Σε «ντέρμπι» κορυφής εξελίσσεται η συζήτηση στις Βρυξέλλες για την οριστικοποίηση ή μη του deal της ΕΕ με τις χώρες του Mercosur, που έχει βγάλει στους δρόμους τους Ευρωπαίους αγρότες.
Ευρωπαίοι αγρότες πολιορκούν τα ευρωπαϊκά κτίρια στις Βρυξέλλες, πιέζοντας για να μην προχωρήσει το deal με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής και οι ηγέτες Γαλλίας και Ιταλίας τείνουν να στηρίζουν την ουσία των αιτημάτων τους, προβάλλοντας αντίσταση στο κυρίαρχο γερμανο-ισπανικό ρεύμα για άμεση υπογραφή.
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και Τζόρτζια Μελόνι ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους στα αγροτικά ζητήματα / AP
Τί είναι η συμφωνία ΕΕ-Mercosur που φοβούνται οι Ευρωπαίοι παραγωγοί
Η συμφωνία που προωθούν κατά κύριο λόγο Γερμανία, Ισπανία αλλά και σκανδιναβικές χώρες, εφόσον περάσει, θα επιτρέπει το ελεύθερο εμπόριο σε διάφορους τομείς μεταξύ των μελών της ΕΕ και τεσσάρων από τα μεγαλύτερα μέλη της ομάδας Mercosur: Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη. Αξίζει να σημειωθεί πως το κείμενο οριστικοποιήθηκε στα τέλη του 2024 μετά από 25 ολόκληρα χρόνια διαπραγματεύσεων.
Η συμφωνία θα επέτρεπε στην ΕΕ να εξάγει περισσότερα οχήματα, μηχανήματα, κρασιά και οινοπνευματώδη ποτά στη Λατινική Αμερική, διευκολύνοντας παράλληλα την είσοδο βοδινού, ζάχαρης, ρυζιού, μελιού και σόγιας από τη Νότια Αμερική στην Ευρώπη.
Οι υποστηρικτές της θεωρούν ότι θα βοηθήσει τις εξαγωγές που έχουν πληγεί από τους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ και θα μειώσει την εξάρτηση από την Κίνα, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε ορυκτά από τη Λατινική Αμερική.
Γερμανία και Ισπανία είναι οικονομίες προσανατολισμένες στις εξαγωγές. Η γερμανική βιομηχανία και οι ισπανικές εταιρείες αγροδιατροφικών προϊόντων της Ισπανίας βλέπουν τη Mercosur ως μια τεράστια ευκαιρία, ενώ δεδομένοι είναι οι ιστορικοί δεσμοί της χώρας του Πέδρο Σάντσες με τη Λατινική Αμερική.
Η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν δήλωσε πως μια αγορά 700 εκατ. καταναλωτών με παρόμοιες συνήθειες ανοίγεται για τα ευρωπαϊκά προϊόντα μέσω της συμφωνίας, δίνοντας στην Ευρώπη μια σημαντική διέξοδο για να κρατήσει την οικονομική της δραστηριότητα σε θετική τροχιά, παρά τις σημαντικές διεθνείς πιέσεις.
Μάλιστα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε προγραμματίσει να μεταβεί στη Βραζιλία για να επικυρώσει τη συμφωνία αργότερα μέσα στην εβδομάδα, αλλά προφανώς για να το κάνει, πρέπει πρώτα να εξασφαλίσει την έγκριση των ηγετών όλων των μεγάλων κρατών-μελών.
Στον αντίποδα βρίσκονται η Γαλλία, η Ιταλία αλλά και η Πολωνία, χώρες που παράγουν κατά κανόνα προϊόντα ανώτερης διατροφικής αξίας και υψηλότερου κόστους παραγωγής που προορίζονται για την εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά και άρα βλέπουν με κακό μάτι τον επερχόμενο ανταγωνισμό των λατινοαμερικάνικων, σαφώς φθηνότερων, προϊόντων.
Οι αγρότες και κτηνοτρόφοι που αντιδρούν στη συμφωνία ΕΕ-Mercosur ανησυχούν ότι θα πιέσει περαιτέρω τις τιμές προς τα κάτω και θα τους αναγκάσει να ανταγωνίζονται παραγωγούς που δουλεύουν με μεγαλύτερες εκτάσεις, πολύ χαμηλότερα κόστη και μικρότερους περιορισμούς σε περιβαλλοντικά θέματα ή την προστασία των ζώων.
«Κανείς δεν θα καταλάβαινε αν λαχανικά, βοδινό και κοτόπουλο που έχουν υποστεί χημική επεξεργασία με προϊόντα που έχουν απαγορευτεί στη Γαλλία έφταναν στο έδαφός μας», δήλωσε η Γαλλίδα κυβερνητική εκπρόσωπος, Μοντ Μπρεζόν.
Σημαντικός επίσης παράγοντας στη διαμόρφωση του «ευρωπαϊκού ντέρμπι» είναι η διαχρονικά εντονότερη πολιτική εκπροσώπηση του πρωτογενούς τομέα στις χώρες αυτές, που αυξάνει την πίεση στις ηγεσίες, εν προκειμένω στον Εμανουέλ Μακρόν και την Τζόρτζια Μελόνι.
«Όσον αφορά τη Mercosur, πιστεύουμε ότι η συμφωνία είναι ανεπαρκής και δεν μπορεί να υπογραφεί (…) Δεν μπορούμε να δεχτούμε να θυσιαστεί η συνοχή της γεωργίας μας, του συστήματος τροφίμων μας (…) Απαιτούμε ρήτρα διασφάλισης», δήλωσε ο Εμανουέλ Μακρόν από τις Βρυξέλλες.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε άλλωστε και το πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο οποίο οι ευρωβουλευτές ζητούν – εφόσον περάσει η συμφωνία – συνεχή παρακολούθηση των τιμών και ρήτρες αναστολής του ελεύθερου εμπορίου σε περίπτωση που κρίνεται απαραίτητο.
Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα ντα Σίλβα δήλωσε πάντως ότι αν η συμφωνία δεν εγκριθεί άμεσα από τις Βρυξέλλες, η χώρα του δεν θα προχωρήσει σε τροποποίηση του κειμένου κατά τη διάρκεια της θητείας του.
«Είναι δύσκολο επειδή η Ιταλία και η Γαλλία δεν θέλουν να προχωρήσουν, λόγω εσωτερικών πολιτικών προβλημάτων», δήλωσε ο Λούλα στην τελευταία προγραμματισμένη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου για φέτος. «Τους έχω ήδη προειδοποιήσει: αν δεν το κάνουμε τώρα, η Βραζιλία δεν θα κάνει άλλες συμφωνίες όσο είμαι πρόεδρος».
Η έγκριση της συμφωνίας ΕΕ-Mercosur δεν απαιτεί ομοφωνία αλλά ενισχυμένη πλειοψηφία που σημαίνει έγκριση από το 55% των κρατών-μελών, δηλαδή 15 στα 27, των οποίων το άθροισμα των πληθυσμών να υπερβαίνει το 65% του πληθυσμού της ΕΕ.
Η Ιρλανδία και η Ολλανδία, παρά τις αντιρρήσεις που είχαν φέρει στο παρελθόν, δεν έχουν δηλώσει επίσημα τη θέση τους, ενώ το Βέλγιο έχει δηλώσει ότι θα απέχει στην ψηφοφορία.
Έτσι προκύπτει ότι η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, μαζί με τους Μερτς και Σάντσες, έχουν «ανάγκη» να πείσουν Μακρόν και Μελόνι, αν θέλουν να προχωρήσει η συμφωνία της ΕΕ με τις χώρες της Mercosur.