Η απάντηση είναι ανεπιφύλακτα ΝΑΙ. Ήταν όντως ιστορικής σημασίας η συλλογική απόφαση να εγκαταλείψουμε την ασφάλεια μιας Αριστεράς που αρκείται στην εύκολη κριτική και στη γενική καταγγελία, για να ανταποκριθούμε στο λαϊκό αίτημα της εξόδου από τη «θηλιά» των μνημονίων. Και αποδείχθηκε ότι, μπροστά στην ανθρωπιστική κρίση και την κοινωνική καταστροφή, δεν αρκεί η αντίσταση και η αλληλεγγύη «από τα κάτω», όσο αναγκαία και «χειραφετητική» και αν είναι.
Στο νέο του βιβλίο που θα παρουσιαστεί την ερχόμενη εβδομάδα, ο πρώην υπουργός Ανδρέας Ξανθός ανατρέχει στην πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στην Υγεία.
Το βιβλίο παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον, καθώς αναφέρεται σε ένα κρίσιμο κοινωνικό τομέα, όπου δοκιμάστηκε η «πρώτη φορά Αριστερά».
Συγχρόνως, ανοίγει τον διάλογο, ιδιαίτερα επίκαιρο, για τον απολογισμό της περιόδου 2015-2019 αλλά και για το κοινωνικό πρόγραμμα της Αριστεράς σήμερα.
Το tvxs δημοσιεύει κατ’ αποκλειστικότητα ένα απόσπασμα από την εισαγωγή του «Το κόκκινο νήμα, Υγεία – Κοινωνία- Πολιτική» (εκδόσεις Θεμέλιο).
Με την απαραίτητη χρονική «απόσταση ασφαλείας» και με την ολοκλήρωση ενός πολυετούς προσωπικού κύκλου σε κεντρικούς πολιτικούς ρόλους και σε θέσεις ευθύνης στον τομέα της Υγείας, είναι νομίζω η κατάλληλη στιγμή της αποτίμησης και του αναστοχασμού.
Είναι η ώρα της καταγραφής και ανάδειξης όλων των κρίσιμων βημάτων μιας επίπονης προσπάθειας για να διαμορφώσουμε και, στη συνέχεια, να υλοποιήσουμε μια υγειονομική στρατηγική με αριστερά χαρακτηριστικά.
Μιας αριστερής πολιτικής υγείας, που ισχυρίζομαι ότι διαπερνούσε σαν «κόκκινο νήμα» τις συλλογικές αποφάσεις, τις προγραμματικές επεξεργασίες και τις κυβερνητικές μας επιλογές. Τόσο στην «πρώιμη φάση» του ΣΥΡΙΖΑ όσο και στη φάση της διακυβέρνησης, αλλά και στη μετέπειτα περίοδο της πανδημίας.
Μόνο ως μια ενιαία στρατηγική, προφανώς με προβλήματα, δημοσιονομικούς περιορισμούς, ανεπάρκειες και λάθη στην εφαρμογή της, μπορεί να προσεγγιστεί όλη αυτή η πορεία. Πρόκειται για μια υγειονομική στρατηγική που είχε στο επίκεντρο της την καθολική και ισότιμη κάλυψη των αναγκών υγείας, μέσα από ένα ισχυρό και αναβαθμισμένο δημόσιο σύστημα υγείας.
Με τον τρόπο αυτό απαντώ προκαταβολικά στο κομβικό ερώτημα που υπάρχει στο μυαλό των αριστερών και προοδευτικών ανθρώπων, ιδιαίτερα μετά τον εκφυλισμό και την απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ υπό την ηγεσία Κασσελάκη: άξιζε τον κόπο όλη αυτή η «περιπέτεια» της «κυβερνώσας Αριστεράς» στην Ελλάδα;
Άξιζε τον κόπο η επίπονη, ψυχοφθόρα και αβέβαιη προσπάθεια να αναλάβουμε κυβερνητικές ευθύνες και να διαχειριστούμε ένα δυσμενές πλαίσιο λιτότητας και εξωτερικών καταναγκασμών, για να βγάλουμε τη χώρα από την επιτροπεία και την κοινωνία από την αναξιοπρέπεια;
Αλλά ότι έχει πολύ μεγαλύτερη αξία για τους φτωχούς και τους αδύναμους, για τον κόσμο της εργασίας , για την κοινωνία που «ζορίζεται» , η «από τα πάνω» προσπάθεια «επούλωσης των πληγών» της κρίσης.
Η κυβερνητική μας εμπειρία, με τα θετικά και τα αρνητικά της, έδειξε πόσο κοινωνικά χρήσιμη είναι η εφαρμοσμένη πολιτική που αλλάζει τις κοινωνικές και πολιτικές προτεραιότητες και θέτει ως κεντρικό στόχο να σταματήσει, ή έστω να περιορίσει , τη «λεηλασία» εισοδημάτων, δικαιωμάτων και αξιοπρέπειας των ανθρώπων.
Η μετρήσιμη μείωση των υγειονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων την περίοδο 2015-2019 είναι η απόδειξη. Από την άλλη, η κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε και τα όρια της αριστερής πολιτικής όταν ασκείται σε συνθήκες χρεωκοπίας της χώρας, δημοσιονομικής ασφυξίας και ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού.
Το περιοριστικό πλαίσιο της λιτότητας και οι καταναγκασμοί του Μνημονίου «σημάδεψαν» την κυβέρνηση της «πρώτης φοράς Αριστερά» και «έδεσαν τα χέρια της» . Και αυτό δεν μπορεί να αγνοηθεί σκόπιμα και παραπειστικά, είτε για να υπηρετηθεί η τοξική και υστερική ρητορική της Δεξιάς, είτε το ισοπεδωτικό και μηδενιστικό αφήγημα της υπόλοιπης Αριστεράς (κοινοβουλευτικής και μη).
Η πολιτική αξιολόγηση της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια απολύτως αναγκαία και «εξυγιαντική» διαδικασία.
Στην πραγματικότητα, στη συνείδηση της κοινωνίας αυτό που αξιολογείται είναι η Αριστερά ως κυβέρνηση. Έστω και στις ειδικές συνθήκες του Μνημονίου.
Οφείλουμε λοιπόν, αντί να ενοχοποιούμε ή να παραδίδουμε στη συλλογική λήθη και στη διαστρέβλωση της αλήθειας την περίοδο 2015-2019 , να επιδιώξουμε μια σοβαρή και τεκμηριωμένη αποτίμηση της, παρουσιάζοντας με ειλικρίνεια τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία, υπενθυμίζοντας τις αντικειμενικές δυσκολίες και διατηρώντας ζωντανή την προοπτική να παίξει ξανά ρόλο η Αριστερά στη διακυβέρνηση της χώρας, σε ευνοϊκότερες αυτή τη φορά συνθήκες.
Αυτή την ανάγκη, να συμβάλλω δηλαδή με τη δική μου οπτική και με το προσωπικό μου βίωμα, στην υπεράσπιση μιας συλλογικής προσπάθειας, με έμφαση στον ευαίσθητο χώρο της δημόσιας υγείας, υπηρετεί αυτό το βιβλίο.
Το βιβλίο θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου στις 18:30 στην Αίθουσα «Γεώργιος Καράντζας» του Μεγάρου της ΕΣΗΕΑ.
Θα μιλήσουν οι:
Γιάννης Δραγασάκης, πρώην Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ
Χρήστος Μαντάς, τ.αν. καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, πρώην βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ
Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής Πολιτικής Υγείας στο LSE
Τάκης Παναγιωτόπουλος ομότιμος καθηγητής στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης.
Τη συζήτηση θα συντονίσει η δημοσιογράφος Μαριλένα Κατσίμη.