Σοβαρές ελλείψεις στον σχεδιασμό και την οργάνωση των αναδασώσεων εντοπίζει έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία εξετάζει την αποτελεσματικότητα της αξιοποίησης των δημόσιων και ευρωπαϊκών πόρων για την αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων μετά από πυρκαγιές, σκιαγραφώντας μια εικόνα που χαρακτηρίζεται από ασυνέχειες, καθυστερήσεις και απουσία συνολικού σχεδιασμού.
Όπως διαπιστώνεται, ενώ η Ελλάδα υποχρεούται από το Σύνταγμα να προστατεύει τα δάση και να αποκαθιστά κάθε κατεστραμμένη έκταση, οι αναδασώσεις που πραγματοποιούνται είναι “πολύ λιγότερες” από τις προβλεπόμενες αλλά και η αποτελεσματικότητά τους δεν παρακολουθείται συστηματικά, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να επιβεβαιωθεί αν τα έργα πέτυχαν.
Η βασική διαπίστωση είναι αποκαρδιωτική: Αν και η Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος είναι αρμόδια για τη χάραξη της εθνικής πολιτικής, «δεν διαθέτει αξιόπιστα συνολικά δεδομένα».
Δεν υπάρχει σαφής εικόνα ούτε για τις εκτάσεις που έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες, ούτε για εκείνες όπου απαιτείται τεχνητή αναδάσωση (επειδή η φυσική αναγέννηση δεν αρκεί).
Το αποτέλεσμα είναι η περιστασιακή κατανομή των δημόσιων πόρων, αντί να βασίζεται σε τεκμηριωμένο σχεδιασμό.
Η έκθεση καταγράφει μακρές καθυστερήσεις στην κήρυξη καμένων περιοχών ως αναδασωτέων, παραβιάζοντας την αυστηρή προθεσμία των 30 ημερών που προβλέπει ο νόμος, όπως π.χ. στην Κω, όπου έκταση που κάηκε τον Αύγουστο του 2008 κηρύχθηκε αναδασωτέα πέντε μήνες αργότερα, και άλλη μία περίπτωση στα Κύθηρα, όπου πυρκαγιά τον Ιούλιο του 2008 οδήγησε σε κήρυξη αναδασωτέας έκτασης μόλις το 2011 – σχεδόν τρία χρόνια μετά).
Επιπλέον, οι αποφάσεις συχνά περιέχουν ασαφείς περιγραφές (π.χ. εξαιρέσεις για «νομίμως υφιστάμενες αγροτικές εκτάσεις» χωρίς προσδιορισμό), καθιστώντας δύσκολο τον έλεγχο της εφαρμογής τους.
Σοβαρές ελλείψεις καταγράφονται και στη διαχείριση των κονδυλίων, όπως στην δράση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014–2022, ύψους 50 εκατ. ευρώ, το οποίο απέδωσε «ελάχιστα αποτελέσματα» λόγω ανώριμων μελετών και διοικητικών αλλαγών, τονίζει η έκθεση.
Το Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης προέβλεπε αρχικά την αποκατάσταση 16.500 εκταρίων, αλλά μειώθηκε δραστικά σε μόλις 5.700 εκτάρια. Ο λόγος; Η μελέτη που βασίστηκε σε δορυφορικά δεδομένα ήταν ανακριβής, περιλαμβάνοντας εκτάσεις που είτε αναγεννιούνταν φυσικά είτε δεν ήταν καν δασικές.
Παρά τις δυσλειτουργίες, το Ελεγκτικό Συνέδριο αναγνωρίζει ότι ο θεσμός των ιδιωτών αναδόχων αναδάσωσης λειτούργησε επιταχυντικά, αν και εντοπίζει προβλήματα στην επιλογή τους και στην επαρκή εποπτεία από τις δασικές υπηρεσίες.
Το τελικό συμπέρασμα είναι αιχμηρό: οι αναδασώσεις που πραγματοποιούνται είναι «πολύ λιγότερες» από τις προβλεπόμενες και η αποτελεσματικότητά τους δεν παρακολουθείται συστηματικά.
Δείτε την πλήρη έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις αναδασώσεις: