Η ΕΕ συμφώνησε την Παρασκευή να παγώσει επ’ αόριστον 210 δισ. ευρώ (247 δισ. δολάρια) από τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που βρίσκονται στην Ευρώπη. Aλλά η απόφαση μάλλον λύνει τα προβλήματα των Ευρωπαίων που δεν θέλουν να βάλουν το χέρι για να βοηθήσουν την Ουκρανία, παρά την ίδια τη χώρα. Ads Η συζήτηση για το ενδεχόμενο αποδοχής από την ουκρανική κυβέρνηση μιας αποστρατικοποιημένης ζώνης στο Ντονμπάς δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από τη συνολική κατάσταση στην Ουκρανία: το στρατιωτικό αδιέξοδο, την πολιτική φθορά της ηγεσίας και τα αυξανόμενα διλήμματα των Ευρωπαίων συμμάχων.
Το ενδεχόμενο μιας τέτοιας παραχώρησης δείχνει αναγκαστική επιλογή, λόγω των δυσκολιών σε πολλαπλά μέτωπα.
Διαβάστε: Ρωσία / Καμία κατάπαυση πυρός χωρίς πλήρη ρωσικό έλεγχο του Ντονμπάς
Στο διπλωματικό επίπεδο, το Κίεβο εμφανίζεται, σύμφωνα με την εφημερίδα Le Monde, διατεθειμένο να εξετάσει μια αποστρατικοποιημένη ζώνη κατά μήκος της γραμμής επαφής στο Ντονμπάς, με ταυτόχρονη απόσυρση ουκρανικών και ρωσικών δυνάμεων και διεθνή εποπτεία. Ads Ο σύμβουλος του προέδρου, Μιχαΐλο Ποντόλιακ, μίλησε για ένα θεωρητικό πλαίσιο που θα μπορούσε να μειώσει την ένταση και να ανοίξει δρόμο για πολιτική λύση. Η ουκρανική προεδρία έσπευσε ωστόσο να διευκρινίσει ότι δεν υπάρχει τελική απόφαση και ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα απαιτούσε πολιτική και κοινωνική νομιμοποίηση.
Η αμφισημία αυτή αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα: η Ουκρανία διαπραγματεύεται από θέση αυξανόμενης αδυναμίας.
Στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο, το καθεστώς Ζελένσκι δείχνει πιο ευάλωτο από κάθε άλλη στιγμή μετά το 2022. Η παρατεταμένη πολεμική φθορά, η κόπωση της κοινωνίας και, κυρίως, το μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς με κεντρικό πρόσωπο τον Τιμούρ Μίντιτς –στενό φίλο και συνεργάτη του προέδρου– έχουν πλήξει σοβαρά την αξιοπιστία της εξουσίας.
Οι παραιτήσεις του υπουργού Ενέργειας και του υπουργού Δικαιοσύνης, δείχνουν ότι το πρόβλημα αγγίζει τον σκληρό πυρήνα της κυβέρνησης.
Διαβάστε: Ζελένσκι / Αντί για εκλογές, μίλησε για δημοψήφισμα σχετικά με τα ανατολικά εδάφη της Ουκρανίας
Mε έντονα κόκκινο οι περιοχές που κατέλαβε η Ρωσία το 2025.
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε από τις ίδιες τις ανεξάρτητες υπηρεσίες κατά της διαφθοράς, τις οποίες ο Ζελένσκι είχε πρόσφατα επιχειρήσει να θέσει υπό πολιτικό έλεγχο μέσω της Βουλής. Η αναδίπλωσή του, μετά από έντονες αντιδράσεις εντός και εκτός Ουκρανίας, εξέθεσε περαιτέρω την εικόνα του.
Οι Ευρωπαίοι, προς το παρόν, τηρούν στάση αναμονής, ζητώντας διαφάνεια και κάθαρση, αλλά είναι σαφές ότι μια νέα κλιμάκωση θα μπορούσε να ανοίξει συζήτηση ακόμη και για αντικατάσταση του ίδιου του προέδρου.
Στο πολιτικό παρασκήνιο κουβεντιάζεται η ύπαρξη εναλλακτικών πόλων εξουσίας. Ο πρώην αρχιστράτηγος Βάλερι Ζαλούζνι παραμένει ιδιαίτερα δημοφιλής, ενώ ο Αλέξι Αρεστόβιτς, άλλοτε βασικό επικοινωνιακό πρόσωπο της «νέας Ουκρανίας», επιχειρεί να επανεμφανιστεί ως πολιτική λύση.
Η συζήτηση για αποστρατικοποιημένη ζώνη, επομένως, συνδέεται άμεσα με το ερώτημα ποιος θα διαχειριστεί την επόμενη φάση του πολέμου ή της ειρήνης.
Στο στρατιωτικό μέτωπο, οι εξελίξεις είναι δυσμενείς. Η Ουκρανία υποχωρεί σχεδόν σε όλο το μήκος του μετώπου. Η πτώση ή η de facto απώλεια οχυρωμένων πόλεων όπως το Ποκρόφσκ, καθώς και οι πιέσεις σε Κουπιάνσκ και Κωνσταντίνοφκα, συνδυάζονται με την ιδιαίτερα ανησυχητική ρωσική προέλαση στις περιφέρειες Ζαπορίζια και Ντνιπροπετρόφσκ.
Εκεί, οι ρωσικές δυνάμεις απειλούν να πλαγιοκοπήσουν το ουκρανικό μέτωπο, να πλησιάσουν την πόλη της Ζαπορίζια –με περισσότερους από 500.000 κατοίκους– και να περικυκλώσουν τη Γκουλιάπολη, κρίσιμο εφοδιαστικό κόμβο. Το ενδεχόμενο διάσπασης του μετώπου δεν είναι πλέον θεωρητικό.
Καθοριστική είναι και η ανατροπή των ισορροπιών στον πόλεμο των drones. Η ουκρανική υπεροχή, που για μήνες παρουσιαζόταν ως αντιστάθμισμα στις απώλειες ανθρώπινου δυναμικού, έχει περιοριστεί. Η Ρωσία πέτυχε, μέσω μαζικής παραγωγής, οργανωτικών και τεχνολογικών καινοτομιών, να αποκτήσει υπεροπλία, αλλάζοντας τους όρους του πεδίου μάχης.
Το πρόβλημα του ανθρώπινου δυναμικού παραμένει άλυτο. Η ανάγκη επιστράτευσης των ηλικιών 18–25 ετών συγκρούεται με την πολιτική πραγματικότητα. Η πρόσφατη απόφαση που επέτρεψε την έξοδο από τη χώρα των ηλικιών 18–22 είχε ως αποτέλεσμα τη φυγή πάνω από 100.000 νέων προς Πολωνία και Γερμανία, προκαλώντας ακόμη και τη δημόσια αντίδραση του καγκελάριου Μερτς.
Διαβάστε: Oυκρανία / Οι νέοι σε στρατεύσιμη ηλικία την κοπανάνε μαζικά
Μια γενικευμένη επιστράτευση αυτής της ηλικιακής ομάδας, μικρής αλλά κρίσιμης δημογραφικά, θα προκαλούσε σοβαρές κοινωνικές αναταράξεις, σε μια χώρα όπου οι φυγόστρατοι ήδη μετρούνται σε εκατομμύρια. Όλα αυτά συνδέονται με το τελικό, ευρωπαϊκό δίλημμα. Η Ουκρανία κινδυνεύει να ξεμείνει από χρήματα μέχρι την άνοιξη. Για να αποφευχθεί η χρεοκοπία και να συνεχιστεί ο πόλεμος για δύο ακόμη χρόνια, απαιτούνται περίπου 140 δισ. ευρώ.
Σε αυτό το πλαίσιο, η αποστρατικοποιημένη ζώνη στο Ντονμπάς δεν εμφανίζεται ως επιλογή ειρήνης, αλλά ως αντανάκλαση μιας εξάντλησης – στρατιωτικής, πολιτικής και οικονομικής – που περιορίζει δραματικά τα περιθώρια του Κιέβου.
Διαβάστε: Σωτήρης Βαλντέν / Ουκρανία: Η Ευρώπη πρέπει να πει ναι στην Ειρήνη