Οι εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις σε αγορές ακινήτων, τουρισμό, επιχειρήσεις και στα «ψώνια του Σαββατοκύριακου»
Δεν αναμένεται να μειωθεί τη νέα χρονιά η τάση σημαντικής μερίδας Ελλήνων, κυρίως κατοίκων πολύ κοντά στα σύνορα με τη Βουλγαρία περιοχών, όπως ο Έβρος και η Ροδόπη, να μπαίνουν στη γειτονική χώρα και να κάνουν διάφορα ψώνια, να βάζουν βενζίνη στα οχήματά τους ή ακόμα και να επισκέπτονται ιδιώτες γιατρούς, παρά το γεγονός ότι η Βουλγαρία μπαίνει από την 1η Ιανουαρίου 2026 στη ζώνη του ευρώ και έχουν εκφραστεί φόβοι για αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων και άνοδο του πληθωρισμού.
Όπως λέει στο ethnos.gr ο πρόεδρος του Βουλγαροελληνικού Επιμελητηρίου, Σάββας Καραφυλλίδης, η υφιστάμενη κατάσταση δεν πρόκειται ν’ αλλάξει, κυρίως διότι ψηφίστηκε νόμος στη γειτονική χώρα, ο οποίος απαγορεύει οποιαδήποτε αύξηση τιμών σε όλα τα προϊόντα μέσα στο 2026. Μάλιστα, σε περίπτωση που εντοπιστούν παραβάτες επιχειρηματίες, θα βρεθούν αντιμέτωποι με αυστηρές ποινικές κυρώσεις.
«Δεν πιστεύω ότι θα αλλάξει κάτι από την 1η Ιανουαρίου 2026, όταν η Βουλγαρία θα μπει στη ζώνη του ευρώ. Η Βουλγαρία από το 1997 ακόμα έχει ”κλειδώσει” την ισοτιμία ευρώ και λέβα, με αποτέλεσμα ο πληθωρισμός να μην σημειώσει ιδιαίτερες διαφορές. Όλα θα φανούν το πρώτο τρίμηνο του έτους, ωστόσο, δεν βλέπω τίποτα περισσότερο από απειροελάχιστες και σχεδόν ανεπαίσθητες στους καταναλωτές αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων, οι οποίες δεν πρόκειται να προκαλέσουν καμία ουσιαστική διαφοροποίηση στον πληθωρισμό και γενικότερα στη λειτουργία της αγοράς. Άλλωστε, μέσα στην τρέχουσα χρονιά το Υπουργείο Οικονομικών της Βουλγαρίας κατέθεσε πρόταση και έγινε νόμος του κράτους ότι από την 1η Ιανουαρίου του 2026 και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του έτους απαγορεύεται να σημειωθεί οποιαδήποτε αύξηση τιμών σε όλα τα προϊόντα. Μάλιστα, στο νόμο υπογραμμίζεται ότι θα βρεθεί αντιμέτωπος με πολύ αυστηρές ποινικές συνέπειες, όποιος τον παραβεί», λέει στο ethnos.gr ο κ. Καραφυλλίδης.
Κατά τον ίδιο, αρκετοί επιχειρηματίες στη Βουλγαρία, θέλοντας να προλάβουν την εφαρμογή του συγκεκριμένου νόμου, προχώρησαν ήδη σε κάποιες ανατιμήσεις το προηγούμενο διάστημα, οι οποίες, ωστόσο, δεν ήταν τέτοιες, ώστε να έχουν αντίκτυπο στην αγοραστική δύναμη των Ελλήνων και να τους αποτρέψουν από το να μπαίνουν για διάφορα ψώνια στη Βουλγαρία.
«Μέσα στο 2025 καταγράφηκαν κάποιες αυξήσεις σε προϊόντα, άλλες σημαντικές και άλλες μικρές. Κυρίως αυξήθηκαν οι τιμές των σιτηρών αλλά και τα ενοίκια. Στη βενζίνη και στο ρουχισμό, τομείς που περισσότερο ενδιαφέρουν τους Έλληνες καταναλωτές, δεν καταγράφηκε κάποια ιδιαίτερη αύξηση. Αλλά πλέον, ό,τι ακρίβυνε, ακρίβυνε. Δεν αναμένουμε άλλες αυξήσεις από τον Ιανουάριο και αν καταγραφούν κάποιες, θα είναι αμελητέες. Δεν θα μπορέσουμε να τις καταλάβουμε οι καταναλωτές», αναφέρει ο κ. Καραφυλλίδης.
Εκείνο το οποίο ο ίδιος εκτιμάει ότι ίσως αλλάξει σε κάποιο βαθμό, αλλά και πάλι για ένα διάστημα λίγων μηνών, θα είναι η κατανάλωση στη γειτονική χώρα. Όπως λέει, με την αλλαγή του νομίσματος είναι πιθανό να επηρεαστεί η ψυχολογία των Βούλγαρων καταναλωτών, κυρίως των μεγαλύτερων σε ηλικία ανθρώπων.
«Κάποιοι άνθρωποι, ιδίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, ίσως επηρεαστούν, όταν στον λογαριασμό τους στην τράπεζα, αντί να βλέπουν, για παράδειγμα 40.000 λέβα, θα βλέπουν 20.000 ευρώ. Θα νομίζουν ότι μειώθηκαν τα χρήματά τους αλλά, βέβαια, δεν θα ισχύει κάτι τέτοιο. Θα επηρεαστεί προσωρινά η ψυχολογία τους και είναι πιθανό να μειώσουν τις αγορές τους, ωστόσο, πολύ γρήγορα, μέσα σε λίγους μήνες, θα αντιληφθούν τα νέα δεδομένα, θα προσαρμοστούν σε αυτά και η κατανάλωση πάλι θα αυξηθεί», λέει ο πρόεδρος του Βουλγαροελληνικού Επιμελητηρίου.
Θα συνεχιστούν οι αγορές ακινήτων στην Ελλάδα από Βούλγαρους
Σε ό,τι αφορά την τάση που υπάρχει τα τελευταία χρόνια, οι Βούλγαροι να επισκέπτονται σωρηδόν τη χώρα μας ως τουρίστες αλλά και να αγοράζουν ακίνητα ή να επενδύουν επιχειρηματικά κυρίως σε τουριστικές περιοχές της χώρας μας, ο κ. Καραφυλλίδης εκτιμά ότι δεν πρόκειται να μειωθεί, εκτός κι αν ανεβούν κατακόρυφα οι τιμές στην Ελλάδα.
Kατά τον πρόεδρο του Βουλγαροελληνικού Επιμελητηρίου, δεν πρόκειται να επηρεαστεί ούτε το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας από την είσοδο της τελευταίας στην Ευρωζώνη. Σήμερα η Ελλάδα εξάγει στη γειτονική χώρα κυρίως προϊόντα διατροφής του πρωτογενούς τομέα και εισάγει κυρίως προϊόντα τεχνολογίας και καινοτομίας.
Στον αντίποδα, αναμένονται αντίθετες τάσεις στις τιμές αρκετών καταναλωτικών αγαθών στη βουλγαρική αγορά. Με τη χρήση του κοινού νομίσματος θα επέλθουν ανατιμήσεις, αλλού μεγαλύτερες, αλλού μικρότερες, ανεξάρτητα από τη βουλγαρική πρόθεση να κρατηθούν σταθεροί οι σημερινοί συντελεστές ΦΠΑ. Το πού θα σταθεί η νέα ισορροπία, πάντως, είναι ακόμα νωρίς να εκτιμηθεί με ασφάλεια. Και συνακόλουθα, πόσο θα επηρεάσει τα «εκστρατευτικά σώματα» των Ελλήνων προς αγορές στη γείτονα.
Οι Ελληνες μεταβαίνουν εδώ και χρόνια στις βουλγαρικές πόλεις και ψωνίζουν από τα καταστήματα ρούχα, παπούτσια, οικιακά είδη, ακόμα και τρόφιμα. Το έκαναν πεισματωδώς και παλαιότερα, από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, καθώς το κόστος ζωής ήταν πολύ μικρότερο στη Βουλγαρία. Η τάση ενισχύθηκε κατακόρυφα επί μνημονιακής κρίσης, όταν πολλοί Ελληνες επαγγελματίες, μέχρι και συνταξιούχοι, έσπευσαν στη γείτονα για αποδοτική δουλειά οι πρώτοι και φθηνή διαμονή αμφότεροι, καθώς το μηνιαίο ενοίκιο σε ένα μικρό αλλά αξιοπρεπές διαμέρισμα στη Σόφια ή στο κοντινό στα σύνορα Σαντάνσκι ήταν μόλις 100-120 ευρώ.
Σε πολλά προϊόντα η εικόνα παραμένει μεικτή. Στα βουλγαρικά σούπερ μάρκετ και στα μικρά παντοπωλεία, οι τιμές σε άλλα προϊόντα είναι φθηνότερες, σε άλλα ακριβότερες και σε πολλά παραπλήσιες σε σχέση με την Ελλάδα.
Η εικόνα του Νοεμβρίου είναι πάντως αρκετά διαφορετική από του περασμένου Ιανουαρίου, με πλεονεκτήματα υπέρ της Ελλάδας. Αν αυτό συνεχιστεί, οδεύουμε προς σύγκλιση ή και εξίσωση των τιμών, άρα εξουδετέρωση του βουλγαρικού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Αλλά είναι πολύ νωρίς ακόμα.
Η εικόνα, λοιπόν, δείχνει ότι φθηνότερες -λιγότερο ή περισσότερο- τιμές στη Βουλγαρία παραμένουν σε νερά, κρασιά, μπίρες και άλλα ποτά (13,3%), στο βόειο κρέας και τα λουκάνικα (9%), στα έτοιμα φαγητά (8,7%), στα προϊόντα για ζώα (2,9%), τσιπς, ξηρούς καρπούς και σνακ (2,5%), ενώ στο αλάτι φτάνει το 45%. Φθηνότερα επίσης παραμένουν ορισμένα φρούτα (μπανάνες, φράουλες, μήλα) και λαχανικά (ντομάτες, πιπεριές, αγγούρια).
Αντιθέτως, αισθητά φθηνότερα στην Ελλάδα είναι τα δημητριακά, τα ζυμαρικά, η ζάχαρη (29,6%), το ελαιόλαδο (18,5%) μετά το πρωτοφανές περσινό ράλι, τα αυγά (19,5%), το ξίδι, οι σάλτσες, οι κονσέρβες (16,6%), τα είδη υγιεινής (31,2%), ενώ παραπλήσιες είναι οι τιμές σε γάλα, γιαούρτια, βούτυρο, λεμόνια, μαλακό κίτρινο τυρί κ.ά.
Από την άλλη πλευρά, σε είδη ρουχισμού, υποδήματα, οικιακής χρήσης και καλλυντικά οι διαφορές των τιμών είναι σοβαρές, με τη βουλγαρική αγορά να είναι αισθητά φθηνότερη. Βεβαίως, τα βουλγαρικής παραγωγής προϊόντα είναι κατά κανόνα υποδεέστερα. Πολλοί Ελληνες καταναλωτές, όμως, θυσιάζουν τον παράγοντα «ποιότητα» υπέρ της χαμηλότερης τιμής. Και λογικά θα συνεχίσουν να το κάνουν αν οι ανατιμήσεις των αγαθών στη γείτονα δεν είναι υπερβολικές.
Με αντίστοιχα υπέρ το δέον ελαστικά κριτήρια στη σχέση ποιότητας/τιμής, πολλοί Ελληνες λειτουργούν και σε θέματα μικρών αισθητικών επεμβάσεων, όπως και οδοντιατρικών εργασιών, ακόμα και τοποθέτησης εμφυτευμάτων, που στη Βουλγαρία κοστίζουν πολύ λιγότερο απ’ ό,τι εδώ.
Ανταγωνιστικά λειτουργούν οι δύο χώρες και στον χειμερινό τουρισμό. Τα βουλγαρικά θέρετρα προσφέρουν ευνοϊκότερες τιμές χρήσης των εγκαταστάσεων, αλλά και διαμονής, φαγητού και ψυχαγωγίας. Συν τα λοιπά, φθηνότερα προϊόντα για αγορές και καύσιμα, καθίστανται εξαιρετικά ελκυστικά για τους Ελληνες, πληγώνοντας τον εγχώριο τουρισμό. Αυτή είναι τάση που δύσκολα θα αναχαιτιστεί στο ορατό μέλλον. Η απόσταση τιμών που προσφέρουν οι δύο χώρες στο συνολικό τουριστικό πακέτο είναι πολύ μεγάλη.
Αυτό που φαίνεται ότι όχι μόνο δεν πρόκειται να ανακοπεί, αλλά αντιθέτως θα ενισχυθεί, είναι το βουλγαρικό τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα, και ακόμη περισσότερο οι επενδύσεις Βουλγάρων στο ελληνικό real estate, με εκτεταμένες αγορές ακινήτων, εξοχικών σπιτιών και ξενοδοχείων, καθώς και εκτάσεων προς αξιοποίηση.
Οι Βούλγαροι ψήφισαν και φέτος Ελλάδα για τα καλοκαιρινά τους ταξίδια. Στην αιχμή της τουριστικής περιόδου, σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας, συνολικά 262.000 πολίτες ταξίδεψαν στη χώρα μας, αναδεικνύοντάς την πρώτο τουριστικό προορισμό. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, οι οδικές αφίξεις από τη Βουλγαρία το 2024 έφτασαν τις 5.258.981, έναντι 4.450.937 το 2023 και 2.956.302 το 2022, ενώ φέτος αναμένεται να πλησιάσουν το ρεκόρ προ πανδημίας (2019, 6.072.891)
Την ίδια ώρα, πάνω από 3.500 Βούλγαροι έχουν αγοράσει κατοικίες σε διάφορες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Λειτουργούν μάλιστα ένα σημαντικό ποσοστό τους ως Airbnb σε συμπατριώτες τους, σε πολύ χαμηλές τιμές, ζημιώνοντας τους Ελληνες που δραστηριοποιούντα ανάλογα, καθώς αποφεύγουν τη φορολόγηση.
Σε όλη την ακτογραμμή της περιοχής, ολοένα περισσότεροι Βούλγαροι -λιγότερο Ρουμάνοι και Τούρκοι- αγοράζουν κατοικίες, οικόπεδα και τουριστικά ακίνητα διαμορφώνοντας έναν νέο επενδυτικό χάρτη, που αλλάζει άρδην τα δεδομένα της κτηματαγοράς και του τουρισμού. Τράπεζες στη Βουλγαρία δανειοδοτούν αθρόα συμπολίτες τους για την εξαγορά κατοικιών στην Ελλάδα. Το συνολικό ύψος των βουλγαρικών αυτών επενδύσεων ξεπερνά τα 127 εκατ. ευρώ.
Η ένταξη στην Ευρωζώνη αναμένεται να οδηγήσει σε αυξήσεις των τιμών των ακινήτων στη γείτονα, άρα λογικά θα διευκολύνει την αναζήτηση επενδυτικών ευκαιριών από Βούλγαρους στο real estate στη Βόρεια Ελλάδα. Ηδη μεσίτες και εργολάβοι στην περιοχή της Καβάλας αναφέρουν πως το 50% των πελατών τους είναι Βούλγαροι, οι οποίοι αγοράζουν σπίτια και οικόπεδα σε όλη την ακτογραμμή από τη Νέα Πέραμο και την Ηρακλείτσα μέχρι το Οφρύνιο, αλλά και ενδότερα.
(με στοιχεία από Έθνος και Πρώτο Θέμα)