ΕΕ: Τι περιλαμβάνει το Plan B που εξετάζει για το δάνειο στην Ουκρανία – Οι ενστάσεις του Βελγίου και τα εμπόδια
Την λύση ενός δανείου – γέφυρα στην Ουκρανία επεξεργάζονται οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, καθώς πλησιάζει η Σύνοδος Κορυφής του Δεκεμβρίου όταν θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις από τους ηγέτες της Ευρώπης. Οριστική λύση δεν φαίνεται να υπάρχει στον ορίζοντα μετά την σθεναρή αντίσταση του Βελγίου, στην χρήση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στην Ευρώπη.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί μια λύση έκτακτης χρηματοδότησης για να μπορέσει να κρατηθεί όρθια η ουκρανική οικονομία, καθώς ο Βέλγος Πρωθυπουργός, Μπαρτ Ντε Βέβερ αντιστέκεται σε ένα δάνειο που θα χρηματοδοτηθεί από τα «παγωμένα» ρωσικά κεφάλαια στην Ε.Ε., τα οποία βρίσκονται κατά ένα μεγάλο μέρος στο Βέλγιο.
Σύμφωνα με το euronews, αυτό το Plan B που εξετάζεται στις Βρυξέλλες είναι να συγκεντρωθούν κεφάλαια από την ΕΕ στις αγορές για την παροχή μη επιστρεπτέας επιχορήγησης στο Κίεβο, η οποία θα κάλυπτε τις πιο άμεσες οικονομικές και στρατιωτικές ανάγκες της Ουκρανίας για το 2026.
Αυτή η λύση θα προσέφερε στους Ευρωπαίους ηγέτες περισσότερο χρόνο για να ξεπεράσουν το αδιέξοδο σχετικά με το προτεινόμενο δάνειο, που έχει στόχο να διοχετεύσει τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Ευρώπη στα ουκρανικά ταμεία.
Το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών στοιχείων, περίπου 185 δισεκατομμύρια ευρώ, φυλάσσεται στην Euroclear, μια κεντρική αποθεματική τράπεζα τίτλων στις Βρυξέλλες. Αυτό καθιστά το Βέλγιο τον καθοριστικό παράγοντα σε αυτή τη συζήτηση.
Αρχικά, αναμενόταν ότι οι ηγέτες της ΕΕ θα κατάφερναν να απαντήσουν επιτυχώς στις επιφυλάξεις του Βελγίου για να υπογράψουν το δάνειο στην επόμενη συνάντησή τους στις 18 Δεκεμβρίου. Ωστόσο ο Πρωθυπουργός του Βελγίου με μία σκληρή επιστολή στην πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν χαρακτηρίζει «θεμελιωδώς λάθος» το συγκεκριμένο δάνειο προς την Ουκρανία.
«Γιατί να περιπλανηθούμε σε άγνωστα νομικά και οικονομικά νερά με όλες τις πιθανές συνέπειες, αν αυτό μπορεί να αποφευχθεί;» έγραψε ο Μπαρτ Ντε Βέβερ στην επιστολή του. Παράλληλα ξεκαθάρισε ότι δεν θα δεσμεύσει ποτέ την χώρα του να αναλάβει μόνη της τους κινδύνους που θα προκύψουν από ένα τέτοιο δάνειο.
Μάλιστα απαίτησε διασφαλίσεις για το Βέλγιο και την οικονομία του και προστασία από πιθανά ρωσικά αντίποινα, καθώς η Μόσχα έχει προειδοποιήσει ότι θα απαντήσει εάν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία περάσουν σε άλλα χέρια.
Είναι απίθανο, σύμφωνα με το euronews, οι άλλοι ηγέτες να καταφέρουν να πάνε στη Σύνοδο Κορυφής με εγγυήσεις πολλών δισεκατομμυρίων που βασίζονται εν πολλοίς σε υποθετικούς υπολογισμούς. Για ορισμένες χώρες, μια τόσο περίπλοκη δομή δανείου θα απαιτούσε την έγκριση του κοινοβουλίου τους και άρα περισσότερο χρόνο.
Οι αξιωματούχοι και οι διπλωμάτες της Ε.Ε. προσπαθούν να ξεπεράσουν το αδιέξοδο πριν εξαντληθεί η οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία. Η χώρα αναμένει νέα «ένεση» οικονομικής βοήθειας το αργότερο το δεύτερο τρίμηνο του 2026.
Ένας επιπλέον παράγοντας πίεσης είναι και το πρόγραμμα ύψους 8,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο προτίθεται να χορηγήσει στην Ουκρανία το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Για να ανάψει το ΔΝΤ το «πράσινο φως» για το πρόγραμμα θα χρειαστεί σταθερές δεσμεύσεις από τους Ευρωπαίους ηγέτες προκειμένου να εξασφαλιστεί η μακροοικονομική σταθερότητα της Ουκρανίας.
Αυτό το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα έχει αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες να δοθεί μία προσωρινή λύση που θα καλύψει το κενό στην χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
Αυτή η προσωρινή χρηματοδότηση πρακτικά μπορεί να γίνει μόνο μέσω εθνικών εγγυήσεων από τα ευρωπαϊκά κράτη ή μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ. Εάν βέβαια οι Ευρωπαίοι επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. τότε προκύπτει ένα βασικό εμπόδιο: επί του παρόντος απαγορεύεται η δανειοδότηση σε χώρες που δεν είναι κράτη – μέλη.
Η τροποποίηση των κανόνων του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού θα απαιτούσε ομοφωνία των ευρωπαϊκών κρατών. Αυτή η ομοφωνία είναι τουλάχιστον δύσκολη αφού η Ουγγαρία διαφωνεί με οποιαδήποτε βοήθεια προς το Κίεβο.
Εάν οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέλεγαν τελικά τη λύση να αναλάβουν κοινό χρέος για την μακροπρόθεσμη οικονομική στήριξη της Ουκρανίας, το σχέδιο αυτό θα συναντούσε και πάλι την αντίδραση της Ουγγαρίας. Επομένως αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η Σύνοδος Κορυφής του Δεκεμβρίου και αν θα καταφέρουν οι Ευρωπαίοι να καταλήξουν σε λύση για την χρηματοδότηση της Ουκρανίας και ποια τελικά θα είναι αυτή.