Μια τραγωδία εκτυλίχθηκε πρόσφατα στο φαράγγι του Αμπά, στα Αστερούσια Όρη της Κρήτης, όταν ο 37χρονος Στέλιος Παπαδογιαννάκης τραυματίστηκε και, παρά την κινητοποίηση, έμεινε επί σχεδόν 20 ώρες να περιμένει ελικόπτερο για να μεταφερθεί σε νοσοκομείο, όπως μεταδίδεται ευρέως την Παρασκευή (19/12) με όλες πλέον τις λεπτομέρειες του περιστατικού να έχουν γνωστοποιηθεί.
Το πτητικό μέσο, όμως, δεν κατάφερε ποτέ να τον παραλάβει και ο ίδιος κατέληξε πάνω στο βουνό.
Μετά τον θάνατό του, το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας διέταξε ΕΔΕ, ώστε να αποσαφηνιστεί αν υπήρξαν λάθη ή παραλείψεις και σε ποιο σημείο «έσπασε» η αλυσίδα του συντονισμού.
Όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής – καθώς οι αρμόδιοι επικαλούνται τον απόρρητο χαρακτήρα της διαδικασίας – δείχνουν ότι από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ.) δόθηκε αρχικά εντολή να απογειωθεί το Super Puma που σταθμεύει στη Λήμνο, για να πετάξει προς Κρήτη και να παραλάβει τον τραυματία.
Το ελικόπτερο, αφού απογειώθηκε, κατευθύνθηκε στην Ελευσίνα για ανεφοδιασμό, όχι επειδή δεν «έβγαινε» η διαδρομή Λήμνος – Κρήτη, αλλά επειδή οι χειριστές – όπως εξηγείται – δεν μπορούν να γνωρίζουν εκ των προτέρων πόση ώρα θα χρειαστούν στην περιοχή της επιχείρησης και επιλέγουν στάση καυσίμων περίπου στο μέσον της διαδρομής.
Το ερώτημα γιατί επιλέχθηκε ελικόπτερο από τη Λήμνο και όχι από πιο κοντινό σημείο του νοτίου Αιγαίου αποδόθηκε, σύμφωνα με πηγές, στο ότι το συγκεκριμένο Super Puma βρισκόταν σε επιφυλακή.
Εκεί, όμως, προστέθηκε ένα δεύτερο καθοριστικό εμπόδιο: Στην Ελευσίνα διαπιστώθηκε βλάβη στο ελικόπτερο της Λήμνου, με αποτέλεσμα να καθηλωθεί μέχρι να αποκατασταθεί.
Τότε – και ενώ ήδη είχε χαθεί πολύτιμος χρόνος – δόθηκε νέα εντολή: Να αναλάβει Super Puma από τη Ρόδο.
Το ελικόπτερο προσέγγισε τη νότια Κρήτη, ωστόσο δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει την παραλαβή, καθώς το σημείο όπου είχαν μεταφέρει τον τραυματία οι διασώστες της ΕΜΑΚ κρίθηκε εξαιρετικά δυσπρόσιτο, ενώ τα ισχυρά καθοδικά ρεύματα δημιουργούσαν σοβαρό κίνδυνο για το πλήρωμα και τους διασώστες που επέβαιναν.
Μέσα σε αυτό το κακό «κοκτέιλ» – καιρικές δυσκολίες, καθυστερήσεις προσέγγισης και, πιθανόν, επιχειρησιακές αστοχίες – ο Στέλιος Παπαδογιαννάκης δεν άντεξε.
Περίπου στις 10:30 το πρωί της Δευτέρας 8 Δεκεμβρίου, σχεδόν 20 ώρες μετά το ατύχημα της προηγούμενης ημέρας, έχασε τις αισθήσεις του και κατέληξε.
Παράλληλα, τα μέχρι τώρα δεδομένα αφήνουν πίσω τους κρίσιμα ερωτήματα και για την εικόνα που έφτανε στους συντονιστές.
Το ατύχημα φέρεται να έγινε γύρω στις 13:30 το μεσημέρι της Κυριακής 7 Οκτωβρίου, χωρίς να έχει αποσαφηνιστεί πλήρως αν ο 37χρονος έπεσε από ύψος αρκετών μέτρων – τουλάχιστον πέντε – σε πλαγιά ή αν υπήρξε βίαιη ακινητοποίηση πάνω στο σχοινί, την ώρα που επιχειρούσε τη διάσχιση του καταρράκτη στον Αμπά.
Το ΕΚΑΒ ειδοποιήθηκε, ενώ η 3η ΕΜΑΚ κατευθυνόταν ήδη προς την περιοχή, την ίδια ώρα που – σύμφωνα με τις αναφορές – μέλη της ομάδας ανέφεραν ότι ο τραυματίας μπορούσε να περπατήσει υποβασταζόμενος.
Αργότερα, με την άφιξη της ΕΜΑΚ, μεταφέρθηκε σε φορείο και οδηγήθηκε σε σημείο που εκτιμήθηκε ότι θα διευκόλυνε την προσέγγιση ελικοπτέρου.
Το αν καθυστέρησαν τα ελικόπτερα SAR, αν ήταν λανθασμένη η αρχική επιλογή απογείωσης από Λήμνο, αν οι καιρικές συνθήκες ήταν ευνοϊκότερες νωρίτερα, αν ένα κοντινότερο μέσο θα είχε περισσότερες πιθανότητες να ολοκληρώσει επιτυχώς την αποστολή, ή αν η αρχική εκτίμηση για την κατάσταση του τραυματία επηρέασε τη στάθμιση της σοβαρότητας του περιστατικού από το Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ., είναι μερικά μόνο από τα ζητήματα που αναμένεται να φωτίσει η ΕΔΕ, η οποία – όπως αναφέρεται – δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν περάσουν περίπου 20 ημέρες.
Η υπόθεση ξυπνά μνήμες και από άλλη ορεινή τραγωδία: Εκείνη στα Τζουμέρκα, το 2022, όταν ο 21χρονος Ερμής Θεοχαρόπουλος, αναρριχητής και αθλητής ορειβατικού σκι, έπεσε σε γκρεμό 300 μέτρων κατά τη διάρκεια προπόνησης κοντά στο χωριό Καταρράκτης.
Ο πατέρας του κατέβηκε στη δύσβατη χαράδρα και τον εντόπισε βαριά τραυματισμένο, ακολούθησε μεγάλη επιχείρηση απεγκλωβισμού με την ΕΜΑΚ, όμως η αεροπορική προσέγγιση δεν κατέστη εφικτή άμεσα.
Ύστερα από ώρες, ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού τον μετέφερε στο νοσοκομείο Ιωαννίνων, όπου τελικά κατέληξε.
Δύο διαφορετικά περιστατικά, σε δύο διαφορετικά βουνά, με κοινό παρονομαστή την πίεση του χρόνου και το βάρος των επιλογών όταν η πρόσβαση είναι δύσκολη και ο ουρανός δεν «ανοίγει» εύκολα.
Και τώρα, η ΕΔΕ καλείται να δείξει αν στην περίπτωση του φαραγγιού του Αμπά υπήρξε απλώς ατυχία ή αν κάπου έγιναν λάθη που κόστισαν μια ζωή.