Η Βουλευτής Λασιθίου του ΠΑΣΟΚ, Κατερίνα Σπυριδάκη, επανέρχεται με νέα κοινοβουλευτική Ερώτηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπουαναδεικνύει τις δραματικές συνέπειες του Π.Δ. 194/2025 για τους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων και τη μικρή ιδιοκτησία σε ολόκληρη τη χώρα.
Την εν λόγω Ερώτηση συνυπογράφει και ο Βουλευτής Ανατολικής Αττικής και Τομεάρχης Περιβάλλοντος του ΠΑΣΟΚ, Μανώλης Χριστοδουλάκης. Όπως επισημαίνεται στην Ερώτηση, το Π.Δ. 194/2025 έχει οδηγήσει «σε πλήρη ανασφάλεια δικαίου, πάγωμα οικοδομικών αδειών και οργή χιλιάδων ιδιοκτητών σε όλη τη χώρα», ενώ το Υπουργείο δεν έχει απαντήσει ούτε στην προηγούμενη κοινοβουλευτική παρέμβαση της Βουλευτή, παρά την κρισιμότητα του ζητήματος.
Σύμφωνα με τα τεκμηριωμένα στοιχεία του ΤΕΕ/ΤΑΚ, το νέο πλαίσιο «οδηγεί σε δραστική συρρίκνωση των ορίων οικισμών, ακύρωση οριοθετήσεων 40 ετών, απώλεια οικοδομησιμότητας σε έως και 80% των μικρών ιδιοκτησιών και σε πανελλαδική απαξίωση περιουσίας που ξεπερνά τα 100 δισ. ευρώ». Στην Κρήτη, όπου οι οικισμοί κάτω των 2.000 κατοίκων αποτελούν το 92% του συνόλου, οι συνέπειες είναι πολλαπλασιαστικές και ιδιαίτερα επώδυνες.
Η Ερώτηση επισημαίνει ότι το Π.Δ. εισάγει ζώνες Α, Β και Β1, επαναφέροντας τα όρια των οικισμών στα δεδομένα του 1923 και του 1983 και αγνοώντας πλήρως την περίοδο 1985–2011, «κατά την οποία διαμορφώθηκε η πραγματική οικοδομική δυναμική των οικισμών». Παράλληλα, «εξωφρενικές απαιτήσεις αρτιότητας, όπως τα 2.000 τ.μ. ακόμη και σε ιστορικούς πυρήνες», καθιστούν αδύνατη την αξιοποίηση της μικρής ιδιοκτησίας, ιδίως σε περιοχές με μικρό κλήρο, όπως το Λασίθι.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη στάση της Κυβέρνησης, η οποία αντί να αποσύρει το προβληματικό Π.Δ., επέλεξε να καταθέσει μια «πρόχειρη “νυχτερινή” τροπολογία», η οποία –όπως τονίζεται– «ούτε λύνει ούτε επιδιορθώνει το πρόβλημα που η ίδια δημιούργησε». Η τροπολογία χαρακτηρίζεται ανεπαρκής και αδικαιολόγητη, καθώς βασίζεται σε «απολύτως αυθαίρετο πληθυσμιακό όριο 700 κατοίκων», αφήνοντας ακάλυπτους όλους τους οικισμούς από 701 έως 2.000 κατοίκους και χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες χωρίς καμία προστασία.
Η Ερώτηση αναδεικνύει ακόμη τις σοβαρές τεχνικές και νομικές αδυναμίες του Π.Δ., όπως επισημαίνονται από το ΤΕΕ/ΤΑΚ, τονίζοντας ότι βασικά άρθρα του είναι «πρακτικά ανεφάρμοστα», δημιουργούν αντιφάσεις, αυθαίρετες κατατμήσεις και μετατρέπουν «περιουσίες που ήταν απολύτως νόμιμες και άρτιες επί δεκαετίες σε
μη οικοδομήσιμες». Το αποτέλεσμα είναι μαζικές απώλειες περιουσιακών δικαιωμάτων, πλήγμα στη δημογραφική συνοχή και ευνοϊκό έδαφος για συγκέντρωση
γης «σε λίγους και ισχυρούς».
Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά, «μικρά οικόπεδα μετατρέπονται ξαφνικά σε αγροτεμάχια, χωρίς όμως να παύουν να φορολογούνται ως οικόπεδα μέσω ΕΝΦΙΑ», γεγονός που πλήττει ευθέως την αρχή της ασφάλειας δικαίου και τη σχέση εμπιστοσύνης κράτους–πολίτη. Παράλληλα, οι πολεοδομίες σε όλη τη χώρα έχουν ουσιαστικά παγώσει την έκδοση αδειών, ενώ τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια τίθενται εν αμφιβόλω.
Με την εν λόγω Κοινοβουλευτική Πρωτοβουλία, οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ καλούν
τον αρμόδιο Υπουργό να απαντήσει στα παρακάτω κρίσιμα ερωτήματα:
1. Προτίθεστε να αποσύρετε το Π.Δ. 194/2025 και να προχωρήσετε –όπως ζητά το ΠΑΣΟΚ και το σύνολο των φορέων– σε νέα, σοβαρή και ευρεία διαβούλευση με
επιστημονικά, κοινωνικά και αναπτυξιακά κριτήρια;
2. Θα επανεξετάσετε άμεσα τις ζώνες Α, Β, Β1 και τα όρια αρτιότητας που οδηγούν σε μαζική απαξίωση περιουσιών και αποκλεισμό της μικρής ιδιοκτησίας;
3. Προτίθεστε να καταργήσετε το αυθαίρετο όριο των 700 κατοίκων, το οποίο δεν στηρίζεται σε κανένα πολεοδομικό κριτήριο;
4. Θα υπάρξει μεταβατικό πλαίσιο που θα προστατεύει υφιστάμενα δικαιώματα μικροϊδιοκτητών μέχρι την ολοκλήρωση των ΤΠΣ/ΕΠΣ;
5. Θα ληφθούν μέτρα αποζημίωσης ή αντιστάθμισης για ιδιοκτήτες που επί δεκαετίες πλήρωναν ΕΝΦΙΑ για ακίνητα που σήμερα χάνουν την οικοδομησιμότητά τους;
6. Πώς θα διασφαλίσετε ότι τα ΤΠΣ/ΕΠΣ δεν θα υποχρεωθούν να υιοθετήσουν τυφλά τις προβλέψεις του Π.Δ.και ότι οι τοπικές κοινωνίες και οι ΟΤΑ θα συμμετέχουν ουσιαστικά στη διαδικασία;
7. Προτίθεστε να ενσωματώσετε τις τεκμηριωμένες προτάσεις του ΤΕΕ/ΤΑΚ και των φορέων της Κρήτης, για επαναπροσδιορισμό των ορίων με επιστημονικά εργαλεία, νέες αεροφωτογραφίες και σεβασμό της πραγματικής υφιστάμενης κατάστασης;