Η ερώτηση «Πόσο μπορώ να πιώ και να οδηγήσω;» ακούγεται περισσότερο κάθε εορταστική περίοδο, όμως η αναζήτηση ενός “μαγικού αριθμού” που να εγγυάται ασφαλή οδήγηση μετά την κατανάλωση αλκοόλ είναι παραπλανητική.
Η σχέση μεταξύ αλκοόλ και τροχαίων ατυχημάτων είναι απόλυτα τεκμηριωμένη, ενώ ακόμη και μικρές ποσότητες μπορούν να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο δυστυχήματος. Ακόμη και επίπεδα αλκοόλ που βρίσκονται κάτω ή κοντά στο νόμιμο όριο επηρεάζουν κρίσιμες δεξιότητες οδήγησης. Η απόσπαση προσοχής γίνεται ευκολότερη, μειώνεται η ακρίβεια στους χειρισμούς, αυξάνεται η τάση για ρίσκο και υπερβολική ταχύτητα και επιβραδύνονται οι αντιδράσεις.
Το αλκοόλ δρα σε συνέργεια με την κούραση, την αϋπνία και τη νυχτερινή οδήγηση, στοιχεία ιδιαίτερα συχνά στις γιορτές. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και ένα ποτό μπορεί να έχει μεγαλύτερη επίδραση απ’ όση νομίζουμε.
Στην Ελλάδα, το γενικό όριο είναι 0,50 g/l αλκοόλ στο αίμα (ή 0,25 mg/l στον αέρα) . Για αρχάριους και επαγγελματίες οδηγούς, το όριο πέφτει στα 0,20 g/l . Οι ποινές είναι κλιμακωτές: από 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας 30 ημερών για ενδείξεις 0,50–0,80 g/l, έως 700 ευρώ και 90 ημέρες αφαίρεσης άδειας για 0,80–1,10 g/l. Πάνω από 1,10 g/l προβλέπονται βαριές διοικητικές και ποινικές κυρώσεις, ακόμη και φυλάκιση , ενώ η υποτροπή μπορεί να οδηγήσει σε αφαίρεση άδειας έως και 10 χρόνια.
Παρά την ύπαρξη νόμιμων ορίων, δεν υπάρχει ασφαλής ή καθολικός κανόνας για το πόσο μπορεί να πιει κάποιος χωρίς να τα ξεπεράσει . Ένα ποτήρι κρασί 125 ml, μία μπίρα 330 ml ή ένα ποτό των 40 ml περιέχουν περίπου την ίδια ποσότητα αλκοόλ, δηλαδή περίπου 16 ml ή 13 g αιθανόλης.
Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα, δεν μπορεί να δοθεί ένας ασφαλής και καθολικός αριθμός ποτών που να σε κρατά σίγουρα κάτω από το όριο, γιατί η ένδειξη στο αλκοτέστ επηρεάζεται από παράγοντες όπως φύλο, σωματικό βάρος, αν έχεις φάει, ρυθμός κατανάλωσης, χρόνος που πέρασε, φάρμακα, κούραση και αϋπνία . Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να δώσουμε κάποιες πρακτικές, αλλά πάντοτε ενδεικτικές, κατευθύνσεις.
Ένα ποτήρι κρασί 125 ml, μία μπίρα 330 ml ή ένα ποτό των 40 ml έχουν περίπου την ίδια ποσότητα αλκοόλ (13 g ή 16 ml).
Το γενικό όριο στην Ελλάδα είναι 0,50 g/l στο αίμα.
Ο οργανισμός αποδομεί περίπου 0,10–0,15 g/l ανά ώρα.
Με αυτά κατά νου:
Πολλοί άνθρωποι, μετά από 1 τυπική μερίδα (κρασί, μπίρα ή ποτό), ενδέχεται να βρίσκονται κάτω από το όριο υπό ιδανικές συνθήκες: αν έχουν φάει, αν έχουν σωματικό βάρος πάνω από τον μέσο όρο, αν περάσει αρκετός χρόνος κ.λπ.
Όμως δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι αυτό θα ισχύει για όλους.
Οι περισσότεροι θα πλησιάσουν επικίνδυνα ή θα ξεπεράσουν το όριο, ειδικά αν τα καταναλώσουν γρήγορα ή χωρίς φαγητό. Η πιθανότητα υπέρβασης του 0,50 g/l αυξάνεται πολύ σημαντικά.
Στις γυναίκες ή σε άτομα μικρού βάρους, τα 2 ποτά συχνά αρκούν για να το ξεπεράσουν.
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα βρεθείς πάνω από το όριο, ανεξάρτητα από φύλο ή σωματικό βάρος, εκτός αν περάσουν πολλές ώρες χωρίς επιπλέον κατανάλωση.
Η μέγιστη συγκέντρωση στο αίμα εμφανίζεται 30–60 λεπτά μετά το τελευταίο ποτό, όχι αμέσως.
Το «νιώθω καλά» δεν είναι αξιόπιστος δείκτης – το αλκοόλ επηρεάζει πρώτα την κρίση.
Καμία τεχνική (νερό, φαγητό, καφές, ύπνος) δεν μειώνει το αλκοόλ στο αίμα – απλώς επιβραδύνουν ή επηρεάζουν την απορρόφησή του
Ένα ποτό στο σπίτι δεν έχει πάντα την ίδια ποσότητα με ένα ποτό στο μπαρ.
Αν πρόκειται να οδηγήσεις, η μόνη πρακτικά ασφαλής επιλογή είναι να μην πιεις καθόλου ή να ορίσετε οδηγό που δεν θα καταναλώσει αλκοόλ .
0 ποτά → ασφαλές για οδήγηση
1 ποτό → μπορεί να είσαι κάτω από το όριο, αλλά δεν είναι βέβαιο
2 ποτά → υψηλός κίνδυνος να είσαι πάνω ή πολύ κοντά στο όριο
3+ ποτά → σχεδόν βέβαιο ότι είσαι πάνω από το όριο
Υπάρχουν πρακτικές που μειώνουν τον ρυθμό απορρόφησης αλκοόλ: αργή κατανάλωση, νερό ανάμεσα στα ποτά, αποφυγή συνεχούς γεμίσματος και κατανάλωση με φαγητό . Ωστόσο, καμία από αυτές δεν “εξουδετερώνει” το αλκοόλ ούτε εξασφαλίζει ασφαλή οδήγηση . Το σώμα μεταβολίζει το αλκοόλ σταθερά με ρυθμό 0,10–0,15 g/l ανά ώρα . Έτσι, αν κάποιος έχει φτάσει τα 0,80 g/l, χρειάζεται 5–7 ώρες για να πέσει κάτω από το όριο . Ο ύπνος, ακόμη και αρκετών ωρών, δεν αποτελεί αξιόπιστη λύση , ενώ η μέγιστη συγκέντρωση εμφανίζεται 30–60 λεπτά μετά το τελευταίο ποτό .
Η μόνη ασφαλής επιλογή, αν υπάρξει κατανάλωση αλκοόλ που μπορεί να μας φέρει κοντά στο όριο, είναι να μην οδηγήσουμε καθόλου.
Η καλύτερη λύση που προτείνω είναι ..”του Μητσοτάκη”. Να πας στο σημείο ελέγχου με τα πόδια.