Σε μια εποχή ακρίβειας, ο καφές παραμένει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας — απλώς σε διαφορετικό ποτήρι.
Οι παγκόσμιες τιμές του καφέ εκτοξεύτηκαν φέτος σε ιστορικά υψηλά, ανεβάζοντας αισθητά το κόστος ενός καπουτσίνο ή ενός latte / PEXELS
Οι παγκόσμιες τιμές του καφέ εκτοξεύτηκαν φέτος σε ιστορικά υψηλά, ανεβάζοντας αισθητά το κόστος ενός καπουτσίνο ή ενός latte. Ωστόσο, παρά την ακρίβεια, οι καταναλωτές δεν φαίνεται διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν την καθημερινή τους δόση καφεΐνης. Αντίθετα, αλλάζουν συνήθειες, αναζητώντας φθηνότερες και πιο ευέλικτες λύσεις.
Στοιχεία από επισκέψεις σε καφέ, έρευνες καταναλωτών και δεδομένα πωλήσεων δείχνουν ότι η κατανάλωση καφέ παραμένει ανθεκτική, αλλά μετατοπίζεται. «Οι άνθρωποι δεν κόβουν τον καφέ, απλώς προσαρμόζονται», λένε αναλυτές της αγοράς. Όπως συμβαίνει και με άλλα βασικά αγαθά, από το φαγητό μέχρι τα καύσιμα, οι καταναλωτές στρέφονται σε επιλογές με χαμηλότερο κόστος, χωρίς να θυσιάζουν πλήρως την ποιότητα.
Σύμφωνα με τον James Hoffmann, γνώστη του καφέ και συνιδρυτή της Square Mile Coffee, «τα καφέ έχασαν λίγη από τη λάμψη τους καθώς η κατανάλωση στο σπίτι μεγάλωσε». Μιλώντας σε ευρωπαϊκή σύνοδο για την αγορά του καφέ στο Βερολίνο, σημείωσε ότι «το φθηνότερο κομμάτι της αγοράς θα συνεχίσει να επεκτείνεται, γιατί οι άνθρωποι έχουν ανάγκη την καφεΐνη, αλλά πιέζονται οικονομικά».
Η εκτίναξη των τιμών οφείλεται κυρίως στη μείωση της παραγωγής arabica, εξαιτίας κακών καιρικών συνθηκών και εμπορικών δασμών. Παρότι υπήρξε πρόσφατα μια μικρή αποκλιμάκωση, τα συμβόλαια στη Νέα Υόρκη παραμένουν υπερδιπλάσια του μέσου όρου των τελευταίων 20 ετών. Την ίδια στιγμή, η μέση τιμή ενός απλού καφέ στις ΗΠΑ έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 20% από τις αρχές του 2023.
Παρά τις αυξήσεις, οι συνολικές δαπάνες για καφέ παραμένουν υψηλές. Οι Αμερικανοί ξοδεύουν πάνω από 100 δισ. δολάρια τον χρόνο για προϊόντα καφέ. «Δεν βλέπουμε μείωση στην κατανάλωση, αλλά αλλαγή στη συμπεριφορά», εξηγεί η Kona Haque, επικεφαλής έρευνας εμπορευμάτων της ED&F Man. «Οι καταναλωτές απλώς κατεβαίνουν κατηγορία».
Για κάποιους, αυτό σημαίνει λιγότερες επισκέψεις σε καφέ και περισσότερη παρασκευή στο σπίτι. Ο Ed Harrison, στέλεχος εταιρείας επικοινωνίας στη Μασαχουσέτη, λέει ότι παλιότερα πήγαινε σε καφέ σχεδόν καθημερινά. «Τώρα πηγαίνω τέσσερις φορές τον μήνα», λέει. Αντί γι’ αυτό, επένδυσε σε μύλο, καφετιέρα φίλτρου και μηχανή εσπρέσο. «Το αρχικό κόστος είναι μεγάλο, αλλά η διαφορά στην καθημερινή δαπάνη είναι τεράστια», σημειώνει.
Οι παγκόσμιες τιμές του καφέ εκτοξεύτηκαν φέτος σε ιστορικά υψηλά, ανεβάζοντας αισθητά το κόστος ενός καπουτσίνο ή ενός latte / PEXELS
Η τάση επιβεβαιώνεται και από έρευνες. Σε διεθνή έρευνα της Citigroup, το 37% των καταναλωτών δήλωσε ότι παρασκευάζει πλέον περισσότερο καφέ στο σπίτι λόγω των αυξήσεων. Το φαινόμενο καταγράφεται σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Μάλιστα, δύο στους τρεις από όσους δεν το κάνουν ήδη, εκτιμούν ότι θα στραφούν στο σπίτι μέσα στον επόμενο χρόνο.
Παράλληλα, αυξάνεται η ζήτηση για πιο οικονομικά προϊόντα, όπως ιδιωτικές ετικέτες και έτοιμα ροφήματα. Εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην απευθείας πώληση καφέ στον καταναλωτή βλέπουν νέο κοινό. «Δεν έρχονται μόνο γνώστες του καφέ», λέει η Jessica Crystal από την Trade Coffee. «Πολλοί μας επιλέγουν απλώς επειδή εξοικονομούν χρήματα».
Για όσους δεν θέλουν ή δεν προλαβαίνουν να φτιάχνουν καφέ στο σπίτι, οι φθηνότερες λύσεις εκτός σπιτιού κερδίζουν έδαφος. Τα drive-through και τα καταστήματα ευκολίας καταγράφουν αύξηση επισκεψιμότητας, σε ορισμένες περιπτώσεις σε διψήφια ποσοστά. «Οι αλυσίδες που κρατούν χαμηλή τη μέση τιμή έχουν πλεονέκτημα», λέει ο RJ Hottovy της Placer.ai.
Ωστόσο, παρά την ακρίβεια, οι καταναλωτές δεν φαίνεται διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν την καθημερινή τους δόση καφεΐνης. Αντίθετα, αλλάζουν συνήθειες, αναζητώντας φθηνότερες και πιο ευέλικτες λύσεις / PEXELS
Αντίθετα, μεγάλες αλυσίδες καφέ βλέπουν πιέσεις στην κίνηση ανά κατάστημα, αν και στελέχη τους επιμένουν ότι η αξία που προσφέρουν παραμένει ανταγωνιστική. «Οι πελάτες εξακολουθούν να μας βλέπουν ως καλή επιλογή», ανέφερε πρόσφατα ανώτατο στέλεχος μεγάλης αλυσίδας, σημειώνοντας ότι οι διαφορετικοί τρόποι εξυπηρέτησης —κατάστημα, drive-through και ψηφιακές παραγγελίες— λειτουργούν συμπληρωματικά.
Ιδιαίτερο ρόλο παίζει και η νεότερη γενιά. Στα social media, χρήστες της Gen Z μοιράζονται τρόπους για να φτιάχνουν «καφέ καφετέριας» με χαμηλό κόστος στο σπίτι. Βίντεο με σπιτικό cold brew, αφρόγαλα και οικονομικές συνταγές γνωρίζουν μεγάλη απήχηση. «Μπορώ να τον φτιάξω μόνη μου, είναι πιο εύκολο και πιο φθηνό», λέει η 20χρονη Gill Riley, φοιτήτρια στη Βαρκελώνη.
Παρά τις αλλαγές, οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα καφέ δεν πρόκειται να εξαφανιστούν. «Οι άνθρωποι θέλουν ακόμα να βγαίνουν και να συναντιούνται», λέει ο Hoffmann. Ωστόσο, ο ρόλος τους φαίνεται να αλλάζει: από καθημερινή συνήθεια, μετατρέπονται σταδιακά σε επιλογή εμπειρίας. Σε μια εποχή ακρίβειας, ο καφές παραμένει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας — απλώς σε διαφορετικό ποτήρι.