δικαστικές αποφάσεις και εντολές.