Προχθές 18 Δεκεμβρίου, μια ομάδα ατόμων μεταμφιεσμένων σε Άγιο Βασίλη μπήκε σε σούπερ μάρκετ της αλυσίδας Metro στο Μόντρεαλ, και αφαίρεσε τρόφιμα αξίας περίπου 3.000 δολαρίων χωρίς πληρωμή.
Την ευθύνη για την επιχείρηση ανέλαβε δημόσια η ακτιβιστική ομάδα Robins des ruelles («Ρόμπιν των σοκακιών»), όνομα που παραπέμπει άμεσα στον μύθο του Ρομπέν των Δασών.
Η ομάδα χαρακτήρισε την πράξη ως συμβολική πολιτική παρέμβαση, υποστηρίζοντας ότι τα προϊόντα μοιράστηκαν αμέσως σε ανθρώπους που τα είχαν ανάγκη.
Τα κλεμμένα τρόφιμα τοποθετήθηκαν κάτω από ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο σε μία φτωχή περιοχή (φωτογραφία), ενώ ό,τι περίσσεψε διανεμήθηκε σε γειτονιές της πόλης.
Σε ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η ομάδα υποστήριξε ότι, την ώρα που πολλά νοικοκυριά δυσκολεύονται να καλύψουν βασικές ανάγκες, οι οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ εκμεταλλεύονται τον πληθωρισμό ως πρόσχημα για αυξήσεις τιμών, καταγράφοντας ταυτόχρονα ρεκόρ κερδών.
Στην ανάρτηση αναφέρουν συγκεκριμένα παραδείγματα ανθρώπων που επωφελήθηκαν άμεσα: τα τρόφιμα που μοιράστηκαν σε ευάλωτα άτομα την ίδια κιόλας νύχτα, με αποτέλεσμα – όπως επισημαίνεται και από ειδικούς – «να υπάρχουν άνθρωποι αυτή την εβδομάδα που έφαγαν πολύ καλύτερα από την περασμένη».
Η ενέργεια επικροτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο Μαρκ-Αντρέ Σιρ, λέκτορας πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κεμπέκ στο Μόντρεαλ υπογράμμισε σε δηλώσεις του στην καναδική τηλεόραση την κοινωνική «ασυμφωνία»: ανάμεσα στη θέση των θεσμών – αστυνομία, δικαιοσύνη, εταιρείες – που αντιμετωπίζουν την πράξη ως ποινικό αδίκημα. Και στην αντίδραση της κοινής γνώμης, «που τελικά το βρίσκει αποδεκτό».
Πρόσθεσε ότι, στο σημερινό πολιτικό κλίμα, με ένα τμήμα του πληθυσμού να μην εμπιστεύεται πλέον τους θεσμούς, κάποιοι πολίτες θεωρούν ότι δεν μπορούν να περιμένουν θεσμικές λύσεις και στρέφονται σε άμεση δράση. Ιδίως όταν πρόκειται για ζητήματα όπως η φτώχεια και η επισιτιστική ανασφάλεια.
Ο Σιρ αξιολογεί την επιχείρηση των σύγχρονων Ρομέν ως επιτυχημένη με όρους συμβολισμών στην πολιτική. Κατά την άποψή του, «αυτός ο τύπος δράσης λειτουργεί με την έννοια ότι δημιουργεί συζήτηση», καθώς μετατοπίζει το δημόσιο ενδιαφέρον στη φτώχεια, την ακρίβεια στα τρόφιμα και την κερδοφορία των σούπερ μάρκετ.
Τονίζει επίσης ότι το γεγονός πως η πράξη ήταν «μη βίαιη, εορταστική, έγκαιρη». Με άμεσο, χειροπιαστό αποτέλεσμα για ορισμένες οικογένειες, συμβάλλει στο να προκαλεί ακόμη και θαυμασμό σε μέρος της κοινωνίας.
Από την πλευρά της εταιρείας, η Ζενεβιέβ Γκρεγκουάρ, εκπρόσωπος της Metro, υπογραμμίζει ότι η κλοπή – ανεξαρτήτως κινήτρων – είναι απαράδεκτη και συνιστά ποινικό αδίκημα.
Στις κατηγορίες της ακτιβιστικής ομάδας, απαντά πως η Metro είναι ο «τελευταίος κρίκος» της αλυσίδας εφοδιασμού ανάμεσα σε προμηθευτές και καταναλωτές, και ότι ο πληθωρισμός στα τρόφιμα προκαλείται κυρίως από εξωγενείς παράγοντες: διαταραχές στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, αστάθεια στις τιμές των εμπορευμάτων και αλλαγές στις διεθνείς εμπορικές συνθήκες.
Επιμένει ότι «οι τιμές στα ράφια αντικατοπτρίζουν άμεσα το κόστος της αλυσίδας εφοδιασμού» και επικαλείται ως αντιστάθμισμα τις φιλανθρωπικές δράσεις της εταιρείας: μόνο το 2025, σύμφωνα με την ίδια, η Metro δώρισε 1,15 εκατομμύρια δολάρια σε τράπεζες τροφίμων και προσέφερε τρόφιμα αξίας εκατομμυρίων σε οργανισμούς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία τη Στατιστική Υπηρεσία του Καναδά, ο γενικός πληθωρισμός ανήλθε στο 2,2%, όμως οι αυξήσεις στα τρόφιμα έχουν υπερβεί αυτό το ποσοστό εδώ και μήνες: από τον Αύγουστο του 2024 ο «πληθωρισμός τροφίμων» κινείται υψηλότερα, ενώ τον Νοέμβριο καταγράφηκε άνοδος 4,7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Το χάσμα ανάμεσα στον γενικό δείκτη και στο κόστος του «καλαθιού του σούπερ μάρκετ» τροφοδοτεί την αίσθηση ότι οι πιο ευάλωτοι πληρώνουν δυσανάλογο τίμημα για τις διεθνείς αναταράξεις.
Η συγκεκριμένη υπόθεση εντάσσεται σε μια μακρά παράδοση «πολιτικοποιημένης κλοπής τροφίμων», από τις «bread riots»(διαδηλώσεις για το ψωμί) της Ευρώπης του 18ου και 19ου αιώνα έως σύγχρονες δράσεις όπως οι καταλήψεις σούπερ μάρκετ και οι συλλογικές «επανακτήσεις» τροφής από ακτιβιστικές ομάδες.
Η αστυνομία ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα βασισμένη, μεταξύ άλλων, σε υλικό βιντεοσκόπησης. Μέχρι στιγμής δεν έχουν γίνει συλλήψεις.