Η Αυστραλία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που θέτει σε ισχύ μια αυστηρή απαγόρευση πρόσβασης στα κοινωνικά δίκτυα για άτομα κάτω των 16 ετών. Μετά από μήνες έντονης δημόσιας συζήτησης, το μέτρο είναι πια πραγματικότητα: οι έφηβοι κάτω από το ηλικιακό όριο δεν μπορούν πλέον να διατηρούν λογαριασμούς σε πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων όπως το Instagram, το TikTok και το Facebook.
Το εάν αυτό το «τολμηρό πείραμα» θα αποδώσει, παραμένει άγνωστο. Ωστόσο, πολλές χώρες παρακολουθούν προσεκτικά τις εξελίξεις, είτε για να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Αυστραλίας είτε για να επιλέξουν εντελώς διαφορετικές οδούς προστασίας των παιδιών στο διαδίκτυο, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του the conversation.
Στην Ευρώπη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη ζητήσει απαγόρευση πρόσβασης στα κοινωνικά δίκτυα για ανηλίκους κάτω των 16 ετών. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι μελετά στενά το αυστραλιανό μοντέλο, το οποίο επιχειρεί να περιορίσει «τους αλγόριθμους που εκμεταλλεύονται την ευαλωτότητα των παιδιών», αφήνοντας τους γονείς ανίσχυρους απέναντι στην επιρροή των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών.
Η Νέα Ζηλανδία ανακοίνωσε πως θα φέρει αντίστοιχη νομοθεσία, στηριζόμενη στα πορίσματα κοινοβουλευτικής επιτροπής που μελετά τους κινδύνους των κοινωνικών δικτύων. Η έκθεση αναμένεται στις αρχές του 2026.
Στην Ασία, Πακιστάν και Ινδία επιλέγουν ένα υβριδικό μοντέλο: δεν απαγορεύουν πλήρως τα κοινωνικά δίκτυα, αλλά επιβάλλουν αυστηρή επαλήθευση ηλικίας και γονική συναίνεση, παράλληλα με αυξημένες υποχρεώσεις περιεχομενικού ελέγχου για τις πλατφόρμες.
Η Μαλαισία θα απαγορεύσει πλήρως την πρόσβαση σε άτομα κάτω των 16 ετών από το 2026, ενώ ήδη απαιτεί άδειες λειτουργίας και υποχρεωτικά συστήματα επαλήθευσης ηλικίας για πλατφόρμες με πάνω από 8 εκατομμύρια χρήστες.
Στη Γαλλία, προτάθηκε απαγόρευση για κάτω των 15 ετών και «ψηφιακή απαγόρευση κυκλοφορίας» από τις 10 μ.μ. έως τις 8 π.μ. για εφήβους 15–18 ετών. Επιπλέον, η γαλλική έρευνα του 2025 πρότεινε απαγόρευση κινητών στα σχολεία και ακόμη και την εισαγωγή αδικήματος «ψηφιακής αμέλειας» για γονείς που δεν προστατεύουν τα παιδιά τους.
Η Ισπανία ανεβάζει το ηλικιακό όριο πρόσβασης στα 16, ενώ η Νορβηγία σχεδιάζει περιορισμούς για ανηλίκους κάτω των 15, υπογραμμίζοντας όμως ότι οι ρυθμίσεις πρέπει να σέβονται θεμελιώδη δικαιώματα, όπως την ελευθερία έκφρασης και πρόσβαση στην πληροφορία.
Η Δανία εξήγγειλε πλήρη απαγόρευση για τους κάτω των 15, με δυνατότητα υπέρβασης από τους γονείς για 13χρονα και 14χρονα παιδιά. Ωστόσο, η εφαρμογή παραμένει ασαφής, αν και η χώρα διαθέτει εθνικό ψηφιακό σύστημα ταυτοποίησης.
Δεν ακολουθούν όλες οι χώρες την Αυστραλία όμως. Η Νότια Κορέα απέρριψε την ιδέα απαγόρευσης κοινωνικών δικτύων, αλλά θα απαγορεύσει τα κινητά στις σχολικές τάξεις από τον Μάρτιο του 2026.
Στην Ιαπωνία, η πόλη Τογιοάκε εισήγαγε μια ριζοσπαστικά διαφορετική πρόταση: περιορισμό χρήσης smartphone και υπολογιστών σε δύο ώρες ημερησίως για όλες τις ηλικίες. Ο δήμαρχος, Μασαφούμι Κόκι, τόνισε ότι «αν οι ενήλικες δεν υφίστανται τους ίδιους κανόνες, τα παιδιά δεν θα αποδεχτούν καμία ρύθμιση».
Παρά τις αντιδράσεις, το 40% των κατοίκων δήλωσε ότι επανεξέτασε τις συνήθειές του, ενώ το 10% μείωσε τη χρήση.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η αντίδραση είναι ιδιαίτερα έντονη. Μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες κατηγορούν την Αυστραλία ότι στοχοποιεί αμερικανικές επιχειρήσεις και ζήτησαν από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να «επιπλήξει» την κυβέρνηση της Καμπέρα. Η Ουάσιγκτον κάλεσε την Αυστραλή επίτροπο διαδικτυακής ασφάλειας, Τζούλι Ίνμαν-Γκραντ, να καταθέσει στο Κογκρέσο, όπου ο νόμος χαρακτηρίστηκε ως «απειλή για την ελευθερία λόγου Αμερικανών πολιτών» κατηγορία την οποία εκείνη διέψευσε με έμφαση.
Παρά τις κοινές ανησυχίες για τις επιπτώσεις των κοινωνικών δικτύων στους νέους, μία ενιαία προσέγγιση δεν φαίνεται να διαμορφώνεται.
Καμία χώρα δεν συμφωνεί σε ένα καθολικό ηλικιακό όριο, ούτε σε ενιαίες μεθόδους επιβολής. Όπως παρατηρούν ειδικοί, τα τεχνικά εμπόδια εφαρμογής της αυστραλιανής απαγόρευσης είναι μεγάλα, ενώ ήδη πολλοί έφηβοι αναζητούν τρόπους παράκαμψης ή μεταστροφής σε νέες πλατφόρμες.
Καθώς οι επόμενοι μήνες θα δείξουν αν η Αυστραλία επεδίωξε μια πρωτοπορία ή ένα μη εφαρμόσιμο μέτρο, οι υπόλοιπες χώρες θα συνεχίσουν να παρακολουθούν, να δοκιμάζουν και να αναζητούν τη δική τους ισορροπία ανάμεσα στην προστασία των παιδιών και την ψηφιακή ελευθερία.