Μπαζώματα και μπουλντόζες σε εθνικό δρυμό; Έχει σχέση έχει η δημοτικότητα του σίριαλ για τον Άγιο Παϊσιο, με τις παράνομες επεμβάσεις στον ποταμό Αωό;
Μέλη της Πρωτοβουλίας για την Προστασία και Ανάδειξη της χαράδρας του Αώου μιλούν στο tvxs, για άλλο ένα έγκλημα, του οποίου τους θύτες αδυνατεί να ταυτοποιήσει η Πολιτεία και το οποίο συντελείται αν όχι με την ανάμειξη, τουλάχιστον με την ανοχή, εκκλησιαστικών και πολιτικών κύκλων όπως αποκαλύπτουν. Γιατί υπερχειλίζει ένα ρέμα; «Γιατί είναι μπαζωμένο» απαντούν τα μέλη της Πρωτοβουλίας, θέλοντας να ενεργοποιήσουν με αυτό το ρητορικό ερώτημα τα αντανακλαστικά της κοινωνίας.
Τον Σεπτέμβριο του 2025, δημιουργήθηκε μια κινητοποίηση που γέννησε την Πρωτοβουλία για την Προστασία και Ανάδειξη της χαράδρας του Αώου ενάντια στη σχεδιαζόμενη από την Περιφέρεια Ηπείρου διάνοιξη δρόμου εντός της χαράδρας του Αώου, στη διαδρομή από το παλαιό γεφύρι της Κόνιτσας έως τη Μονή Στομίου. Η χαράδρα του Αώου, είναι ενταγμένη στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου και σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από το γεφύρι της Κόνιτσας, βρίσκεται η Μονή Στομίου.
Ο δήμος Κόνιτσας ξεκίνησε ένα έργο το 2009, «για τη βελτίωση και τη σήμανση του μονοπατιού» έργο που περιλάμβανε ήπιες παρεμβάσεις ύψους 630.000 ευρώ με τίτλο «Αξιοποίηση Εθνικού Δρυμού Αώου». Σημείωση: το έργο προέβλεπε την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών χειρωνακτικά, χωρίς τη χρήση μηχανημάτων και οχημάτων ιδίως βαρέων.
«Όχι απλά δεν είδαμε να βελτιώνονται τα μονοπάτια αλλά μπήκαν μέχρι και μπουλντόζες» λένε μέλη της πρωτοβουλίας στο tvxs και τονίζουν πως «κάποιοι μετέτρεψαν σταδιακά το μονοπάτι σε δρόμο (τοιχίο το αποκαλούν οι εμπειρογνώμονες) πρόσβασης οχημάτων σε διάφορα σημεία του. Οι αρχές δεν είναι σε θέση να μας πουν ποιος έριξε τα τσιμέντα. Πέρασαν μπουλντόζες, φορτηγά, μπετονιέρες..άνοιξαν και έκλεισαν ρέματα, .εννοείται χωρίς καμία άδεια από πουθενά. Δεν έλεγξε κανένας ποτέ τίποτα. Και τώρα όπως βλέπετε και στις φωτογραφίες η κοίτη του ποταμού είναι τσιμεντωμένη».
Σύμφωνα με έγγραφο – απάντηση του δασαρχείου σε οργάνωση περιβαλλοντική, το οποίο έχει στη διάθεση του το tvxs, είχε δοθεί προφορική άδεια σε μπουλντόζα για την αποκατάσταση ζημιών από βροχοπτώσεις. Κανένας δεν απαντά στο ερώτημα πως τσιμεντώθηκε ο ποταμός.
Μου δείχνουν μια φωτογραφία: «Βλέπετε εδώ που περπατάει ο πεζοπόρος; Ε, όταν πέφτει η στάθμη του ποταμού, έρχονται και μπαζώνουν».
Ρωτάω αν παρενέβη το δασαρχείο της περιοχής.
«Όταν πήγαν πρωτοβουλίες κατοίκων στο δασαρχείο Κόνιτσας απάντησαν: έχετε δίκιο αλλά δεν γνωρίζουμε ποιος τα έκανε. Μετά πήγαν στη Δικαιοσύνη και στο υπουργείο Περιβάλλοντος με αναφορά. Όμως η υπόθεση βρίσκεται υπό δικαστική διερεύνηση χρόνια και η καταστροφή συνεχίζεται 15 χρόνια μετά. Το έργο που βάζει κάποιες προϋποθέσεις δεν έχει παραληφθεί και μας λένε ότι υπάρχει το ενδεχόμενο της απένταξης».
Το σίριαλ για τον μοναχό – άγιο Παϊσιο δίπλα στο θρίλερ των κατοίκων
Η περιοχή έγινε δημοφιλής προορισμός μετά την προβολή του σίριαλ για τον μοναχό Άγιο Παϊσιο στην τηλεόραση. Η Μονή Στομίου που βρίσκεται εντός του Δρυμού, άρχισε να δέχεται πολλαπλάσιους προσκυνητές.
«Έρχονται πολλοί ιδίως τα σαββατοκύριακα με προορισμό τη Μονή Στομίου. Κάποιοι το είδαν σαν ευκαιρία να βγάλουν χρήματα και μεταφέρουν με οχήματα εκτός προσκυνητές προς τη μονή έναντι αμοιβής. Ο τσιμεντένιες παράνομος δρόμος εντός του δρυμού εξυπηρετεί και τους επιτήδειους και το μοναστήρι» λέει κάτοικος της περιοχής ο οποίος υπογραμμίζει πως είναι φως φανάρι πως όλα γίνονται με την ανοχή εκκλησιαστικών και πολιτειακών παραγόντων οι οποίοι δεν κρύβουν την επιθυμία τους να γίνει δρόμος εντός του δρυμού.
Οι κάτοικοι νιώθουν συνεχώς πως πρέπει να βρίσκονται υπ’ατμών για να διασωθεί ο τόπος. Παράδειγμα, η πρωτοβουλία που πήρε το δασαρχείο να τοποθετήσει μπάρες, δεν ήρθε μόνη της. «Πιέστηκαν από τη δική μας κινητοποίηση.
Το κερασάκι στην τούρτα είναι, πως ενώ σύμφωνα με το έγγραφο του δασαρχείου απαγορεύεται η διέλευση πολιτών και οχημάτων, κανένας δεν υπακούει ούτε ελέγχει τους παραβάτες.
Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται στην Ελλάδα του 2025, ακόμα δε μπορούν οι αρχές να απαντήσουν ξεκάθαρα στο ερώτημα: πως χαρακτηρίζεται σήμερα η διαδρομή.
«Μέχρι πριν τη μελέτη, ήταν δασικός δρόμος από τη γέφυρα μέχρι το φράγμα, από το φράγμα ως τη θέση αμμουδιά χαρακτηριζόταν και ήταν μονοπάτι. Από την Αμμουδιά μέχρι το μοναστήρι χαρακτηριζόταν τρακτερόδρομος. Με την ολοκλήρωση του έργου όλη η διαδρομή θα χαρακτηριζόταν πια πεζόδρομος.
Για το λόγο αυτό επειδή δεν έχει παραληφθεί το έργο, το δασαρχείο μέχρι να το βγάλουν από την προγραμματική είχε ταμπέλα (και ακόμα βάζει μέχρι να την ξαναβγάλουν) ότι η είσοδος των πεζοπόρων γίνεται με δική τους ευθύνη».
Αυτή η ευθύνη έχει περάσει πια στο Δήμο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Tvxs, τις επόμενες μέρες θα δημοσιοποιηθεί πόρισμα της Επιτροπής Παρακολούθησης της Προγραμματικής Σύμβασης του εν λόγω έργου, το οποίο διαπιστώνει την αλήθεια των όσων υποστηρίζουν οι επιτροπές κατοίκων και προτείνει συγκεκριμένες θεραπείες.
Η ροή του συγκεκριμένου ρέματος μέχρι την δεκαετία του 2000 ήταν ελεύθερη όλο το χρόνο ανεξάρτητα από το μέγεθος των βροχοπτώσεων. Το νερό πέρναγε κάτω από το υπάρχων γεφύρι το οποίο χρησιμοποιούν οι επισκέπτες της περιοχής. Στις ελάχιστες περιπτώσεις διάσχισης μηχανημάτων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες με σκοπό εργασίες για την ύδρευση της Κόνιτσας, τα μηχανήματα κατασκεύαζαν ένα πρόχειρο ανάχωμα ανάντη της γέφυρας, το οποίο εξαφανιζόταν με τις πρώτες βροχές του Φθινοπώρου.
Μετά το 2010 ο πυθμένας του ρέματος μπαζώθηκε με μεγάλους βράχους και χαλίκια ώστε να εξυπηρετεί μόνιμα (όλο το έτος) τα παράνομα σχέδια διάνοιξης δρόμου και άλλες κατασκευές – μεταφορές.
Κατά την περίοδο ισχυρών βροχοπτώσεων αλλά και την περίοδο της Άνοιξης που λιώνουν τα χιόνια, το νερό του Γράβου δεν βρίσκει πλέον αρκετό χώρο μέσα στο ρέμα και αναγκάζεται να κατακλύσει τις δύο όχθες του.
Επίσης τα τελευταία χρόνια κατά τους καλοκαιρινούς μήνες που η ροή είναι μικρότερη το νερό της κοίτης χάνεται στο συγκεκριμένο μπαζωμένο σημείο από αδιευκρίνιστα αίτια και εμφανίζεται 10 μέτρα παρακάτω.
Οι κάτοικοι επιμένουν πως η όποια διάνοιξη του δρόμου πρέπει να αποτραπεί, η διαδρομή από το γεφύρι της Κόνιτσας έως τη μονή είναι και πρέπει να παραμείνει μονοπάτι, να προστατευθεί και να παρέχει ασφαλή πρόσβαση σε επισκέπτες, πεζοπόρους και προσκυνητές.
«Δεν το συζητάμε ότι η κοίτη του ποταμού πρέπει να ελευθερωθεί από τα μπαζώματα και τα τσιμέντα. Ό,τι χτίστηκε αυθαίρετα πρέπει να ξηλωθεί», επιμένουν. Γερμανός καγυάκερ υπογραμμίζει στον τοπικό Τύπο: «Τα ορμητικά νερά του Αώου οι πολλές πηγές και οι παραπόταμοι του κάνουν τον Αώο να είναι μοναδικός. Γνωρίζοντας την Ελλάδα και τον Αώο θα ήθελα να κάνω τις παρακάτω συγκρίσεις: Τι θα ήταν η Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα; Τι θα ήταν η Ελλάδα χωρίς την Ακρόπολη, τους Δελφούς, τις Μυκήνες , την Ολυμπία κ.λπ. Ο Αώος, ο Άραχθος και ο Βοϊδομάτης είναι σπουδαία ποτάμια και πρέπει να ανακηρυχθούν διατηρητέα . Η φύση πρέπει να διαφυλαχθεί από κάθε παρέμβαση».