Βάσει του αμερικανικού Νόμου περί Ελεγχόμενων Ουσιών (Controlled Substances Act), η μαριχουάνα ήταν καταχωρισμένη ως ουσία Schedule I, όπως η ηρωίνη, κάτι που υποδηλώνει υψηλό κίνδυνο κατάχρησης και μηδενική ιατρική αξία.
Το νέο εκτελεστικό διάταγμα τη μετακινεί στην κατηγορία Schedule III, όπου εντάσσονται ελεγχόμενες ουσίες όπως η κωδεΐνη, η κεταμίνη, ορισμένα διεγερτικά και κάποιες μορφές στεροειδών.
Η αναταξινόμηση διευκολύνει την πρόσβαση των ερευνητών σε χρηματοδότηση για κλινικές δοκιμές και κάνει πιο εφικτό για φαρμακευτικές εταιρείες να επιδιώξουν έγκριση από τον FDA.
Με το καθεστώς Schedule I, γραφειοκρατικά και οικονομικά εμπόδια είχαν σε μεγάλο βαθμό αποθαρρύνει τις εταιρείες από το να διεξάγουν τις κλινικές δοκιμές που απαιτούνται για ρυθμιστική έγκριση νέων φαρμάκων που προέρχονται από τη μαριχουάνα.
Το εκτελεστικό διάταγμα επιδιώκει επίσης να βελτιώσει την πρόσβαση σε θεραπευτικά προϊόντα που προέρχονται από την κάνναβη (hemp), η οποία – όπως και η μαριχουάνα – προέρχεται από ανθοφόρα φυτά της οικογένειας Cannabis.
Η κάνναβη δεν είναι ελεγχόμενη ουσία, όμως σήμερα δεν υπάρχει σαφής οδός ρυθμιστικής έγκρισης, γεγονός που περιορίζει την ομοιομορφία των προϊόντων και τις δικλίδες προστασίας των καταναλωτών, όπως ανέφερε ο Λευκός Οίκος.
Η μαριχουάνα, σε οποιαδήποτε μορφή, παραμένει παράνομη στις Ηνωμένες Πολιτείες βάσει ομοσπονδιακού δικαίου.
Σαράντα πολιτείες έχουν θεσπίσει νόμους που επιτρέπουν την πώληση προϊόντων μαριχουάνας για ιατρικούς σκοπούς μέσω dispensaries και 24 πολιτείες επιτρέπουν επίσης τη χρήση για ψυχαγωγικούς λόγους από ενήλικες.
Αυτά τα προϊόντα, παρότι εγκρίνονται σε επίπεδο πολιτειών, θα συνεχίσουν να θεωρούνται παράνομα σε ομοσπονδιακό επίπεδο βάσει του Controlled Substances Act, εκτός εάν οι κατασκευαστές αιτηθούν και λάβουν έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA).
Η παραγωγή, διανομή και κατοχή μαριχουάνας χωρίς νόμιμη εξουσιοδότηση θα εξακολουθήσει να είναι παράνομη, ωστόσο οι ποινές είναι πιθανό να είναι λιγότερο αυστηρές σε σχέση με εκείνες που συνδέονται με το σημερινό καθεστώς Schedule I.
Η μαριχουάνα, που προέρχεται από ανθοφόρα φυτά του γένους Cannabis, περιέχει χημικές ενώσεις γνωστές ως κανναβινοειδή (cannabinoids), οι οποίες αλληλεπιδρούν με χημικά συστήματα του σώματος.
Δύο από τα πιο γνωστά κανναβινοειδή είναι η τετραϋδροκανναβινόλη (THC), που προκαλεί το ευφορικό «high», και η κανναβιδιόλη (CBD), που επιδρά φυσιολογικά – όπως με ανακούφιση από πόνο ή φλεγμονή – χωρίς να προκαλεί «high».
Το 2018, το Κογκρέσο των ΗΠΑ αποφάσισε ότι φυτά κάνναβης με περιεκτικότητα έως 0,3% THC – όπως η κάνναβη (hemp) – δεν θα θεωρούνται πλέον μαριχουάνα.
Οι 10 πολιτείες που δεν έχουν νομιμοποιήσει την κάνναβη/μαριχουάνα διαθέτουν νόμους που περιορίζουν την ψυχοδραστική THC, επιτρέποντας παράλληλα πρόσβαση σε προϊόντα κάνναβης πλούσια σε CBD, που δεν είναι μεθυστική.
Ποια στοιχεία στηρίζουν τα φάρμακα που προέρχονται από τη μαριχουάνα;
Μόνο τρία φάρμακα με βάση κανναβινοειδή έχουν παρουσιάσει τεκμηρίωση από κλινικές δοκιμές επαρκή για έγκριση από τον FDA.
Το Epidiolex της Jazz Pharmaceuticals (JAZZ.O), που περιέχει καθαρισμένη CBD προερχόμενη από κάνναβη (hemp), είναι εγκεκριμένο για ορισμένες επιληπτικές διαταραχές.
Η δροναβινόλη (dronabinol), συνθετική μορφή της THC που πωλείται ως Marinol από την Alkem Laboratories και ως Syndros από τη Benuvia, έχει εγκριθεί για απώλεια όρεξης σε άτομα με HIV/AIDS, καθώς και για ναυτία και εμετούς λόγω χημειοθεραπείας.
Όλα θεωρούνται γενικά ασφαλή και, όπως τα περισσότερα φάρμακα, ενδέχεται να έχουν παρενέργειες.
Ακόμη και μετά την αναταξινόμηση, οποιαδήποτε φάρμακα εγκριθούν μελλοντικά από τον FDA θα διατίθενται νόμιμα σε εμπορικά φαρμακεία μόνο με ιατρική συνταγή.
Οι επαγγελματίες υγείας που επιθυμούν να συνταγογραφούν φάρμακα Schedule III – συμπεριλαμβανομένων πιθανών φαρμάκων με βάση τη μαριχουάνα – πρέπει να διαθέτουν έγκυρη εγγραφή στον Drug Enforcement Administration (DEA).
Για ποιες παθήσεις φαίνονται πιο υποσχόμενα τα φάρμακα με βάση την κάνναβη;
Η δροναβινόλη έχει επίσης δείξει οφέλη για την υπνική άπνοια σε δοκιμές μεσαίου σταδίου.
Ένα πειραματικό, προερχόμενο από κάνναβη, φάρμακο της Vertanical αποδείχθηκε ασφαλέστερο και αποτελεσματικότερο από placebo και οπιοειδή στη θεραπεία χρόνιου πόνου στη μέση, σε δύο δοκιμές τελικού σταδίου στην Ευρώπη. Σχεδιάζεται δοκιμή στις ΗΠΑ για το 2026.
Ένα σκεύασμα σε μορφή στοματικού σπρέι, το Sativex της CNX Therapeutics, έχει δείξει αποτελεσματικότητα σε δοκιμές τελικού σταδίου για την αντιμετώπιση μυϊκής σπαστικότητας σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας και είναι εγκεκριμένο σε πάνω από 30 χώρες εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.
Φάρμακα με κανναβινοειδή δοκιμάζονται επίσης για τη θεραπεία διαταραχών του φάσματος του αυτισμού, αγχώδους διαταραχής και κατάθλιψης στη διπολική διαταραχή, ενδομητρίωσης, εκζέματος και διαταραχής χρήσης αλκοόλ.
Η ομοσπονδιακή αναταξινόμηση της κάνναβης πιθανότατα θα επιταχύνει την έρευνα και την ανάπτυξη τυποποιημένων φαρμάκων για αυτές και άλλες παθήσεις.
Ακόμη και όταν χρησιμοποιούνται για ιατρικούς λόγους, προϊόντα με κανναβινοειδή – όπως gummies, έλαια για άτμισμα, βάμματα και συμπυκνώματα υψηλής ισχύος – μπορούν να προκαλέσουν ζάλη και γαστρεντερικά συμπτώματα και να επηρεάσουν τη γνωστική λειτουργία, την ψυχική υγεία, το καρδιαγγειακό σύστημα και τους πνεύμονες, όπως έχουν δείξει μελέτες.
Πρόσφατα δεδομένα έχουν επίσης συνδέσει τη χρήση μαριχουάνας με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
Η μαριχουάνα αλληλεπιδρά με πολλά συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, μεταξύ άλλων με αντιπηκτικά, υπνωτικά, αγχολυτικά, αντικαταθλιπτικά και αντιεπιληπτικά.
Οι κίνδυνοι είναι, συνεπώς, υψηλότεροι σε άτομα με καρδιοπάθεια, άγχος, κατάθλιψη ή ψύχωση, καθώς και σε μεγαλύτερους ενήλικες λόγω αυξημένου κινδύνου πτώσεων και αλληλεπιδράσεων φαρμάκων.
Οι κίνδυνοι από τη χρήση μαριχουάνας είναι επίσης μεγαλύτεροι κατά την εγκυμοσύνη και τον θηλασμό, καθώς και σε παιδιά και εφήβους.
Παρόλα αυτά, οι πολιτείες που επιτρέπουν την ιατρική μαριχουάνα το κάνουν για ένα ευρύ φάσμα παθήσεων και πολλοί δηλώνουν ότι τους βοηθά, παρά τα περιορισμένα διαθέσιμα κλινικά δεδομένα.
Οι εγκεκριμένες ενδείξεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, καρκίνο, γλαύκωμα, χρόνιο πόνο, ελκώδη κολίτιδα και νόσο Crohn, δρεπανοκυτταρική νόσο, σκλήρυνση κατά πλάκας, νόσο Πάρκινσον και πολλές άλλες καταστάσεις.
Ορισμένες πολιτείες δεν αναφέρουν συγκεκριμένες ιατρικές παθήσεις, αφήνοντας στους γιατρούς ευρεία διακριτική ευχέρεια.