Η Αλβανία, υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Έντι Ράμα, βρίσκεται αντιμέτωπη με έντονες κατηγορίες ότι έχει μετατραπεί σε «ναρκοκράτος» κατά τη διάρκεια της δεκαετούς θητείας του. Ads Η δημοσιογραφική έρευνα του Αντουάν Χαραρί στο ερευνητικό site Follow the Money περιγράφει μια χώρα όπου η αύξηση της εγκληματικής δραστηριότητας, ειδικά στον τομέα του εμπορίου ναρκωτικών, συνδέεται άμεσα με την πολιτική ηγεσία και τις ελλείψεις στη λειτουργία των θεσμών.
Παρά τις σοβαρές ανησυχίες για την εγκληματικότητα και τη διαφθορά, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να στηρίζει τις πρωτοβουλίες του Ράμα για ένταξη της Αλβανίας στην ΕΕ.
To ύποπτο αυτοκίνητο του υπουργού Εσωτερικών
Ο συγγραφέας παραθέτει συγκεκριμένες περιπτώσεις υψηλόβαθμων πολιτικών και αξιωματούχων που συνδέονται με οργανωμένο έγκλημα ή έχουν κατηγορηθεί για σοβαρή διαφθορά. Ads Οι πιο σημαντικές αποκαλύψεις έγιναν από τον Ντριτάν Ζαγκάνι, πρώην ανώτατο αξιωματικό της δίωξης ναρκωτικών, ο οποίος αποκάλυψε τη διείσδυση της μαφίας στους κρατικούς θεσμούς και υπέστη αντίποινα.
Το 2013 στη πόλη Φιέρ, στη νοτιοδυτική Αλβανία, η αστυνομία σταμάτησε ένα μαύρο Audi, που η δίωξη ναρκωτικών παρακολουθούσε από καιρό.
Επιθεωρητής τότε της αστυνομίας, ο Ζαγκάνι διέταξε την ομάδα του να μεταφέρει το όχημα στο αστυνομικό τμήμα. Όμως, μόλις έφτασαν εκεί, ο Ζαγκάνι συνειδητοποίησε ότι δεν θα ήταν τόσο απλό να συλλάβουν τους ύποπτους για λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Ο ανώτερός του απαγόρευσε στους αστυνομικούς να ψάξουν το αυτοκίνητο.
Το αυτοκίνητο φέρεται να ανήκε σε έναν από τους πιο ισχυρούς ανθρώπους της χώρας, τον τότε υπουργό Εσωτερικών Σαϊμίρ Ταχίρι. Αντί να ερευνήσουν, οι εισαγγελείς κυνήγησαν τον Ζαγκάνι: τον κατηγόρησαν ότι υπερέβη τις εξουσίες του.
Τώρα, περισσότερα από 10 χρόνια μετά, από ένα ασφαλές μέρος και με νέα ταυτότητα, ο Ζαγκάνι εξήγησε πώς, κατά τη διάρκεια των δεκαετιών που υπηρέτησε στην αστυνομία, είδε το οργανωμένο έγκλημα να συνδέεται όλο και περισσότερο με το αλβανικό κράτος.
«Αυτό που φοβόμουν περισσότερο έχει συμβεί», είπε ο Ζαγκάνι στο Follow the Money,«Η χώρα μου έχει γίνει ένα ναρκοκράτος».
Τελικώς ο Σαϊμίρ Ταχίρι, ο πρώην Υπουργός Εσωτερικών, στον οποίο ανήκε το αυτοκίνητο, καταδικάστηκε το 2019 σε φυλάκιση μετά από έρευνα της ιταλικής Guardia di Finanza
Ενδεικτικά, αναφέρονται ακόμη στο ρεπορτάζ:
Ο Ταουλάντ Μπάλλα, επίσης πρώην Υπουργός Εσωτερικών, κατηγορήθηκε για εξαγορά ψήφων και επαφές με διακινητές ναρκωτικών. Παρά τις καταγγελίες, ο Ράμα τον υπερασπίστηκε και τον διατήρησε στην κυβέρνηση .
Ο Όλσι Ράμα, αδελφός του πρωθυπουργού, κατηγορήθηκε για συμμετοχή σε εργαστήριο παραγωγής κοκαΐνης, αλλά απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες . Μελέτη των αρχείων στα σύνορα έδειξε ότι οδηγούσε όχημα που αργότερα χρησιμοποιήθηκε από τοπική μαφιόζικη ομάδα . Η Ειδική Δομή Κατά της Διαφθοράς (SPAK) της Αλβανίας, τον απάλλαξε από κάθε αδίκημα, φέτος τον Ιανουάριο.
Ο Αρμπέν Αχμετάι, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, ο οποίος ζητεί άσυλο στην Ελβετία, υποστηρίζει ότι ο Ράμα χρησιμοποιεί το δικαστικό σώμα για να εκκαθαρίζει πολιτικούς αντιπάλους. Καταγγέλλει ότι όσοι θεωρούνται απειλή για την εξουσία του διώκονται συστηματικά.
Μπανάνα (Republic)
Η αλβανική μαφία έχει αναδειχθεί ως μία από τις πιο επικίνδυνες εγκληματικές ομάδες στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Europol. Δραστηριοποιείται σε διακίνηση ναρκωτικών και ξέπλυμα χρήματος.
Στην Ιταλία, οι αρχές κατέσχεσαν αυξανόμενες ποσότητες κάνναβης και σκληρών ναρκωτικών που συνδέονται με αλβανικές οργανώσεις. Στην Ισπανία, τον Νοέμβριο του 2024 δεσμεύτηκαν 13 τόνοι κοκαΐνης που σχετίζονταν με αλβανικά δίκτυα .
Ο Ματ Σέι, ένας δημιουργός ντοκιμαντέρ που έχει ερευνήσει εκτενώς το εμπόριο κοκαΐνης στην Αλβανία, έχει πάρει συνεντεύξεις τόσο από ηγέτες κολομβιανών καρτέλ όσο και από μέλη της αλβανικής μαφίας.
«Όταν συναντήθηκα με το Clan del Golfo», είπε για μια παραστρατιωτική ομάδα που πιστεύεται ότι ελέγχει μεγάλο μέρος της παραγωγής κοκαΐνης στην Κολομβία, «μου είπαν ότι οι Αλβανοί τους πρόσφεραν μεγαλύτερο μερίδιο. Σε αντίθεση με την ιταλική ‘Ndrangheta, που πλήρωνε τις τυπικές κολομβιανές τιμές ανά κιλό, οι Αλβανοί πρότειναν μοιρασιά 50-50».
Σύμφωνα με την Europol, ο διαβόητος έμπορος ναρκωτικών Dritan Gjika έστειλε τόνους κοκαΐνης στην Αλβανία και σε διάφορα ευρωπαϊκά λιμάνια. Για το σκοπό αυτό, σύμφωνα με το εκουαδοριανό ερευνητικό μέσο ενημέρωσης Plan V, χρησιμοποίησε την εταιρεία εξαγωγής μπανανών Agricomtrade, η οποία φέρεται να διακινούσε τα ναρκωτικά στα φορτία της προς την Ευρώπη.
Διεξήχθησαν ταυτόχρονα διάφορες επιδρομές στον Ισημερινό και την Ισπανία, οι οποίες οδήγησαν στην κατάσχεση περισσότερων από 3 τόνων ναρκωτικών και χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων αξίας 48 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο Γάλλος συγγραφέας Stéphane Quere, ο οποίος έχει γράψει ένα βιβλίο που ανατρέχει στις ρίζες του αλβανικού οργανωμένου εγκλήματος, δήλωσε ότι τα εμπορευματοκιβώτια (κοντέινερ) με μπανάνες, που συχνά προέρχονται από τον Ισημερινό – έναν σημαντικό εξαγωγέα του φρούτου – ήταν ένα από τα αγαπημένα κρησφύγετα των λαθρεμπόρων.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η γρήγορη επιθεώρηση των εμπορευματοκιβωτίων με μπανάνες ήταν δύσκολη, καθώς οι λιμενικές αρχές διακινδύνευαν να καλύψουν το κόστος μιας χαλασμένης αποστολής σε περίπτωση που οι μπανάνες σάπιζαν.
Ωστόσο, οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους, δήλωσε ο Quere. «Υπάρχουν περισσότερες από 40 εταιρείες που εισάγουν μπανάνες στην Αλβανία», είπε με χιούμορ. «Πρέπει να τις λατρεύουν πραγματικά».
Με τις πλάτες της φον ντερ Λάιεν
Η Αλβανία είχε ιστορικά αδύναμους θεσμούς και υψηλά επίπεδα διαφθοράς. Μετά την πτώση του κομμουνισμού το 1991, η χώρα εισήλθε σε μια ταραχώδη μεταβατική περίοδο, με ασταθείς κυβερνήσεις και αδύνατη οικονομία.
Τα γεγονότα της δεκαετίας του 1990, όπως η κατάρρευση του πυραμιδικού συστήματος το 1997, οδήγησαν σε κοινωνική αναταραχή και ενίσχυση του οργανωμένου εγκλήματος . Αυτή η υποδομή εγκληματικότητας φαίνεται να ενδυναμώθηκε με την πάροδο του χρόνου και την έλλειψη αποτελεσματικής κρατικής παρέμβασης.
Ο Ράμα, στην εξουσία από το 2013, έχει διατηρήσει μια εικόνα εκσυγχρονιστή και φιλοευρωπαίου ηγέτη. Ωστόσο, οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι ανέχεται ή ακόμα και διευκολύνει την ανάπτυξη των εγκληματικών δικτύων. Παρά τις κατηγορίες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει δημόσια εκφράσει την υποστήριξή της στον Ράμα και τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Αλβανίας για την ένταξη στην ΕΕ.
Η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την ένταξη της Αλβανίας έχει εξηγηθεί ως στρατηγική επιλογή για τη διατήρηση σταθερότητας στα Δυτικά Βαλκάνια και την αποτροπή γεωπολιτικής επιρροής από τρίτες δυνάμεις, όπως η Ρωσία και η Τουρκία.