Το 2026 θα είναι κομβικό έτος για την αγορά εργασίας, φέρνοντας παρεμβάσεις που επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητα των εργαζομένων αλλά και τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Στο επίκεντρο βρίσκονται οι αλλαγές στον τρόπο χορήγησης της ετήσιας άδειας, με μεγαλύτερη ευελιξία στην κατανομή της και μείωση της γραφειοκρατίας, αλλά και η κατάργηση της προαναγγελίας στο σύστημα «Εργάνη», που αντικαθίσταται από απολογιστική δήλωση.
Ακολουθεί ένας πρακτικός οδηγός για τις βασικές αλλαγές που φέρνει το 2026 στους εργαζομένους, με έμφαση στην ετήσια άδεια αλλά και στο ευρύτερο εργασιακό περιβάλλον.
1. Τι αλλάζει από το 2026 στον τρόπο χορήγησης της ετήσιας άδειας;
2. Μπορεί η άδεια να «σπάσει» σε όσα κομμάτια θέλει ο εργαζόμενος;
Ναι, με μία βασική προϋπόθεση: ένα τμήμα της άδειας πρέπει να είναι συνεχόμενο και να περιλαμβάνει τουλάχιστον πέντε εργάσιμες ημέρες σε πενθήμερο ή έξι σε εξαήμερο.
3. Μπορεί ο εργοδότης να επιβάλει πότε θα πάρω άδεια;
Όχι. Ο χρόνος χορήγησης της άδειας εξακολουθεί να είναι αποτέλεσμα συμφωνίας εργοδότη και εργαζομένου. Καμία πλευρά δεν έχει δικαίωμα μονομερούς επιβολής.
4. Τι συμβαίνει αν υπάρξει διαφωνία για τον χρόνο της άδειας;
5. Καταργείται η δήλωση της άδειας στο Εργάνη;
Καταργείται η υποχρέωση προαναγγελίας της άδειας στο σύστημα Εργάνη. Στη θέση της θεσπίζεται απολογιστική δήλωση, που υποβάλλεται τον επόμενο μήνα.
6. Τι σημαίνει απολογιστική δήλωση για τις επιχειρήσεις;
Σημαίνει λιγότερη γραφειοκρατία, καθώς η άδεια δεν δηλώνεται πριν τη λήψη της, αλλά εκ των υστέρων, μειώνοντας διοικητικό φόρτο και λάθη.
7. Μπορεί πλέον ο εργοδότης να «σπάσει» την άδεια για λειτουργικούς λόγους;
Όχι. Από το 2026 καταργείται η δυνατότητα κατάτμησης της άδειας με πρωτοβουλία του εργοδότη, κάτι που ενδέχεται να δυσκολέψει ορισμένες επιχειρήσεις.
8. Ισχύει ακόμη ο κανόνας για άδεια το καλοκαίρι;
Ναι. Παραμένει η πρόβλεψη ότι το 50% των εργαζομένων πρέπει να λαμβάνει άδεια στο διάστημα Μαΐου – Σεπτεμβρίου, παρά τις ενστάσεις ότι το μέτρο είναι ξεπερασμένο.
9. Πόσες ημέρες άδειας δικαιούται ένας εργαζόμενος;
Η άδεια υπολογίζεται αναλογικά με βάση τον χρόνο απασχόλησης. Αντιστοιχούν 20 εργάσιμες ημέρες σε πενθήμερο και 24 σε εξαήμερο για πλήρη ετήσια απασχόληση.
10. Πώς αυξάνεται η άδεια με τα χρόνια εργασίας;
Μετά το πρώτο έτος, η άδεια αυξάνεται σταδιακά κατά μία ημέρα ανά έτος, έως τις 22 ημέρες στο πενθήμερο ή 26 στο εξαήμερο.
11. Τι ισχύει για εργαζομένους με πολλά χρόνια προϋπηρεσίας;
Όσοι έχουν 10 έτη στον ίδιο εργοδότη ή 12 συνολικά δικαιούνται έως 25 ή 30 ημέρες άδειας, ενώ μετά τη συμπλήρωση 25ετίας προστίθεται ακόμη μία ημέρα.
12. Τι προβλέπεται για τους μισθούς το 2026;
Οι προβλέψεις συγκλίνουν σε συνέχιση της ανοδικής πορείας, με μέσο ρυθμό αύξησης κοντά στο 5%, και στόχο τη σταδιακή προσέγγιση των 1.500 ευρώ έως το 2027.
dnews.gr