Μια ιστορία σχεδόν 100 ετών κρύβεται πίσω από την εξέλιξη των οργάνων ελέγχου στις μοτοσικλέτες γεμάτη καινοτομίες και τολμηρές αποφάσεις.
Τα όργανα στις μοτοσικλέτες έχουν διανύσει μια εντυπωσιακή πορεία, από τα πρώτα απλά αναλογικά ταχύμετρα και δείκτες ρολογιών μέχρι τις πανίσχυρες ψηφιακές οθόνες αφής που συναντάμε στα πιο σύγχρονα μοντέλα.
Triumph Bonneville
Παρά το γεγονός ότι η τοποθέτηση ταχυμέτρων έγινε υποχρεωτική μόλις το 1937, η πραγματική αξία και ο ρόλος τους έχουν ξεπεράσει σήμερα κατά πολύ τη βασική λειτουργία που είναι η μέτρηση της ταχύτητας. Κάποτε μάλιστα αποτελούσαν σήμα κατατεθέν και σύμβολο κύρους για τις μοτοσυκλέτες, ενώ στις μέρες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής οδήγησης.
Η ιστορία ξεκινάει από τη δεκαετία του 1920, όταν πολυτελείς μοτοσικλέτες, όπως η Brough Superior, η Triumph και Indian ξεχώριζαν μεταξύ άλλων για τα μεγάλα και εντυπωσιακά ταχύμετρα της εταιρίας Smiths. Η Smiths κατασκευάζει premium ρολόγια ακόμα και σήμερα, ενώ εκείνη την εποχή συνεργαζόταν σχεδόν με όλους τους κατασκευαστές από τη Μεγάλη Βρετανία για όργανα μοτοσικλέτας.
Vincent Black Shadow
Αργότερα, μοντέλα όπως το θρυλικό Vincent Black Shadow όχι μόνο αναβάθμισαν τα όργανα, αλλά τα ανέδειξαν σε ένα δείγμα καινοτομίας και πολυτέλειας της μοτοσικλέτας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρόσφατο παρελθόν, δύο από αυτά τα παλιά ταχύμετρα Black Shadow πωλήθηκαν σε δημοπρασία της Bonhams, φτάνοντας τα 1.630 ευρώ το καθένα, αποδεικνύοντας τη συλλεκτική τους αξία.
Από τη δεκαετία του 1950, η τοποθέτηση ταχυμέτρων μαζί με βασικές προειδοποιητικές λυχνίες και άλλα όργανα μέσα στο «κάλυμμα» του προβολέα της μοτοσικλέτας κυριάρχησε. Στα 60s, με την άνοδο των πιο ισχυρών μοντέλων με μεγαλύτερους κινητήρες, καθιερώθηκε το σύστημα με διπλούς δείκτες, ταχύμετρο και στροφόμετρο, που παρέμεινε η βασική διάταξη για τις επόμενες δεκαετίες.
BMW R100
Κάποιοι κατασκευαστές όπως η Suzuki, εισήγαγαν τα γνωστά μας gear indicators που έδειχναν τη σχέση στο κιβώτιο ταχυτήτων, ήδη από τη σειρά GT στα μέσα του 1970.
Suzuki RE5
Το εντυπωσιακό είναι ότι το μοντέλο RE5 με τον περιστροφικό κινητήρα είχε από τους πιο προχωρημένους πίνακες οργάνων, σχεδιασμένο από τον Ιταλό Τζιορτζέτο Τζιουζιάρο και μάλιστα έδειξε μια διαφορετική κατεύθυνσης στον σχεδιασμό. Ωστόσο, το μοντέλο απέτυχε εμπορικά…
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και κυρίως από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, η καθιέρωση των supersport και sport touring μοτοσικλετών με φέρινγκ οδήγησε στην ενσωμάτωση πιο ολοκληρωμένων οργάνων, εμπνευσμένων από το αυτοκίνητο, με πολλαπλές ενδείξεις και προειδοποιητικές λυχνίες.
Η προσθήκη της υδρόψυξης στους κινητήρες έφερε και τις ενδείξεις θερμοκρασιών, ενώ το 1985 η Suzuki GSX-R750 εισήγαγε μια νέα φιλοσοφία με αγωνιστικά όργανα δίνοντας έμφαση στο στροφόμετρο και πιο λιτό σχεδιασμό.
Η δεκαετία του 1990 έφερε τα πρώτα ψηφιακά στοιχεία στον πίνακα οργάνων. Το 1991 η Bimota παρουσίασε την Tesi 1D, μια μοτοσικλέτα με πλήρως ψηφιακό πίνακα οργάνων. Λόγω όμως της περιορισμένης παραγωγής της έμεινε στην αφάνεια και δεν της έδωσαν ιδιαίτερη σημασία.
Bimota Tesi 1D
Στη συνέχεια η Honda εισήγαγε LED και LCD ενδείξεις στα NR750 και RC45, ενώ η Yamaha R1 του 1998 ήταν η πρώτη μαζικά παραγόμενη μοτοσικλέτα που υιοθέτησε ψηφιακή οθόνη, συνδυάζοντας αναλογικό στροφόμετρο με ψηφιακή ταχύμετρο.
Yamaha R1
Η τεχνολογία Ride-by-Wire από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 επέτρεψε την εισαγωγή πολλαπλών ρυθμιζόμενων λειτουργιών, οι οποίες ενσωματώθηκαν στα όργανα, κάνοντας τα ακόμη πιο πολύπλοκα.
Ducati Multistrada 1200
Το 2010 η Ducati Multistrada παρουσίασε για πρώτη φορά την επόμενη γενιά πολυλειτουργικών οθονών, ακολουθούμενη από τη BMW K1600GT και τη Ducati Diavel, οι οποίες έφεραν τις οθόνες TFT. Ήταν μια εξέλιξη της LCD που επέτρεπε υψηλής ευκρίνειας έγχρωμες οθόνες, με δυνατότητα επιλογής θεμάτων και διάταξης.
Η τεχνολογία TFT έχει κυριαρχήσει πλήρως σήμερα, με κατασκευαστές να προσφέρουν οθόνες αφής μεγάλων διαστάσεων, όπως οι νέες οθόνες της KTM στα μοντέλα του 2025, με μέγεθος 8,8 ίντσες ή εκείνες της BMW Motorrad στις 10,25 ίντσες με κάθετη ή οριζόντια τοποθέτηση και πλήρη έλεγχο αφής (ακόμα και με γάντια). Τα «εικονικά κουμπιά» που αντικαθιστούν τους παραδοσιακούς διακόπτες επιτρέπουν εξαιρετική προσαρμογή και διευκόλυνση, κάνοντας τον πίνακα οργάνων ένα από τα πιο σύγχρονα στοιχεία της μοτοσικλέτας.
BMW K 1600 GT
Αν και η BMW και η Harley-Davidson έχουν ήδη παρουσιάσει ακόμα μεγαλύτερες οθόνες, αυτό που εντυπωσιάζει είναι το πόσο γρήγορα εξελίχθηκε η τεχνολογία αυτή, ξεφεύγοντας από τα παλιά, αναλογικά διπλά ρολόγια. Με απλές κινήσεις ενώνεις το smartphone σου με τη μοτοσικλέτα και τα έχεις κυριολεκτικά όλα – πλοήγηση, μηνύματα, πληροφορίες καιρού και ότι άλλο μπορείς να φανταστείς.
Harley-Davidson Glide CVO RR
Σήμερα, ο πίνακας οργάνων είναι ένα κέντρο ελέγχου, πληροφόρησης και ψυχαγωγίας, που συνδέει τον αναβάτη με το όχημα με τρόπους που λίγοι είχαν φανταστεί. Ένα προηγμένο infotainment που σίγουρα αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο στην οδηγική εμπειρία μιας μοτοσικλέτας.