Σε μια ψηφοφορία – ορόσημο που αναδιατάσσει τις παραδοσιακές πολιτικές ισορροπίες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την Πέμπτη (13/11) την αποδυνάμωση των κανόνων βιώσιμης ανάπτυξης, εξαιρώντας περισσότερες εταιρείες από τις υποχρεώσεις υποβολής «πράσινων» εκθέσεων βιωσιμότητας.
Η απόφαση αυτή δεν ήρθε από την παραδοσιακή κεντρώα πλειοψηφία, αλλά από μία συγκεκριμένη συμμαχία: Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) – το κόμμα της ίδιας της Προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – εγκατέλειψε τους συμμάχους του (Σοσιαλιστές και Φιλελεύθερους) και συμμάχησε με τους δεξιούς Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR) και τις ακροδεξιές ομάδες «Πατριώτες» και «Ευρώπη των Κυρίαρχων Εθνών» (ESN).
Η εξέλιξη αυτή θέτει ένα κρίσιμο προηγούμενο για το πώς θα λαμβάνονται οι αποφάσεις στο Κοινοβούλιο για την υπόλοιπη θητεία.
Μάλιστα, 17 ευρωβουλευτές από την φιλελεύθερη ομάδα Renew και 15 από τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) «έσπασαν» τη γραμμή των κομμάτων τους και στήριξαν την πρόταση της Δεξιάς.
Η ψηφοφορία προκάλεσε σφοδρές πολιτικές αντιδράσεις, με τους Σοσιαλιστές να κάνουν λόγο για ιστορικά λάθη
Ο διαπραγματευτής Ρενέ Ρεπάσι των Σοσιαλιστών προχώρησε σε μια βαριά ιστορική σύγκριση, εγείροντας το φάντασμα της δεκαετίας του 1930, όταν οι συντηρητικοί στη Γερμανία έσπασαν τη συμμαχία τους με τους Σοσιαλδημοκράτες και μπήκαν στην κυβέρνηση με τους Ναζί.
«Αυτό οδήγησε στην άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ», δήλωσε ο Ρεπάσι: «Ας σοβαρευτούμε λοιπόν, και ας μην επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος».
Η δε επικεφαλής διαπραγματεύτρια των Πρασίνων, Κίρα Μαρί Πέτερ-Χάνσεν, χαρακτήρισε την ψηφοφορία «θλιβερή στιγμή για τις ευρωπαϊκές μας αξίες».
«Η συμμαχία του ΕΛΚ με την ακροδεξιά θα δημιουργήσει μόνο περισσότερη αστάθεια στην Ευρώπη και θα καταστήσει δυσκολότερο για την πλειοψηφία της φον ντερ Λάιεν να υλοποιήσει την ευρωπαϊκή ατζέντα», εξήγησε.
Ο πρόεδρος του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, απέρριψε την κριτική, δηλώνοντας: «Υποσχεθήκαμε στους ψηφοφόρους να κόψουμε την περιττή γραφειοκρατία, και θα το κάνουμε. Η ψηφοφορία δεν αφορά τίποτα άλλο από αυτό».
Η Μέρι Καν-Χόλοχ, Γερμανίδα ευρωβουλευτής του ακροδεξιού AfD, πανηγύρισε: «Σήμερα είναι μια ιστορική μέρα για τις γερμανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες και για τη δημοκρατία. Με την πτώση του “cordon sanitaire” (του υγειονομικού κλοιού), μια πλειοψηφία στα δεξιά του πολιτικού φάσματος κατάφερε να αποδυναμώσει την επιβλαβή νομοθεσία του Green Deal».
Το νομοσχέδιο ήταν η πρώτη «δέσμη μέτρων απλούστευσης» της δεύτερης θητείας της φον ντερ Λάιεν και δίνει τον τόνο για τη νέα «απλοποιημένη» ατζέντα της.
Οι αλλαγές που ψηφίστηκαν ουσιαστικά «νερώνουν» τους νόμους της ΕΕ για την περιβαλλοντική πληροφόρηση και τους κανόνες διαφάνειας της εφοδιαστικής αλυσίδας, με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας ώστε οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να μπορούν να ανταγωνιστούν τρίτες εταιρίες, εκτός ΕΕ.
Επιπλέον, αυξάνουν τα όρια βάσει των οποίων οι εταιρείες υποχρεούνται να υποβάλλουν εκθέσεις βιωσιμότητας (ESG), πράγμα που σημαίνει ότι λιγότερες εταιρείες θα πρέπει να αναφέρουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Περαιτέρω, καταργούν τα υποχρεωτικά σχέδια μετάβασης για το κλίμα για τις εταιρείες που υπάγονται στους κανόνες δέουσας επιμέλειας της ΕΕ.
Συνολικά 382 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της πρότασης του ΕΛΚ και του ECR, 249 κατά και 13 απείχαν.
Η ψηφοφορία ακολούθησε μήνες έντονων διαπραγματεύσεων, όπου οι παραδοσιακοί σύμμαχοι (ΕΛΚ, S&D και Renew) απέτυχαν να βρουν κοινό έδαφος.