Τραμπ: Τα 5 πολιτικά ζητήματα των ΗΠΑ που δεν μπόρεσε να λύσει το 2025
Το 2025 στην αμερικανική πολιτική σκηνή, με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ήταν αναμφισβήτητα μια πολύ γεμάτη χρονιά, με περισσότερες εξελίξεις από κάθε άλλη χρονιά. To CNN μάλιστα γράφει ότι η πληθώρα ειδήσεων σήμαινε ότι «συχνά δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για να αφομοιώσουμε πραγματικά τη σημασία των γεγονότων που ζούσαμε.»
Έτσι, στο τέλος του έτους, το CNN σταχυολογεί πέντε πολιτικά ζητήματα που εκτιμά ότι ίσως δεν έτυχαν της δέουσας προσοχής.
Δεν είναι μυστικό ότι το Κογκρέσο δεν κάνει σχεδόν τίποτα σε σχέση με όσα έκανε στο παρελθόν. Λέξεις όπως «αδιέξοδο» και φράσεις όπως «δεν κάνουν τίποτα» συνοδεύουν το σώμα εδώ και χρόνια. Αλλά φέτος ήταν αξιοσημείωτο, ακόμη και για τα δεδομένα αυτά.
Το Κογκρέσο όχι μόνο πέτυχε λιγότερα από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο σημείο της πρόσφατης καταγεγραμμένης ιστορίας, αλλά και παραχώρησε ουσιαστικά τις εξουσίες του στον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ — οικειοθελώς και επανειλημμένα.
Ορισμένοι Ρεπουμπλικανοί του Κογκρέσου ξεκίνησαν τη χρονιά υποστηρίζοντας ότι η δουλειά τους ήταν βασικά να κάνουν ό,τι τους έλεγε ο Τραμπ. Στη συνέχεια, ο Τραμπ προχώρησε στο να δείξει ότι ήθελε να κάνει τα πράγματα μόνος του, χωρίς τη συμμετοχή ή την παρέμβαση του Κογκρέσου.
Τα τελικά στοιχεία είναι εκπληκτικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ιστότοπου GovTrack, που παρακολουθεί τις δραστηριότητες του Κογκρέσου, φέτος έχουν ψηφιστεί μόλις 61 νομοθετήματα. Αυτό σημαίνει ότι η παραγωγικότητα του Κογκρέσου είναι λιγότερο από το μισό σε σύγκριση με οποιοδήποτε άλλο Κογκρέσο τουλάχιστον από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, και πιθανώς για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (τα στοιχεία του GovTrack φτάνουν μόνο μέχρι εκεί).
Το χαμηλότερο επίπεδο για μια διετή περίοδο είναι 274 νομοθετήματα που έχουν ψηφιστεί, και το Κογκρέσο είναι πιθανό να επιτύχει ακόμη λιγότερα το 2026, δεδομένου ότι είναι έτος ενδιάμεσων εκλογών.
Ωστόσο, το κενό που άφησε η έλλειψη νομοθεσίας έχει καλυφθεί — από την πένα του Τραμπ. Έχει υπογράψει περισσότερα από 220 εκτελεστικά διατάγματα, σύμφωνα με το American Presidency Project του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Σάντα Μπάρμπαρα. Αυτό είναι τέσσερις φορές ο ρυθμό που έθεσε στην πρώτη θητεία του και περισσότερο από το διπλάσιο του ρυθμού οποιουδήποτε προέδρου από τον Φράνκλιν Ντ. Ρούζβελτ.
Έτσι, το Κογκρέσο κάνει πολύ λιγότερα. Και ο Τραμπ κάνει πολύ περισσότερα στη θέση του.
2. Η όλο και πιο επικίνδυνη σύγκρουση του Τραμπ με τα δικαστήρια
Οι προσπάθειες του Τραμπ να επεκτείνει τις εξουσίες του — μεταξύ άλλων με εκτελεστικά διατάγματα — έχουν οδηγήσει σε πολλές δικαστικές υποθέσεις, οι οποίες έχουν γίνει τακτικά μεγάλη είδηση. Ωστόσο, μια συγκεκριμένη πτυχή δεν έχει λάβει αρκετή προσοχή: η περιφρόνηση της κυβέρνησης προς την δικαστική διαδικασία.
Δεν είναι μόνο ο Τραμπ που επιτίθεται στους δικαστές και στις αποφάσεις με τις οποίες διαφωνεί· είναι και το Υπουργείο Δικαιοσύνης του που αγνοεί τις εντολές των δικαστών και στερείται ειλικρίνειας. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε από τον ιστότοπο νομικών και εθνικής ασφάλειας Just Security και καλύφθηκε από το «60 Minutes» τον Οκτώβριο διαπίστωσε ότι, σε περισσότερες από 400 υποθέσεις:
Οι 26 περιπτώσεις παρουσίαζαν κάποιο είδος μη συμμόρφωσης με τις δικαστικές εντολές από την πλευρά της κυβέρνησης.
Σε περισσότερες από 60 υποθέσεις, τα δικαστήρια διαπίστωσαν σοβαρά προβλήματα με τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης.
Σε 68 υποθέσεις, οι δικαστές διαπίστωσαν ότι η κυβέρνηση ενδέχεται να ενήργησε «αυθαίρετα και καταχρηστικά», δηλαδή ότι έλαβε μέτρα χωρίς να ακολουθήσει τη δέουσα διαδικασία και χωρίς να εξετάσει με αντικειμενικότητα τα γεγονότα και το νόμο.
Έχει γίνει πολύς λόγος για μια πιθανή «συνταγματική κρίση» εάν η κυβέρνηση επιλέξει να παραβεί σκόπιμα τις δικαστικές αποφάσεις. Και η κυβέρνηση σίγουρα έχει φλερτάρει με αυτό, τουλάχιστον.
Αλλά ακόμη και χωρίς αυτό, η κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει τα δικαστήρια με ένα είδος περιφρόνησης που σπάνια βλέπουμε στην αμερικανική πολιτική.
Πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί αυτό; Σίγουρα θα μπορούσε να βλάψει την εξουσία του δικαστικού σώματος, αν τα δικαστήρια δεν κάνουν αρκετά για να το καταπολεμήσουν.
Το Υπουργείο Κυβερνητικής Αποδοτικότητας, που ανέθεσε στον Έλον Μασκ μοιάζει πλέον παλιά είδηση. Η προσπάθεια του δισεκατομμυριούχου της τεχνολογίας να περιορίσει τις κυβερνητικές δαπάνες ήταν αναμφισβήτητα το πιο χαοτικό μέρος της εξίσου χαοτικής επιστροφής του Τραμπ στην προεδρία.
Αλλά είναι απίθανο η ιστορία να το ξεχάσει. Αφενός, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι η προσπάθεια δεν μείωσε σχεδόν καθόλου τις δαπάνες. Μια μελέτη της New York Times την περασμένη εβδομάδα διαπίστωσε ότι οι δημόσιες δαπάνες συνέχισαν να αυξάνονται και ότι οι περισσότερες από τις μεγαλύτερες περικοπές που ισχυρίστηκε η DOGE ήταν ανακριβείς.
Έτσι, ακόμη και ο Musk, δεδομένης της τεράστιας εξουσίας που είχε να επιτεθεί στην κυβέρνηση, δεν μπόρεσε να μειώσει το έλλειμμα. (Ο Musk αναγνώρισε ότι η DOGE ήταν μόνο «κάπως επιτυχημένη»).
Αλλά ίσως ακόμη πιο σημαντικό είναι ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος για τον οποίο θα μπορούσε να θυμόμαστε το DOGE.
Ένα μεγάλο μέρος αυτού είναι η απώλεια εμπειρογνωμοσύνης στην κυβέρνηση, χάρη στις συχνά φαινομενικά αδιάκριτες απολύσεις — μερικές από τις οποίες αργότερα έπρεπε να ανατραπούν, καθώς και οι επιχορηγήσεις για ιατρική έρευνα που κόπηκαν.
Αλλά το θέμα δεν σταματάει εκεί. Μια πρόσφατη έρευνα της ProPublica διαπίστωσε ότι οι περικοπές στην επισιτιστική βοήθεια στην Κένυα άφησαν χιλιάδες ανθρώπους να λιμοκτονούν. Και ένα ντοκιμαντέρ του New Yorker τον περασμένο μήνα εκτίμησε ότι το ευρύτερο κλείσιμο της Αμερικανικής Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης — ο κύριος μοχλός της αμερικανικής εξωτερικής βοήθειας — έχει ήδη οδηγήσει σε εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους.
Στο βαθμό που αυτά τα νούμερα επιβεβαιωθούν, αυτό είναι το είδος του επεισοδίου που θα μπορούσε να μείνει στη μνήμη διεθνώς πολύ καιρό μετά το τέλος της δεύτερης θητείας του Τραμπ — αλλά όχι για τη μείωση των δαπανών.
4. Η παρακμή του μη παρεμβατισμού του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος
Το 2025 ήταν η χρονιά που το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα αποκατέστησε επαφή με τον εσωτερικό νεοσυντηρητισμό του. Παρά το γεγονός ότι ο Τραμπ διεξήγαγε τις εκστρατείες του με βάση τον μη παρεμβατισμό και το «America First», η δεύτερη θητεία του ήταν πολύ πιο ιμπεριαλιστική και μιλιταριστική.
Ο Τραμπ ξεκίνησε ξαφνικά να μιλάει για «προφανές πεπρωμένο» και να καταλαμβάνει τον Καναδά, τη Γροιλανδία και τη Διώρυγα του Παναμά. Προχώρησε σε στρατιωτικές επιθέσεις εναντίον του Ιράν, καθώς και μιας σειράς άλλων χωρών φέτος, συμπεριλαμβανομένης της Νιγηρίας πρόσφατα. Και μιλάει ακόμη και για πόλεμο στη Βενεζουέλα.
Το πιο αξιοσημείωτο όμως είναι ότι έχει πάρει μαζί του το μεγαλύτερο μέρος της βάσης του.
Παρά τις αρχικές επιφυλάξεις εντός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος σχετικά με τις επιθέσεις στο Ιράν, μια δημοσκόπηση της CNN που πραγματοποιήθηκε μετά τις επιθέσεις έδειξε ότι 8 στους 10 Ρεπουμπλικάνους τις υποστήριζαν. Και δύο πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Ρεπουμπλικάνοι υποστήριζαν τη λήψη στρατιωτικών μέτρων στη Βενεζουέλα με διψήφια ποσοστά.
5. Η αναδυόμενη αναμέτρηση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος με τις θεωρίες συνωμοσίας
Οι θεωρίες συνωμοσίας έχουν από καιρό πρωταγωνιστικό ρόλο στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα της εποχής Τραμπ — κάτι που είναι απολύτως λογικό, δεδομένου ότι ο Τραμπ ξεκίνησε ουσιαστικά την πολιτική του καριέρα με μια τέτοια θεωρία.
Όμως, τελευταία, οι Ρεπουμπλικανοί φαίνεται να αναθεωρούν το πόσο πολύ έχει επηρεαστεί το κόμμα τους από τέτοιες ισχυρισμούς και θεωρίες. Καθώς αυτές οι θεωρίες έχουν παγιδεύσει τους δικούς τους και έχουν θέσει σε κίνδυνο τους πολιτικούς τους στόχους — π.χ. οι υποθέσεις του Τζέφρι Επστάιν και η δολοφονία του Τσάρλι Κερκ — πολλοί στο κόμμα ζητούν ξαφνικά να ληφθεί υπόψη η βιοτεχνία της συνωμοσιολογίας στη βάση των influencer του.
Σχετικά με τον Epstein και τον βομβιστή της 6ης Ιανουαρίου 2021, για παράδειγμα, εξέχοντες αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ που κάποτε διακινούσαν αυτές τις θεωρίες, αλλά στη συνέχεια ανέλαβαν τη διεύθυνση του Υπουργείου Δικαιοσύνης, προσπάθησαν να διαβεβαιώσουν ότι δεν υπήρχε καμία αλήθεια σε αυτές.
Και όσον αφορά τη δολοφονία του Κερκ, οι αντισημιτικές θεωρίες συνωμοσίας γρήγορα εκμεταλλεύτηκαν τις προσπάθειες του Τραμπ να αποδώσει την ευθύνη για το συμβάν στην υποτιθέμενη ανεπανόρθωτα βίαιη πολιτική αριστερά.
Αλλά δεν είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να λυθεί εύκολα. Αυτού του είδους οι θεωρίες έχουν ριζώσει τόσο βαθιά στο κόμμα, σε μεγάλο βαθμό χάρη στον Τραμπ, και ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι φαίνεται να φοβούνται ότι η απομάκρυνση ατόμων θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο βασικά τμήματα της βάσης του Τραμπ.
Είναι ένα από τα καθοριστικά πολιτικά ζητήματα καθώς πλησιάζουμε στο 2026, καταλήγει το CNN.