Μια ανησυχητική αναφορά από τις μυστικές υπηρεσίες δύο κρατών-μελών του ΝΑΤΟ έρχεται να προσθέσει νέα δεδομένα στη γεωπολιτική σκακιέρα του Διαστήματος, αποκαλύπτοντας σχέδια της Μόσχας που ξεφεύγουν από τα όρια των συμβατικών στρατιωτικών τακτικών. Σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, η Ρωσία φέρεται να αναπτύσσει ένα νέο είδος αντι-δορυφορικού όπλου, σχεδιασμένο να εξαπολύει «νέφη» θραυσμάτων ή σκαγιών σε τροχιά, με κύριο στόχο την αχρήστευση του αστερισμού Starlink της SpaceX.
Η είδηση αυτή, που βασίζεται σε απόρρητα έγγραφα τα οποία επικαλείται το Associated Press, περιγράφει μια τεχνολογία που δεν στοχεύει πλέον μεμονωμένους δορυφόρους με τη χειρουργική ακρίβεια ενός πυραύλου, αλλά επιδιώκει να δημιουργήσει μια «ζώνη καταστροφής» στη χαμηλή γήινη τροχιά (LEO).
Το «κουτί με τα σκάγια» και η στρατηγική της μαζικής επίθεσης
Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά αντι-δορυφορικά συστήματα (ASAT) που βασίζονται στην απευθείας πρόσκρουση («hit-to-kill») για την καταστροφή ενός στόχου, το υπό ανάπτυξη ρωσικό σύστημα φαίνεται να λειτουργεί με τη λογική της διασποράς. Ο σχεδιασμός προβλέπει την εκτόξευση χιλιάδων μικρών, υψηλής πυκνότητας σφαιριδίων, τα οποία θα απελευθερώνονται σε τροχιές που συμπίπτουν με αυτές των δορυφόρων του Elon Musk.
Ο ταξίαρχος Κρίστοφερ Χόρνερ, επικεφαλής της Διοίκησης Διαστήματος του Καναδά, έδωσε μια γλαφυρή περιγραφή του κινδύνου, παρομοιάζοντας την ενεργοποίηση ενός τέτοιου όπλου με την έκρηξη ενός «κουτιού γεμάτου σκάγια» στο Διάστημα. Η εικόνα αυτή αποτυπώνει τον τρόμο των ειδικών: τα θραύσματα αυτά δεν θα έχουν μηχανισμό πλοήγησης ή δυνατότητα διάκρισης στόχων. Θα μετατραπούν σε ανεξέλεγκτες «ναρκοθήκες» που θα σαρώσουν οτιδήποτε βρεθεί στο διάβα τους.
Η εμμονή της Μόσχας με το Starlink δεν είναι καινούργια. Από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, το δίκτυο της SpaceX έχει αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, εξασφαλίζοντας επικοινωνία, συντονισμό πυρών και έλεγχο των drones, ακόμη και όταν οι επίγειες υποδομές έχουν καταστραφεί. Το Κρεμλίνο, βλέποντας το πλεονέκτημα που προσφέρει η τεχνολογία αυτή στο Κίεβο, αναζητά τρόπους να «τυφλώσει» τον αντίπαλο.
Μέχρι πρότινος, οι ρωσικές προσπάθειες περιορίζονταν σε ηλεκτρονικές παρεμβολές ή κυβερνοεπιθέσεις. Ωστόσο, η ανάπτυξη ενός όπλου φυσικής καταστροφής μαζικής κλίμακας δείχνει μια ποιοτική αναβάθμιση της απειλής. Η Μόσχα φαίνεται να αντιλαμβάνεται πως η εξουδετέρωση ενός σμήνους χιλιάδων δορυφόρων δεν μπορεί να γίνει «έναν προς έναν», αλλά απαιτεί μια πιο σαρωτική λύση.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι η παντελής έλλειψη ελέγχου μετά την ενεργοποίησή του. Ένα νέφος σκαγιών που κινείται με τροχιακές ταχύτητες (περίπου 28.000 χλμ./ώρα) δεν θα ξεχωρίσει τους στρατιωτικούς δορυφόρους από τους μετεωρολογικούς, τους εμπορικούς ή ακόμα και τους ρωσικούς.
Οι ειδικοί προειδοποιούν για το ενδεχόμενο μιας αλυσιδωτής αντίδρασης, γνωστής ως σύνδρομο Kessler. Η καταστροφή μερικών δορυφόρων θα δημιουργήσει νέα συντρίμμια, τα οποία με τη σειρά τους θα χτυπήσουν άλλους δορυφόρους, προκαλώντας έναν εκθετικό πολλαπλασιασμό των «σκουπιδιών» σε τροχιά. Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να καταστήσει ολόκληρες ζώνες του διαστήματος μη προσβάσιμες για δεκαετίες, επηρεάζοντας την παγκόσμια οικονομία, τις τηλεπικοινωνίες και την επιστημονική έρευνα.
Ακόμα και η Κίνα, στρατηγικός εταίρος της Ρωσίας, θα είχε λόγους να ανησυχεί, καθώς διαθέτει σημαντικά περιουσιακά στοιχεία σε παραπλήσιες τροχιές. Το γεγονός αυτό γεννά ερωτήματα για το αν η Ρωσία θα τολμούσε τελικά να πατήσει το «κουμπί», ρισκάροντας να καταστρέψει και τις δικές της διαστημικές υποδομές.
Οι πληροφορίες αυτές έρχονται σε μια περίοδο έντονης καχυποψίας. Τους προηγούμενους μήνες, οι ΗΠΑ είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για ρωσικές πυρηνικές φιλοδοξίες στο Διάστημα, ενδεχομένως μέσω ηλεκτρομαγνητικών παλμών (EMP). Τώρα, η συζήτηση μετατοπίζεται στα φυσικά θραύσματα, μια πιο «πρωτόγονη» αλλά εξίσου καταστροφική μέθοδο.
Αν και δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση ότι το σύστημα είναι επιχειρησιακό, η ύπαρξη και μόνο του σχεδίου υποδηλώνει ότι οι κανόνες εμπλοκής αλλάζουν. Το Διάστημα παύει να είναι απλώς ένα πεδίο παρατήρησης και μετατρέπεται σε ενεργό μέτωπο σύγκρουσης, όπου η λογική της «καμένης γης» (ή μάλλον του «καμένου Διαστήματος») αρχίζει να εξετάζεται ως υπαρκτή στρατηγική επιλογή.
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα, καθώς η υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου θα αποτελούσε παραβίαση κάθε έννοιας υπεύθυνης συμπεριφοράς στο Διάστημα, απειλώντας να γυρίσει την ανθρωπότητα σε μια εποχή χωρίς τις δορυφορικές υπηρεσίες που θεωρούμε δεδομένες.