Ρωσικό δάκτυλο βλέπουν δυτικές υπηρεσίες ασφάλειας για τα δεκάδες περιστατικά σαμποτάζ που έχουν γίνει από το 2022 σε όλη την Ευρώπη. Σύμφωνα με έρευνα του Associated Press, η Ρωσία στοχεύει στο να εξαντλήσει τους πόρους της Ευρώπης.
Ο χάρτης με τα σαμποτάζ που αποδίδονται στη Ρωσία
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Τον περασμένο Νοέμβριο η Πολωνία μέτρησε τουλάχιστον 2 περιπτώσεις σαμποτάζ – ευτυχώς δεν τραυματίστηκε κανείς. Αυτά ωστόσο είναι 2 από τα 145 σαμποτάζ που έχουν γίνει τα τελευταία 3 χρόνια σε όλη την Ευρώπη και για τα οποία φέρεται ως ενορχηστρωτής η Ρωσία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι δυτικοί αξιωματούχοι λένε ότι η εκστρατεία — που ξεκίνησε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 — αποσκοπεί στο να στερήσει από το Κίεβο τη στήριξη, να δημιουργήσει διχασμούς μεταξύ των Ευρωπαίων και να εντοπίσει τα αδύναμα σημεία της ασφάλειας της ηπείρου.
Μέχρι στιγμής αυτές οι πράξεις δολιοφθοράς έχουν προκαλέσει ελάχιστες ζημιές.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο επικεφαλής μιας μεγάλης ευρωπαϊκής υπηρεσίας πληροφοριών δήλωσε ότι οι έρευνες για ρωσική παρέμβαση καταναλώνουν τόσο χρόνο της υπηρεσίας όσο και για την τρομοκρατία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Και ενώ η Ευρώπη παλεύει με τους αόρατους «δαίμονες» τα σαμποτάζ δεν κοστίζουν τίποτα στην Ρωσία καθώς χρησιμοποιεί συχνά ως «εκτελεστές» αλλοδαπούς με ποινικό παρελθόν.
Η Πολωνία εξοπλίστηκε με νάρκες κατά προσωπικού για να τις αναπτύξει κατά μήκος των ανατολικών συνόρων της / Reuters
Η βάση δεδομένων του AP δείχνει αύξηση στα σχέδια εμπρησμών και χρήσης εκρηκτικών: από ένα το 2023 σε 26 το 2024. Έξι έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής το 2025 ενώ 3 περιπτώσεις βανδαλισμών καταγράφηκαν πέρυσι και μία φέτος.
Η αύξηση των περιστατικών επιβεβαιώνει τις προειδοποιήσεις των αξιωματούχων ότι η ρωσική εκστρατεία γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνη.
Το Associated Press εξέτασε εκατοντάδες περιστατικά και τα απεικόνισε στον χάρτη με την προϋπόθεση ότι δυτικοί αξιωματούχοι έκαναν σαφή σύνδεση με τη Ρωσία, φιλορωσικές ομάδες ή τον σύμμαχο της την Λευκορωσία.
Οι χώρες που στοχοποιούνται συχνότερα, σύμφωνα με τον χάρτη, συνορεύουν με τη Ρωσία όπως Πολωνία και Εσθονία. Πολλά περιστατικά έχουν επίσης σημειωθεί στη Λετονία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Όλες είναι μεγάλοι υποστηρικτές της Ουκρανίας.
Τρεις αξιωματούχοι υπηρεσιών πληροφοριών δήλωσαν ότι η εκστρατεία κόπασε αισθητά στα τέλη του 2024 και στις αρχές του 2025. Η ανάλυσή τους έδειξε ότι η Μόσχα πιθανότατα «πάγωσε» την εκστρατεία για να καλοπιάσει τη νέα κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Έκτοτε, έχει επανέλθει με πλήρη ένταση.
«Επέστρεψαν στις δουλειές τους», είπε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Με κόκκινες κουκίδες αποτυπώνονται τα σημεία στην Ευρώπη όπου έγιναν σαμποτάζ και αποδίδονται στη Ρωσία
Ο άνθρωπος που, σύμφωνα με αξιωματούχους, βρισκόταν πίσω από την επίθεση στον πολωνικό σιδηρόδρομο που μεταφέρει προμήθειες στην Ουκρανία είναι ο Γεβγκένι Ιβάνοφ — ένας Ουκρανός που καταδικάστηκε για συνεργασία με τη ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών, με στόχο τον σχεδιασμό εμπρησμών σε καταστήματα ειδών οικιακής βελτίωσης, ένα καφέ και ένα εργοστάσιο drones στην Ουκρανία, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα.
Το σημείο της έκρηξης στις σιδηροδρομικές γραμμές στη γραμμή Βαρσοβίας–Λούμπλιν, στην περιοχή Μίκα της Πολωνίας / Reuters
Ο Ιβάνοφ, που έφυγε από την Πολωνία μετά την επίθεση, εργαζόταν για τον Γιούρι Σίζοφ, αξιωματικό της ρωσικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών GRU, σύμφωνα με την ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας.
Kαταδικάστηκε ερήμην στην Ουκρανία, αλλά κατάφερε να μπει στην Πολωνία επειδή η Ουκρανία δεν ενημέρωσε τις πολωνικές αρχές για την καταδίκη του.
Στην Εσθονία από την άλλη, τον τελευταίο χρόνο, το προφίλ των δραστών έχει αλλάξει από ντόπιους γνωστούς στις αρχές, σε άγνωστους αλλοδαπούς. Αυτό απαιτεί αυξημένη συνεργασία μεταξύ χωρών για τη ματαίωση σχεδίων ή τη σύλληψη δραστών.
Για δύο επιθέσεις τον Ιανουάριο — εμπρησμούς σε σούπερ μάρκετ και σε ουκρανικό εστιατόριο — τα άτομα που προσλήφθηκαν δεν είχαν βρεθεί ποτέ ξανά στην Εσθονία.
Παρότι οι Ρώσοι αξιωματικοί πληροφοριών μπορεί να είναι οι «εγκέφαλοι» τέτοιων επιχειρήσεων, συχνά βασίζονται σε στρατολόγους με καταδίκες ή εγκληματικές διασυνδέσεις, είπε ο αξιωματούχος της Βαλτικής.
Η ανάθεση σε άτομα με εγκληματικό παρελθόν, όπως ο Ιβάνοφ, σημαίνει ότι η Ρωσία δεν χρειάζεται να διακινδυνεύσει άρτια εκπαιδευμένους πράκτορες πληροφοριών — στελέχη στα οποία συχνά δεν έχει πρόσβαση, αφού οι ευρωπαϊκές χώρες απέλασαν δεκάδες κατασκόπους καθώς οι σχέσεις επιδεινώθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Ακόμη και τα σχέδια που αποτρέπονται αποτελούν νίκη για τη Μόσχα, επειδή δοκιμάζουν τις άμυνες και σπαταλούν πόρους.
Το 2024, ένας Ουκρανός άνδρας, ενεργώντας κατ’ εντολή της ρωσικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, ξέθαψε μια κρύπτη αντικειμένων θαμμένων σε νεκροταφείο στη Λιθουανία, που περιλάμβανε εξαρτήματα drones και κονσέρβες καλαμποκιού γεμάτες εκρηκτικά.
Οι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι το σχέδιο ήταν να τοποθετηθούν τα εκρηκτικά στα drones. Το σχέδιο τελικά ματαιώθηκε αλλά δαπανήθηκαν σημαντικοί πόροι για τον εντοπισμό όλων των εμπλεκομένων,
Εισαγγελείς στη Λετονία, τη Λιθουανία και την Εσθονία έχουν δημιουργήσει κοινές ομάδες έρευνας για επιθέσεις που οργανώνονται από ξένες υπηρεσίες πληροφοριών.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αστυνομικοί πρώτης γραμμής εκπαιδεύονται να εντοπίζουν ύποπτα περιστατικά που ενδέχεται να υποστηρίζονται από κράτος, δήλωσε ο διοικητής Ντόμινικ Μέρφι, επικεφαλής της αντιτρομοκρατικής μονάδας της Μητροπολιτικής Αστυνομίας.
Σημείωσε ότι ένας εκπαιδευόμενος ντετέκτιβ επισήμανε έναν εμπρησμό σε αποθήκη στο Λονδίνο, αφού συνειδητοποίησε ότι η επιχείρηση ανήκε σε Ουκρανούς και περιείχε συσκευές επικοινωνίας που χρησιμοποιούνταν από τον στρατό. Η αστυνομία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επίθεση οργανώθηκε από τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Ωστόσο, οι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι η Ρωσία δοκιμάζει διαρκώς νέες μεθόδους.
Λαθρέμποροι της Λευκορωσίας, έχουν στείλει εκατοντάδες μετεωρολογικά μπαλόνια που μετέφεραν τσιγάρα στη Λιθουανία και την Πολωνία, αναγκάζοντας επανειλημμένα το αεροδρόμιο της λιθουανικής πρωτεύουσας να κλείσει, σε αυτό που οι αρχές χαρακτήρισαν υβριδική επίθεση.