Το Κατάρ και η Τουρκία πρότειναν τα όπλα της Χαμάς να παραδοθούν στην Παλαιστινιακή Αρχή ή να τεθούν υπό διεθνή εποπτεία – πρόταση που το Τελ Αβίβ απορρίπτει κατηγορηματικά, όπως μεταδίδει την Δευτέρα (8/12) η εβραιόφωνη εφημερίδα Yedioth Ahronoth, επικαλούμενη Ισραηλινούς αξιωματούχους.
Το Ισραήλ αντιτίθεται επίσης στο χρονοδιάγραμμα δύο ετών που φέρονται να ζητούν το Κατάρ και η Τουρκία, επιμένοντας ότι ο αφοπλισμός θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε λίγους μόνο μήνες.
Οι ίδιοι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι «το Ισραήλ εξετάζει ένα μοντέλο ανοικοδόμησης στη Ράφα, με καθαρά πολιτικό – δημοτικό χαρακτήρα και χωρίς επιρροή της Χαμάς», τονίζοντας παράλληλα ότι το Τελ Αβίβ αντιτίθεται στη συμμετοχή τουρκικών δυνάμεων σε οποιαδήποτε διεθνή αποστολή σταθεροποίησης στη Γάζα.
Εκθέσεις των μυστικών υπηρεσιών, τις οποίες επικαλείται η εφημερίδα, προειδοποιούν ότι η Χαμάς ανασυγκροτείται και εδραιώνει εκ νέου σχεδόν πλήρη έλεγχο στη Λωρίδα, γεγονός που – σύμφωνα με τις ίδιες πηγές – καθιστά αναγκαίο ένα «ανεξάρτητο ισραηλινό επιχειρησιακό σχέδιο» για τον αφοπλισμό της και όχι την προσφυγή σε αμερικανικές ή άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες που θεωρούνται «υπερβολικά επιεικείς προς τη Χαμάς».
Την περασμένη εβδομάδα ο ηγετικός παράγοντας της οργάνωσης, Χαλίλ Αλ-Χάγια, είχε δηλώσει ότι η ΧαμάΑ: είναι διατεθειμένη να παραδώσει τα όπλα της στο «κράτος» που θα κυβερνήσει τη Γάζα στο μέλλον, αλλά μόνο αφού τερματιστεί η ισραηλινή «κατοχή».
Στο μεταξύ, οι Αρχές στη Γάζα κατήγγειλαν συνεχιζόμενες παραβιάσεις της εκεχειρίας που μεσολάβησαν οι ΗΠΑ, κάνοντας λόγο για περισσότερα από 500 περιστατικά: 164 πυροβολισμούς κατά αμάχων, 25 προελάσεις πέρα από τις συμφωνημένες γραμμές, 280 πλήγματα και 118 επιχειρήσεις κατεδάφισης.
Ο αφοπλισμός της Χαμάς δεν πρέπει να αποτελέσει την άμεση προτεραιότητα της διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης (ISF) στη Γάζα, αλλά να προηγηθεί ο διαχωρισμός των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Χαμάς, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, τονίζουν αραβικά μέασα ενημέρωσης όπως το Middle East Eye – μεταξύ άλλων.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ άφησε επίσης να εννοηθεί ότι η Ινδονησία και το Αζερμπαϊτζάν – δύο χώρες που έχουν προσφερθεί να στείλουν στρατεύματα – θα προτιμούσαν η Τουρκία να συμμετέχει στη σχεδιαζόμενη, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, δύναμη. Η συμμετοχή της Άγκυρας, όμως, είναι κάτι που το Ισραήλ επιχειρεί να μπλοκάρει.
Οι διαπραγματεύσεις για τη σύνθεση της δύναμης, για το ποιοι θα συμμετάσχουν στο υπό δημιουργία «συμβούλιο ειρήνης» καθώς και στην 15μελή παλαιστινιακή τεχνοκρατική επιτροπή που θα αναλάβει τις βασικές υπηρεσίες στη Γάζα, έχουν «κολλήσει» όσο στο παρασκήνιο εξελίσσεται έντονη διαμάχη για την εντολή της ISF.
«Ο αφοπλισμός δεν μπορεί να είναι το πρώτο στάδιο αυτής της διαδικασίας», τόνισε ο Φιντάν, μιλώντας στην Ντόχα. «Πρέπει να ακολουθήσουμε τη σωστή σειρά και να παραμείνουμε ρεαλιστές». Όπως είπε, ο πρώτος στόχος της δύναμης «πρέπει να είναι ο διαχωρισμός των Παλαιστινίων από τους Ισραηλινούς».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών, Μπαντρ Αμπντελατί, ο οποίος στήριξε τις προτεραιότητες που έθεσε η Τουρκία. Πρότεινε η ISF να αναπτυχθεί κατά μήκος της λεγόμενης «κίτρινης γραμμής» που διατρέχει τη Γάζα από βορρά προς νότο και χωρίζει τις ισραηλινές δυνάμεις στα ανατολικά από τις περιοχές που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό υπό τον έλεγχο της Χαμάς στα δυτικά.
«Πρέπει να αναπτύξουμε αυτή τη δύναμη το συντομότερο δυνατό στο έδαφος», είπε ο Αμπντελατί, «διότι η μία πλευρά, το Ισραήλ, παραβιάζει καθημερινά την εκεχειρία αλλά ισχυρίζεται ότι ευθύνεται η άλλη πλευρά. Χρειαζόμαστε παρατηρητές κατά μήκος της κίτρινης γραμμής, ώστε να επαληθεύουμε και να επιτηρούμε». Υπογράμμισε ότι η εντολή της ISF «πρέπει να είναι επιτήρηση της ειρήνης και όχι επιβολή της».
Ο Νορβηγός υπουργός Εξωτερικών, Έσπεν Μπαρθ Έιντε, σημείωσε ότι στο σχέδιο που πρότεινε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δεν είναι σαφής η σειρά των καθηκόντων που θα αναλάβει η δύναμη. «Έτσι, κάθε πλευρά μπορεί να πει: “Θα κάνω το δικό μου μέρος μόνο όταν ο άλλος κάνει το δικό του”», προειδοποίησε, προσθέτοντας πως πρέπει τόσο το συμβούλιο ειρήνης όσο και η ISF να συγκροτηθούν εντός του μήνα. «Βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά εύθραυστη εκεχειρία. Μπορούμε είτε να προχωρήσουμε μπροστά είτε να γυρίσουμε πίσω. Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να μείνουμε για πολλές ακόμη εβδομάδες στην παρούσα κατάσταση. Οι επιλογές είναι είτε επιστροφή στον πόλεμο και διολίσθηση στο απόλυτο χάος είτε ένα βήμα προς τα εμπρός», είπε.
Ο Έιντε παραδέχθηκε ότι η εντολή της ISF παραμένει θολή και ότι οι ηγέτες μουσουλμανικών χωρών, οι οποίοι είναι διατεθειμένοι να στείλουν μεγάλο αριθμό στρατιωτών, ζητούν ακόμη διευκρινίσεις για τους κανόνες εμπλοκής. «Θα κληθούν πραγματικά να κατέβουν στις σήραγγες και να πολεμήσουν τη Χαμάς; Ή θα συνεργαστούν με μια προσωρινή Παλαιστινιακή Αρχή, στην οποία η Χαμάς θα παραδώσει οικειοθελώς τα όπλα της και θα αποστρατευτεί, όπως έχει δηλώσει ότι είναι πρόθυμη να κάνει όταν υπάρξουν οι κατάλληλοι θεσμοί;» αναρωτήθηκε, προβλέποντας ότι δεν θα υπάρξει συναίνεση γύρω από μια εντολή που θα επιβάλλει βίαιο αφοπλισμό της Χαμάς.
Το Ισραήλ, από την πλευρά του, έχει διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να αποσυρθεί από τη Γάζα πριν ολοκληρωθεί ο αφοπλισμός της οργάνωσης.
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Κατάρ, Μαζέντ Μοχάμεντ αλ-Ανσάρι, έθεσε το ζήτημα της χρονικής ακολουθίας: «Το ερώτημα είναι αν ο αφοπλισμός πρέπει να ξεκινήσει πριν από το τέλος της κατοχής», είπε. «Μπορείς να αφοπλίσεις μια ομάδα τώρα και σε δύο μήνες να έχεις δέκα νέες ομάδες, αν οι άνθρωποι που πήραν τα όπλα βρεθούν αντιμέτωποι με την ίδια κρίση ασφάλειας», τόνισε, επισημαίνοντας ότι αυτό που απαιτείται είναι πολιτική βούληση.
Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι το Κατάρ δεν προτίθεται να αναλάβει και πάλι μόνο του την ανοικοδόμηση της Γάζας. Αν η ανοικοδόμηση γίνει ευθύνη της διεθνούς κοινότητας στο σύνολό της, εκτίμησε, το Ισραήλ ίσως αποδειχθεί λιγότερο πρόθυμο «να τη βομβαρδίζει ανηλεώς».
Η Σαουδή υπουργός Εξωτερικών, Δρ. Μανάλ μπιντ Χασάν Ράντγουαν, προειδοποίησε να μη χαθεί η ουσία μέσα σε δευτερεύουσες λεπτομέρειες ή επαναδιατυπώσεις όσων έχουν ήδη συμφωνηθεί. Υπογράμμισε ότι μακροπρόθεσμη ασφάλεια δεν μπορεί να υπάρξει για κανέναν χωρίς τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Οι χώρες του Κόλπου και η Τουρκία είχαν προτείνει, στο προσχέδιο του ψηφίσματος του ΟΗΕ, η Χαμάς να υποχρεωθεί να παραδώσει τα όπλα της στην Παλαιστινιακή Αρχή και όχι στην ίδια τη διεθνή δύναμη. Μια παράδοση οπλισμού σε άλλους Παλαιστινίους, υποστήριζαν, θα έμοιαζε λιγότερο με άνευ όρων παράδοση της Χαμάς, αλλά θα είχε το ίδιο πρακτικό αποτέλεσμα. Η τροπολογία αυτή δεν έγινε δεκτή από τις ΗΠΑ.
Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Χαμάς και ηγέτης της στη Γάζα, Χαλίλ Αλ-Χάγια, έχει δηλώσει ότι η οργάνωση θα παραδώσει τα όπλα της «στην εξουσία του κράτους», διευκρινίζοντας στη συνέχεια ότι εννοεί ένα κυρίαρχο και ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. «Αποδεχόμαστε την ανάπτυξη δυνάμεων του ΟΗΕ ως δύναμης διαχωρισμού, επιφορτισμένης με την επιτήρηση των συνόρων και τη διασφάλιση της τήρησης της εκεχειρίας στη Γάζα», ανέφερε, ξεκαθαρίζοντας παράλληλα την απόρριψη της αποστολής διεθνούς δύναμης με αποστολή τον αφοπλισμό της Χαμάς.
Ο Χακάν Φιντάν υπογράμμισε: «Πρώτα πρέπει να δούμε την παλαιστινιακή τεχνική επιτροπή να αναλαμβάνει τη διοίκηση της Γάζας και στη συνέχεια να δημιουργηθεί μια αστυνομική δύναμη, αποτελούμενη από Παλαιστινίους – όχι από τη Χαμάς – που θα αναλάβει ξανά την ασφάλεια».
Παραδέχθηκε ότι η διαδικασία καθυστερεί και λόγω του γεγονότος ότι ο βασικός ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, έχει τεθεί υπό περιορισμούς καθώς ασχολείται με τη συμφωνία Ρωσίας-Ουκρανίας. Ωστόσο, όπως είπε, η Τουρκία και η κυβέρνηση Τραμπ συμμερίζονται τους ίδιους γενικούς στόχους.
Ο πρωθυπουργός του Κατάρ, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν μπιν Τζασίμ αλ-Θάνι, τόνισε τέλος: «Δεν μπορεί να υπάρξει ολοκληρωμένη εκεχειρία αν δεν υπάρξει πλήρης αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων – αν δεν επιστρέψει η σταθερότητα στη Γάζα, αν ο κόσμος δεν μπορεί να μπαίνει και να βγαίνει ελεύθερα. Και αυτό σήμερα δεν συμβαίνει».