Μπορεί να μη βρισκόμαστε στα μαύρα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το διαφαινόμενο τέλος του οποίου ενδεχομένως να δικαιολογούσε μία «Γιάλτα» για να μοιράσουν οι τρεις τότε μεγάλοι τον κόσμο επάνω σε έναν χάρτη, αλλά χωρίς αμφιβολία ο πλανήτης κινείται πρωτίστως με βάση την ισχύ και τα συμφέροντα των μεγάλων οικονομικά, τεχνολογικά και στρατιωτικά κρατών, που διαθέτουν σφαίρες επιρροής. Η χθεσινή συνάντηση των προέδρων των ΗΠΑ και της Κίνας δημιούργησε ελπίδες για περιορισμό του εμπορικού πολέμου, που τους τελευταίους μήνες βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη λόγω των δασμών Τραμπ, αλλά ταυτόχρονα επιβεβαίωσε αφενός ποιοι είναι οι κουμανταδόροι του σύγχρονου κόσμου και αφετέρου γιατί οφείλουμε να τους παρακολουθούμε στενά. Επίσης, ποτέ δεν είναι αργά να αντιληφθούμε τον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος και λαμβάνονται οι αποφάσεις που έχουν επιπτώσεις στη ζωή μας, αν δεν την καθορίζουν πλήρως.
Ποιος είπε ότι μπορείς να επισκεφτείς την Αθωνική Πολιτεία, το πιο ζωντανό κομμάτι της Ορθοδοξίας, μόνο για τις 20 μονές και για το φυσικό τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς; Πλέον, μπορείς να κάνεις μια επίσκεψη από τη Θεσσαλονίκη στο Άγιον Όρος και για την έκδοση νέας ταυτότητας. Ναι, καλά διαβάσατε… Αφού μόνο εκεί, στο Αστυνομικό Τμήμα Αγίου Όρους, στις Καρυές, μπορείς να βρεις άμεσα ραντεβού για να βγάλεις νέα ταυτότητα. Βέβαια αν είσαι γυναίκα, λυπούμαστε, αλλά είναι δυνατή αυτή η λύση για σένα. Μπορείς όμως να κατευθυνθείς προς την άλλη πλευρά της Κεντρικής Μακεδονίας, στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας, όπου μπορείς να βρεις για τις επόμενες ημέρες κάποιο ραντεβού στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Στη Θεσσαλονίκη δεν υπάρχει ραντεβού ούτε για αστείο έως το τέλος του έτους, για να μην πούμε έως και την Άνοιξη. Ψάξαμε και δεν βρήκαμε στο κοντινό χρονικό διάστημα σε κανένα από τα αρμόδια αστυνομικά τμήματα της Θεσσαλονίκης. Ακόμα και για το Τμήμα Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Λαγκαδά, όπου, όπως ανακοίνωσε προχθές το Αρχηγείο της ΕΛΑΣ, διευρύνθηκε το ωράριο λειτουργίας του, εντοπίσαμε μόνο ένα με δύο ραντεβού, που έως σήμερα που διαβάζεις αυτές τις σειρές, σίγουρα θα το έχει κλείσει κάποιος ενδιαφερόμενος πολίτης. Μπορεί να το διακωμωδούμε αλλά η κατάσταση επί της ουσίας είναι για… κλάματα. Δεν γίνεται να καλείς τους πολίτες να εκδώσουν νέα ταυτότητα και να χρειάζεται είτε να ταξιδέψουν χιλιόμετρα μακριά είτε να μη βρίσκουν ραντεβού. Όλα αυτά θα έπρεπε να έχουν προβλεφθεί και τα προβλήματα να είναι ήδη λυμένα πριν ξεκινήσει η διαδικασία αλλαγής ταυτοτήτων.
Η ζωή είναι δύσκολη γενικώς. Ακόμη πιο δύσκολη είναι η επιβίωση για πλάσματα που ενώ ζουν σε ξένο προς τη φύση τους περιβάλλον έχουν το επιπλέον πρόβλημα της αναπηρίας. Κάτι που δεν ισχύει μόνο για τους ανθρώπους. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός πουλιού, από αυτά που υπάρχουν στις ελληνικές πόλεις ανά χιλιάδες και ανήκουν ενδεχομένως στην ευρύτερη οικογένεια των περιστεριών, το οποίο κυκλοφορεί στην οδό Παύλου Μελά, πέριξ του παραδοσιακού καφέ De facto, στα τραπεζάκια του οποίου έχουν καθίσει γενιές και γενιές Θεσσαλονικέων. Το συγκεκριμένο πουλί έχει ένα ποδαράκι, κάτι που το δυσκολεύει όταν κινείται στο έδαφος, αλλά και όταν πετάει. Γι’ αυτό ζει γύρω τριγύρω από το καφέ. Η γειτονιά το έχει υιοθετήσει, κάτι που σημαίνει ότι δεν έχει πρόβλημα τροφής και νερού, αλλά όποιος το παρατηρήσει αντιλαμβάνεται την τεράστια, την ηρωική προσπάθεια που κάνει για να κινηθεί. Δεν τα παρατάει όμως, δίνοντας -με τον τρόπο του- ένα παράδειγμα γενναιότητας και θάρρους απευθείας από τη φύση.
«Σε ματς του Ηρακλή πήγα πρώτη φορά στο γήπεδο. Με είχε πάει ο Μανόλης Αναγνωστάκης. Μέναμε στην ίδια πολυκατοικία και οι οικογενειακοί δεσμοί μας ήταν πολύ ισχυροί. Εξάλλου, ο Αναγνωστάκης ήταν γνωστός για την αγάπη του για τον Ηρακλή. Δεν τα έκρυβε». Αυτά είπε μεταξύ άλλων στον χαιρετισμό μου -με πολλές προσωπικές αναφορές- ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, Σπύρος Βούγιας, στα εγκαίνια της έκθεσης για τον Θεσσαλονικιό μεγάλο μας ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, προχτές το βράδυ στο δημαρχείο. Ακούγοντας αυτά τα περί… Ηρακλή, ζήτησε να κάνει παρέμβαση ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων του Μανόλη Αναγνωστάκη Μίλτος Πολυβίου -από όπου και η φωτογραφία-, ο όποιος είχε μιλήσει λίγο νωρίτερα για να διευκρινίσει πως ο ποιητής έτρεφε αισθήματα για την ομάδα του Ηρακλή, αλλά είναι όμως γνωστό σε όλους πως ήταν… ΠΑΟΚτσής, αποσπώντας κι ένα σύντομο χειροκρότημα από τους παρισταμένους. Σημειώστε πως η έκθεση έχει τίτλο «Το θέμα είναι τώρα τι λες. Η ζωή και το έργο του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη», θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Νοεμβρίου στο φουαγιέ του δημαρχιακού Μεγάρου και διοργανώνεται από τον δήμο Θεσσαλονίκης, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και την Δημοκρατία και τον Όμιλο Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, ενώ είναι ενταγμένη στα 60ά Δημήτρια. Τόσο ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης,-εγκαινίασε την έκθεση- όσο και ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Βασίλης Γάκης, αναφέρθηκαν στη μεγάλη προσφορά του Μανόλη Αναγνωστάκη τόσο στον πολιτισμό και τη Δημοκρατία, όχι μόνο στα στενά όρια της πόλης, αλλά ολόκληρης της χώρας. Υπενθυμίζεται πως η έκθεση πραγματοποιείται με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή και 20 από τον θάνατό του.
Οι σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία δεν βρίσκονται στο καλύτερο σημείο τους και δύσκολα η κατάσταση θα εξομαλυνθεί το αμέσως προσεχές διάστημα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η μόνη χώρα που δεν επικοινώνησε με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, για να ζητήσει τον απεγκλωβισμό και των δικών της πολιτών – ακτιβιστών, που πριν από μέρες είχαν αιχμαλωτιστεί από τις ισραηλινές αρχές, πηγαίνοντας βοήθεια στη Γάζα με τον γνωστό στολίσκο, ήταν η Τουρκία. Στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, εκείνες τις ώρες, μίλησαν με τα αντίστοιχα υπουργεία 15 χωρών! Όσες δηλαδή ήταν και οι εθνικότητες των επιβαινόντων στα πλοιάρια, πλην μίας. Και όλοι ζητούσαν ένα πράγμα: «Θα μπορούσατε να μεταφέρετε με το αεροπλάνο που ναυλώσατε και τους δικούς μας, που κρατούνται από τους Ισραηλινούς;». Η απάντηση ήταν –εννοείται– θετική. Όπως λένε στο ΥΠΕΞ «με 30.000 – 35.000 ευρώ, που στοίχισε η ναύλωση του αεροπλάνου της Aegean, πετύχαμε αποτελέσματα που δεν θα καταφέρναμε με διαφήμιση πολλών εκατομμυρίων της χώρας στο εξωτερικό». Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι μετά την ασφαλή προσγείωση του αεροπλάνου που τους μετέφερε στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» ακολούθησε και δεύτερος γύρος τηλεφωνημάτων, αυτήν τη φορά ευχαριστήριων. Οι γείτονες, όμως, προτίμησαν να στείλουν δικό τους αεροπλάνο, παρά να «υποχρεωθούν» στην Ελλάδα.
Το βιβλίο του Αλεξάντερ Κλαπ, που έχει τίτλο «Ο πόλεμος των σκουπιδιών» και υπότιτλο «Ανταποκρίσεις από τις παγκόσμιες χωματερές» (μετάφραση Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδόσεις ΔΩΜΑ), είναι ένα εκτεταμένο και τεκμηριωμένο ρεπορτάζ για έναν κόσμο που οι περισσότεροι άνθρωποι όχι μόνο αγνοούν, αλλά και δεν ενδιαφέρονται. Είναι ο κόσμος των σκουπιδιών. Των απορριμμάτων που βαραίνουν τον πλανήτη, δυστυχώς όχι ισομερώς. Σχεδόν σε κάθε κεφάλαιο υπάρχει και κάτι που κάνει τον αναγνώστη να συνειδητοποιεί την άγνοιά του για το θέμα των σκουπιδιών ή να αναθεωρεί αυτά που πίστευε ότι ήξερε για την ανακύκλωση και τα μικροπλαστικά, τον ρόλο των μεγάλων και πλούσιων χωρών στην καταστροφή του περιβάλλοντος, αλλά και τη δυσανάλογη περιβαλλοντική επιβάρυνση των πιο φτωχών χωρών του τρίτου κόσμου. Ο συγγραφέας ταξίδεψε στις πέντε ηπείρους και ακολούθησε τη διαδρομή των απορριμμάτων για να απαντήσει σε ερωτήματα όπως «που πάνε τα σκουπίδια;», «Ποιες χώρες φορτώνονται τα απορρίμματα του δυτικού κόσμου;», «Ποιον δηλητηριάζουν οι πεταμένες ηλεκτρονικές συσκευές μας;», «Πώς χρησιμοποιούν οι πετρελαιοβιομηχανίες την ανακύκλωση ως δούρειο ίππο για να προωθήσουν την υπερπαραγωγή πλαστικού;». Από τις απαντήσεις, οι οποίες προκύπτουν από επιτόπια έρευνα και συνεντεύξεις με πολιτικούς, επιχειρηματίες, επιστήμονες, ακτιβιστές, εργάτες μέχρι και μεσίτες σκουπιδιών, προκύπτει ότι σε πλανητικό επίπεδο ο πόλεμος των σκουπιδιών μαίνεται σήμερα ανεξέλεγκτος, κάτι που οφείλεται στα θηριώδη οικονομικά συμφέροντα που υπάρχουν. Κι όταν λέμε σκουπίδια δεν εννοούμε μόνο στα υπολείμματα της ζωής στις πόλεις, αλλά και τα τοξικά απόβλητα, τα ηλεκτρονικά απόβλητα, τα πλαστικά και τα παλιοσίδερα, συμπεριλαμβανομένων των γερασμένων πλοίων. Χωρίς αμφιβολία πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ανάγνωσμα που αφορά την καθημερινότητα όλων. Κάτι που έχει μεγάλη σημασία ειδικά επειδή πρόκειται για μία κατάσταση -κατά κάποιον τρόπο- αθέατη κι αθόρυβη.