Όλα είναι θέμα πολιτικής. Είτε αρνητικά είτε θετικά το πιάσει κανείς, πρόκειται για αξίωμα που εξηγεί τα πάντα. Από την πολιτική ξεκινούν όλα και ταυτόχρονα σε αυτήν καταλήγουν όλα. Η θεώρηση αυτή, σαν πετράδι στο στέμμα της παγκόσμιας ιστορίας, καταφέρνει να ερμηνεύσει όσα μας περιτριγυρίζουν, όσα επηρεάζουν το σήμερα και το αύριο όλων. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζαμε επί σειρά ετών και νομίζαμε πως δεν θα αλλάξει και ποτέ.
Τα πράγματα όμως φαίνεται ότι αλλάζουν. Ιδιαίτερα τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Όταν είδαμε πολιτικούς να παραδίδουν τη σκυτάλη και τα ηνία στους τεχνοκράτες. Με αυτούς τα πράγματα σταδιακά παίρνουν άλλη μορφή. Τότε κοιτάμε περισσότερο νούμερα, πίνακες και αποδόσεις κεφαλαίων παραγκωνίζοντας στην ουσία την πολιτική διάσταση. Τότε λείπουν τα υψηλά οράματα κι οι υψηλές ιδέες. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια δαιμονοποίηση της επιχειρηματικότητας και της τεχνοκρατίας, είναι απλώς μια άλλη επιλογή για να προχωράνε τα πράγματα.
Κι αν είδαμε πολιτικούς, είδαμε και τεχνοκράτες μέχρι τώρα, τη χρονιά που φεύγει είδαμε στις ΗΠΑ την… πολιτική αλλιώς από τον Ντόναλντ Τραμπ, όπως δεν την έχουμε ξαναδεί ως τώρα. Τέτοιες μέρες πέρυσι έκανε ζέσταμα, για να ορκιστεί ως ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ. Στην ομιλία του τότε κατά την ορκωμοσία του, ανάμεσα στα πολλά που ανέφερε, ξεχώρισε από την πρώτη στιγμή αυτό που είπε, ότι στόχος του ήταν να ξανακάνει την Αμερική μεγάλη ξανά. Όταν είπε ότι «η χρυσή εποχή της Αμερικής αρχίζει τώρα, από αυτήν τη μέρα και μετά η χώρα μας θα ανθίσει και θα γίνει και πάλι σεβαστή σε όλο τον κόσμο», είναι βέβαιο πως ελάχιστοι σε παγκόσμια κλίμακα μπόρεσαν να τον ερμηνεύσουν πραγματικά. Μεγάλη είναι η συζήτηση για το τι έχει καταφέρει στον πρώτο χρόνο της διακυβέρνησής του, άλλωστε έχει μπροστά του κι άλλη μια τριετία στον προεδρικό θώκο και θα δούμε τι θα γίνει. Αυτό όμως που θεωρώ πως έχει καταφέρει στον δρόμο για την εκπλήρωση του οράματός του, είναι ότι για να κάνει μεγάλη την Αμερική (MAGA-Make America Great Again) πασχίζει με νύχια και με δόντια να συρρικνώσει τον υπόλοιπο κόσμο. Γιατί για τον Τραμπ θα λέγαμε πως δεν είναι «όλα θέμα πολιτικής», αλλά αντίθετα όλα είναι μπίζνες. Και στις μπίζνες είναι μάστορας.
Τώρα που αποχαιρετούμε το δύσκολο, παράξενο κι εξαιρετικά φοβικό 2025 διεθνώς, αντιλαμβανόμαστε πως η χρονιά που πέρασε σίγουρα έχει τη σφραγίδα Τραμπ. Διεθνώς κι όχι μόνο στα όρια των ΗΠΑ. Επηρέασε τους πάντες, άλλαξε τον ρου των πραγμάτων με αποφάσεις και ενέργειες που ούτε σε σενάρια… δυστοπικής φαντασίας θα βρίσκαμε. Μόνο η μπαγκέτα του Αμερικανού προέδρου ορίζει την παγκόσμια ορχήστρα κι ένας πλανήτης ολόκληρος χορεύει στον ρυθμό του.
Εάν τέτοιες μέρες πέρυσι υπήρχε μια σχετική αγωνία και ίσως και περιέργεια για το τι μας ξημέρωνε το ’25, αφού ήταν κομματάκι άγνωστες οι βουλές του κ. Προέδρου, τώρα πλέον έχουμε 12μηνη εμπειρία από όσα έγιναν, ανακατώνοντας την παγκόσμια γεωπολιτική σούπα τόσο που δεν χυλώνει με τίποτα. Κανείς δεν έχει πια την δυνατότητα να μιλάει με βάση κάποιες, ίσως παλιές αλλά απαραίτητες, σταθερές. Τώρα πλέον φαίνεται πως το μόνο σίγουρο είναι η… αβεβαιότητα. Κάτσε να δούμε πού το πάει στο τάδε και στο δείνα θέμα και πάει λέγοντας, αυτό είναι το κυρίαρχο μότο όταν προσπαθεί κάποιος να ερμηνεύσει – προσεγγίσει την «πολιτική» Τραμπ.
Μόνο που εδώ η πολιτική είναι κάτι άλλο. Είναι κάτι που μοιάζει ή φορά τον μανδύα της πολιτικής, αλλά μόνον τέτοια δεν είναι. Είπαμε: τελικώς είμαστε στον αστερισμό των μπίζνες. Και το τρομακτικό είναι που ο Τραμπ τα συνοδεύει όλα αυτά με μια αμυντική – πολεμική ρητορική και μπίζνες των αρμάτων και των πυραύλων. Οπαδός της ρήσης όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος, εξαπολύει απειλές, κλείνει αμυντικές συμφωνίες και πορεύεται. Για το νέο έτος τα ανοιχτά θέματα που έχει στην ατζέντα του ο Αμερικανός πρόεδρος είναι πολλά – μάλιστα κάποια είναι ουρές από αυτήν τη χρονιά. Κι εάν θέλαμε να προβλέψουμε για το νέο έτος μια περιγραφή θα ήταν μάλλον διττή: φοβικό και ασταθές. Ειδικά το τελευταίο.
Ψάχνοντας παράλληλα την ταυτότητα της επόμενης χρονιάς για τη δική μας ΕΕ, θα λέγαμε πως το μόνο σίγουρο είναι ότι θα συνεχίσει να χορεύει στους ρυθμούς του μαέστρου που λέγαμε, με άλλα λόγια θα τρέχει να εξοπλιστεί, να μην μείνει πίσω λαχανιασμένη στις εξελίξεις.
Σε ένα close up στα αμιγώς δικά μας πάλι, θα λέγαμε πολύ απλά πως μπαίνουμε σε μια καθαρά προεκλογική χρονιά με όλα τα συμπαρομαρτούντα. Το κακό βέβαια είναι ότι, σε όλα αυτά που περιμένουμε ο καθένας ειδικά αλλά κι ολόκληρος ο τόπος συνολικά, το ’26 κλείνει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Και θα κληθούμε να δείξουμε πόσο… ανθεκτικοί είμαστε μόνοι μας και πόσο ικανοί ήμασταν τελικά να χειριστούμε με σωστό πολιτικό τρόπο, που πάει μπροστά την κοινωνία, αυτά τα κονδύλια. Γιατί είπαμε: όλα είναι θέμα πολιτικής κι οι αριθμοί και τα νούμερα και πώς τα μοιράζεις στις κατηγορίες του εξέλ της (ελληνικής) κοινωνίας.