Με ανάρτησή του στο Truth Social, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι έδωσε εντολή για «ισχυρό και θανατηφόρο χτύπημα» κατά δυνάμεων του ISIS στη βορειοδυτική Νιγηρία, κατηγορώντας τους μαχητές ότι προχωρούν σε σφαγές χριστιανών. Η επιχείρηση παρουσιάστηκε ως απάντηση σε μία ανθρωπιστική κρίση που, σύμφωνα με τον ίδιο, αφορά στοχευμένη βία κατά θρησκευτικής μειονότητας.
Η δήλωση εντάσσεται και σε προεκλογικό περιβάλλον στις ΗΠΑ, όπου η αφήγηση περί δίωξης χριστιανών έχει ισχυρή απήχηση στο συντηρητικό ακροατήριο και συχνά αξιοποιείται πολιτικά.
Το Πεντάγωνο ανέφερε ότι τα πλήγματα έγιναν «με την υποστήριξη και συνεργασία της νιγηριανής κυβέρνησης». Παρόλα αυτά, αναλυτές σημειώνουν πως το εύρος αυτής της συνεργασίας δεν έχει παρουσιαστεί με διαφάνεια σε επίσημες επιχειρησιακές ανακοινώσεις.
Η αμερικανική εμπλοκή συνδέεται, σύμφωνα με ειδικούς, με την προσπάθεια της Ουάσιγκτον να ενισχύσει την επιρροή της στην περιοχή απέναντι στη ρωσική διείσδυση και μισθοφορικά δίκτυα που δραστηριοποιούνται σε κράτη του Σαχέλ.
Τα γεγονότα ερμηνεύονται επίσης ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής επανατοποθέτησης των ΗΠΑ σε περιοχές όπου καταγράφεται αύξηση δράσης εξτρεμιστικών οργανώσεων.
.@POTUS “Tonight, at my direction as Commander in Chief, the United States launched a powerful and deadly strike against ISIS Terrorist Scum in Northwest Nigeria, who have been targeting and viciously killing, primarily, innocent Christians, at levels not seen for many years, and… pic.twitter.com/ct7rUW128t
— Department of War 🇺🇸 (@DeptofWar) December 26, 2025
Διεθνείς αναλυτές αμφισβητούν την εικόνα θρησκευτικού διωγμού
Παρά τις δηλώσεις περί στοχοποίησης χριστιανών, διεθνείς αναλυτές που μίλησαν σε CNN και BBC υποστηρίζουν ότι η εικόνα αυτή δεν αποτυπώνει πλήρως την κατάσταση.
Ο Ολουόλε Οϊγεγουάλε αναφέρει ότι η προσέγγιση «μουσουλμάνοι εναντίον χριστιανών» αποτελεί απλουστευτική ερμηνεία και κρύβει πίσω της ένα μωσαϊκό παραγόντων: ελλιπή κρατικό έλεγχο, οπλισμένες κοινότητες, ανταγωνισμό για πόρους και εσωτερικές εθνοτικές εντάσεις. Επισημαίνει ότι τέτοιου είδους ρητορική μπορεί να ενισχύσει τις διαιρέσεις σε μια χώρα ήδη πολωμένη θρησκευτικά και πολιτικά.
Ο αναλυτής Κρίστιαν Άνι αναγνωρίζει πως υπάρχουν πραγματικές επιθέσεις σε χριστιανικούς πληθυσμούς, αλλά τονίζει πως δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι πρόκειται για ενιαία, συστηματική εκστρατεία εξόντωσης. Υποστηρίζει ότι η βία πλήττει και μουσουλμανικούς πληθυσμούς και συχνά συνδέεται με δυναμικές που δεν είναι πρωτίστως θρησκευτικές.
Παράλληλα, η κυβέρνηση της Νιγηρίας, μέσω του ΥΠΕΞ Γιουσούφ Τουγκάρ, δηλώνει ότι τα πλήγματα έγιναν με συνεννόηση, αλλά απορρίπτει τη ρητορική που παρουσιάζει τις επιθέσεις ως αποκλειστικά θρησκευτικές. Τονίζει ότι η κρίση αφορά ευρύτερη αποσταθεροποίηση που επηρεάζει και τις δύο κοινότητες, ιδίως σε περιοχές του βορρά όπου πλειοψηφεί μουσουλμανικός πληθυσμός και καταγράφονται σημαντικές απώλειες.
Αμφιλεγόμενα στοιχεία: InterSociety, ACLED και οι συγκρούσεις στους αριθμούς
Το ζήτημα των αριθμών έχει αναδειχθεί σε πεδίο έντονης αντιπαράθεσης. Ο Τεντ Κρουζ έχει αναφερθεί σε δεκάδες χιλιάδες νεκρούς χριστιανούς από το 2009, ενώ ο Τραμπ έχει μιλήσει για «γεγονότα που θυμίζουν γενοκτονία». Το BBC εντοπίζει ότι μεγάλο μέρος των στοιχείων αυτών προέρχεται από την InterSociety, η οποία υποστηρίζει πως 100.000 χριστιανοί και 60.000 μετριοπαθείς μουσουλμάνοι έχουν σκοτωθεί σε 16 χρόνια. Ωστόσο, η μεθοδολογία της Οργάνωσης αμφισβητείται: δεν συνοδεύεται από αναλυτικές πηγές, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι ίδιες επιθέσεις φαίνεται να έχουν καταγραφεί δύο φορές.
Το BBC, εξετάζοντας 70 εκθέσεις της InterSociety, καταλήγει πως οι αριθμοί δεν συμβαδίζουν πάντα με τα καταγεγραμμένα περιστατικά. Για μια περίοδο που η Οργάνωση αναφέρει ότι πάνω από 7.000 χριστιανοί σκοτώθηκαν, τα διαθέσιμα δεδομένα οδηγούν σε περίπου 3.000, δημιουργώντας αμφιβολίες για την ακρίβεια των συνολικών απολογισμών. Επιπλέον, η Οργάνωση δηλώνει ότι υπολογίζει και θανάτους χωρίς δυνατότητα επιβεβαίωσης, καθώς βασίζεται σε μαρτυρίες και εκτιμήσεις για ανθρώπους που πιστεύεται ότι πέθαναν σε αιχμαλωσία.
Αντίθετα, τα στοιχεία της ACLED παρουσιάζουν διαφορετική εικόνα: λιγότεροι από 53.000 άμαχοι έχουν σκοτωθεί συνολικά από το 2009 σε πολιτική βία, αριθμός που αφορά και χριστιανούς και μουσουλμάνους. Μόλις 317 θάνατοι τεκμηριώνονται ως στοχευμένες επιθέσεις αποκλειστικά κατά χριστιανών από το 2020 έως το 2025. Ακόμη και τα στοιχεία της Open Doors, τα οποία επικαλείται ο Τραμπ μιλώντας για 3.100 νεκρούς χριστιανούς σε ένα έτος, συνοδεύονται από την καταγραφή 2.320 μουσουλμάνων που σκοτώθηκαν στο ίδιο διάστημα. Έτσι, η εικόνα γίνεται πιο σύνθετη από το αφήγημα μιας μονομερούς στοχοποίησης.
Η συζήτηση περιπλέκεται περαιτέρω από τη δράση ομάδων όπως οι κτηνοτρόφοι Φουλάνι. Σε ορισμένες αναφορές εμφανίζονται ως «τζιχαντιστές», ωστόσο ερευνητές επισημαίνουν ότι πολλές από τις συγκρούσεις τους σχετίζονται με εδαφικές διεκδικήσεις, ξηρασία, μείωση καλλιεργήσιμης γης και έλλειψη κρατικής παρουσίας. Υπάρχουν περιστατικά επιθέσεων τόσο σε χριστιανικούς όσο και σε μουσουλμανικούς πληθυσμούς, κάτι που δυσκολεύει μια μονοδιάστατη ερμηνεία του φαινομένου.
Πολυεπίπεδη κρίση: τρομοκρατία, πόροι, εθνοτικές εντάσεις και διπλωματικές ισορροπίες
Η νιγηριανή κρίση δεν μπορεί να εξηγηθεί αποκλειστικά μέσα από θρησκευτικούς όρους. Αφορά την παράλληλη λειτουργία παραστρατιωτικών δικτύων, τοπικών φατριών και διεθνών εξτρεμιστικών οργανώσεων, σε μια χώρα όπου ο κρατικός μηχανισμός αδυνατεί να διατηρήσει έλεγχο σε απομακρυσμένες περιοχές. Η αποσταθεροποίηση συνδέεται με χρόνια φτώχεια, μετακίνηση πληθυσμών, κλιματική πίεση και ανταγωνισμό για φυσικούς πόρους, στοιχεία που διαμορφώνουν ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο μωσαϊκό συγκρούσεων.
Σε διπλωματικό επίπεδο, η κυβέρνηση της Νιγηρίας αποδέχεται την ανάγκη διεθνούς βοήθειας κατά της τρομοκρατίας, αλλά προειδοποιεί πως η μονομερής δράση των ΗΠΑ μπορεί να θεωρηθεί παραβίαση κυριαρχίας και να ενισχύσει την αντιδυτική ρητορική οργανώσεων που δρουν στην περιοχή.
Η Ουάσιγκτον, από την πλευρά της, οφείλει να ισορροπήσει ανάμεσα στην αποτροπή της εξτρεμιστικής δράσης και στο ενδεχόμενο να παρουσιαστεί ως παράγοντας κλιμάκωσης μιας υποτιθέμενης «θρησκευτικής σύγκρουσης», εικόνα που μπορεί να αξιοποιηθεί προπαγανδιστικά από ένοπλες ομάδες.
Ειδικοί προειδοποιούν ότι η πολιτικοποίηση της κρίσης στις ΗΠΑ μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη για τα γεγονότα και να διαμορφώσει πολιτικές αποφάσεις σε έδαφος μερικών ή αμφισβητούμενων στοιχείων.