Σε μια κίνηση που επαναπροσδιορίζει τις ισορροπίες στη ναυτική άμυνα της Ασίας, η Ιαπωνία προχωρά με ταχείς ρυθμούς στην επιχειρησιακή αξιοποίηση της τεχνολογίας κατευθυνόμενης ενέργειας. Το πλοίο δοκιμών του Ιαπωνικού Ναυτικού, JS Asuka, εθεάθη πρόσφατα εξοπλισμένο με ένα πρωτοποριακό οπλικό σύστημα laser ισχύος 100kW, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας κρίσιμης φάσης δοκιμών σε πραγματικές συνθήκες θάλασσας.
Η εξέλιξη αυτή δεν είναι απλώς μια τεχνολογική επίδειξη, αλλά μια στρατηγική απάντηση στις σύγχρονες απειλές που κυριαρχούν στα πεδία των μαχών, όπως τα σμήνη μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) και οι πύραυλοι χαμηλού κόστους.
Το σύστημα, το οποίο αναπτύχθηκε από τον ιαπωνικό βιομηχανικό κολοσσό Kawasaki Heavy Industries (KHI), βασίζεται στην τεχνολογία των ινών laser (fiber laser). Η καινοτομία της συγκεκριμένης υλοποίησης έγκειται στην αρχιτεκτονική της: συνδυάζει δέκα μικρότερες μονάδες laser των 10kW η καθεμία, εστιάζοντας τες σε μία ενιαία, πανίσχυρη δέσμη 100kW.
Αυτή η συγκεντρωμένη ενέργεια είναι ικανή να διαπεράσει μεταλλικές επιφάνειες, να αχρηστεύσει αισθητήρες ή να προκαλέσει δομική καταστροφή σε εχθρικούς στόχους μέσα σε δευτερόλεπτα. Η εγκατάσταση στο JS Asuka είναι επιβλητική, αποτελούμενη από δύο μεγάλα κοντέινερ 12 μέτρων που στεγάζουν τις γεννήτριες ισχύος και τα συστήματα ψύξης, καθώς και έναν περιστρεφόμενο θόλο στο κατάστρωμα, από τον οποίο εκπέμπεται η δέσμη.
Το βασικό πλεονέκτημα των όπλων laser έναντι των συμβατικών συστημάτων αεράμυνας είναι η οικονομία και η διάρκεια. Ενώ ένας πύραυλος αναχαίτισης μπορεί να κοστίζει εκατομμύρια δολάρια, μια βολή laser κοστίζει κυριολεκτικά μερικά δολάρια, όσο δηλαδή η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος που καταναλώνεται.
Επιπλέον, το σύστημα προσφέρει θεωρητικά «απεριόριστα πυρομαχικά». Όσο το πλοίο διαθέτει ενέργεια από τις γεννήτριές του, το όπλο μπορεί να βάλλει ασταμάτητα, εξαλείφοντας τον φόβο εξάντλησης των αποθεμάτων κατά τη διάρκεια μιας παρατεταμένης επίθεσης κορεσμού από drones. Αυτό το χαρακτηριστικό καθιστά το σύστημα ιδανικό για την αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών, όπου ο εχθρός χρησιμοποιεί φθηνά μέσα για να εξαντλήσει τους ακριβούς πόρους του αμυνόμενου.
Οι δοκιμές που αναμένονται να ξεκινήσουν μέσα στο επόμενο έτος θα εστιάσουν στην ικανότητα του συστήματος να εντοπίζει, να εγκλωβίζει και να καταστρέφει διάφορους τύπους στόχων. Προτεραιότητα έχουν τα drones, τα οποία έχουν αποδείξει την αξία τους στα πρόσφατα μέτωπα της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής, αλλά και οι πύραυλοι κρουζ και τα βλήματα όλμων.
Η υπηρεσία ATLA (Acquisition, Technology & Logistics Agency) του ιαπωνικού Υπουργείου Άμυνας έχει θέσει ψηλά τον πήχη, επιδιώκοντας να διαπιστώσει πώς η ατμόσφαιρα της θάλασσας επηρεάζει την απόδοση του laser. Παράγοντες όπως η υγρασία, τα σταγονίδια άλατος, η ομίχλη και οι αναταράξεις λόγω της κίνησης του πλοίου αποτελούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη διάδοση της δέσμης φωτός και τη διατήρηση της εστίασης στον στόχο.
Η χρονική συγκυρία της ανάπτυξης αυτού του συστήματος δεν είναι τυχαία. Η Ιαπωνία βρίσκεται σε μια περιοχή υψηλής έντασης, με την αυξανόμενη στρατιωτική δραστηριότητα της Κίνας και τις ανησυχίες για την ασφάλεια της Ταϊβάν να κυριαρχούν στην ατζέντα. Η ανάγκη για αποτελεσματική και οικονομική άμυνα απέναντι σε μαζικές επιθέσεις είναι επιτακτική για το Τόκιο.
Η επιτυχής έκβαση των δοκιμών θα μπορούσε να οδηγήσει στην ταχεία ενσωμάτωση τέτοιων συστημάτων στα αντιτορπιλικά του Ιαπωνικού Ναυτικού, προσθέτοντας ένα νέο, αόρατο στρώμα προστασίας στην αμυντική ομπρέλα της χώρας. Παράλληλα, εντάσσει την Ιαπωνία στο κλειστό κλαμπ των εθνών – μαζί με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τη Γερμανία – που πρωτοστατούν στην υιοθέτηση όπλων κατευθυνόμενης ενέργειας.
Παρά τον ενθουσιασμό, οι μηχανικοί της Kawasaki και οι αξιωματικοί του ναυτικού γνωρίζουν ότι ο δρόμος είναι μακρύς. Η διαχείριση της τεράστιας θερμότητας που παράγεται, η σταθεροποίηση της δέσμης σε φουρτουνιασμένη θάλασσα και η απαίτηση για τεράστια αποθέματα ενέργειας από το πλοίο-φορέα είναι τεχνικά ζητήματα που ζητούν λύσεις.
Ωστόσο, η παρουσία του συστήματος στο κατάστρωμα του JS Asuka είναι η απτή απόδειξη ότι τα όπλα laser έχουν φύγει από τη σφαίρα της θεωρίας και ετοιμάζονται να αναλάβουν δράση.