Μικρό το φετινό καλάθι της ΔΕΘ για τη Θεσσαλονίκη, συγκριτικά με πέρσι, καθώς φέτος δεν περιμέναμε κάτι θεαματικό, όπως η περσινή ανακοίνωση της ακριβούς ημερομηνίας έναρξης λειτουργίας του Μετρό.
Πάνω κάτω από τον πρωθυπουργό περιμέναμε συγκεκριμένες ανακοινώσεις, στις οποίες άλλωστε περιορίστηκε τελικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος όμως επένδυσε κυρίως στο γεγονός ότι έργα υλοποιούνται στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή από την κυβέρνησή του. Και μάλιστα πολλά, μεγάλα έργα και υποδομές που εκκρεμούσαν επί πολλά χρόνια.
Συζητώντας με έναν εκ των στενότερων συνεργατών του λίγο μετά το πέρας της ομιλίας του στο Μέγαρο Μουσικής και ζητώντας του να μου πει τι εισέπραξε από πλευράς κλίματος από τη Θεσσαλονίκη, μού απάντησε πως είναι πλέον προφανές ότι η γκρίνια και η παλιά μιζέρια (όπως την εκλάμβαναν οι επισκέπτες μας) έχει περιοριστεί και δεν αφορά σε ζητήματα της Θεσσαλονίκης. «Αυτό που κατάφερε η κυβέρνηση ήταν να κάνει συνείδηση στη Θεσσαλονίκη ότι η πόλη και η ευρύτερη περιοχή δεν είναι κάτι αποκομμένο από την υπόλοιπη χώρα και ένας τόπος που αν δεν γκρινιάζει δε θα παίρνει, αλλά ότι είναι κομμάτι της χώρας και η ανάπτυξη, τα έργα, η προσοχή που δικαιούται πέφτει για πρώτη φορά από μια κυβέρνηση εδώ».
Δεν γνωρίζω εάν έχει δίκιο ο συνομιλητής μου, αλλά γνωρίζω ότι στην πράξη κάπως έτσι είναι. Γκρινιάζουμε, όπως η υπόλοιπη ελληνική κοινωνία, για την ακρίβεια, για την οικονομική μας κατάσταση, για το κόστος διαβίωσης κι όχι επειδή η κυβέρνηση δεν μας φτιάχνει δρόμους και γέφυρες. Ο ίδιος συνομιλητής μου αποδίδει αυτή τη στροφή στην παράδοση του μετρό στην κυκλοφορία που ήταν ένα από τα μεγάλα φετίχ της πόλης και επίσης δεν έχει άδικο. Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα του Fly Οver ή της υπερυψωμένης ταχείας λεωφόρου, όπως θέλει να τη λέμε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστος Δήμας, αν και με τέτοιο τίτλο κανένα έργο δεν κάνει… καριέρα στη συνείδηση των πολιτών. Όταν ο πολίτης βλέπει ότι παρά την ταλαιπωρία γίνεται πραγματικά έργο, όταν βλέπει να σχηματίζεται πλέον ο δρόμος και ότι οι αρμόδιοι λαμβάνουν πολλά μέτρα για να περιοριστούν οι επιπτώσεις από την κατασκευή, δείχνει κατανόηση και υπομονή, αρκεί βέβαια αυτή να συνοδευτεί τελικά κι από συνέπεια.
Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης ζήτησε χτες από τον πρωθυπουργό συνέπεια και χρονοδιαγράμματα. Ο πρωθυπουργός απάντησε στα έργα για τα οποία έκανε αναφορά με χρονοδιαγράμματα και συνέπεια.
Την είδηση, όπως και πέρσι με την ημερομηνία παράδοσης του Μετρό, την είχε στην τσέπη ο κ. Μητσοτάκης. Αυτή τη φορά αφορούσε στο νέο σχέδιο ανάπλασης της ΔΕΘ.
Μόνο που η είδηση εμπλουτίστηκε και η αναφορά δεν ήταν μόνο για το νέο σχέδιο…
Θα αρχίσω από τον «εμπλουτισμό» και θα αναφέρω ακριβώς αυτό που είπε ο πρωθυπουργός: «Το έργο αυτό θα ‘τρέξει’ από το Υπερταμείο, με τις απαραίτητες αλλαγές οι οποίες πρέπει να γίνουν στο σχήμα διοίκησης της ΔΕΘ-HELEXPO, προκειμένου να μπορέσει να μετατραπεί σε μια εταιρεία η οποία θα μπορεί πραγματικά να αξιοποιήσει αυτή τη σημαντική υποδομή».
Αυτή η φράση του πρωθυπουργού προκάλεσε έκπληξη, διότι για πρώτη φορά μπαίνει στο στόχαστρό του η διοίκηση της ΔΕΘ-HELEXPO και προαναγγέλλει αλλαγές. Στο «σχήμα διοίκησης», χωρίς να αναφέρει κάτι για τα πρόσωπα της διοίκησης και για να είμαστε ακριβείς στον πρόεδρο, Τάσο Τζήκα, και στον διευθύνοντα σύμβουλο, Κυριάκο Ποζρικίδη. Ένα δίδυμο, το οποίο διοικεί επί πάρα πολλά χρόνια (και επί πολλές κυβερνήσεις) την εταιρεία. Έτσι, από χτες τα σενάρια παίρνουν και δίνουν για το νέο διοικητικό σχήμα της ΔΕΘ, που θα δώσει -κατά τον πρωθυπουργό- τη δυνατότητα στην εταιρεία να «μπορέσει πραγματικά να αξιοποιήσει αυτή τη σημαντική υποδομή».
Αν ήθελα προσωπικά να ερμηνεύσω τον πρωθυπουργό θα έλεγα ότι ήταν μια σαφέστατη αιχμή προς τη σημερινή διοίκηση και η ανακοίνωση μιας νέας διοίκησης, πιθανότατα με ένα κι όχι δύο πρόσωπα στην κεφαλή της. Αλλά αυτό είναι μια δική μου ερμηνεία, που μπορεί όποιος θέλει να τη χαρακτηρίσει αυθαίρετη. Δεν γνωρίζω αν χτες ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε την «απόλυση» του διδύμου ή ενός εκ των δύο. Θα το μάθουμε όμως φαντάζομαι στα εγκαίνια της ΔΕΘ ή λίγο μετά την φετινή έκθεση, αλλά θεωρώ πως πλέον ο πρωθυπουργός θα ερωτηθεί. Και για να κάνει σε αυτή τη χρονική συγκυρία την ανακοίνωση εικάζω ότι και είναι έτοιμος και θέλει να απαντήσει… Ότι θα «τρέξει» το όλο πρότζεκτ το Υπερταμείο είναι δεδομένο, αφού η ΔΕΘ εκεί ανήκει.
Τα χαρακτηριστικά της ανάπλασης της ΔΕΘ
Να δούμε όμως και την ουσία της είδησης, δηλαδή τα χαρακτηριστικά της ανάπλασης.
Πρώτον, η ΔΕΘ μένει στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και η μετεγκατάσταση δεν θα γίνει. Το περιμέναμε, το επιβεβαίωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Δεύτερον, το αρχικό σχέδιο εγκαταλείφθηκε λόγω των αντιδράσεων. Το ξέραμε ήδη.
Τρίτον, το νέο σχέδιο είναι προς το παρόν «η κυβερνητική πρόταση για την αξιοποίηση του χώρου της ΔΕΘ», οπότε επιδέχεται φαντάζομαι τυχόν παρεμβάσεων. Εξάλλου, χτες ακούσαμε τα γενικά χαρακτηριστικά που χρήζουν εξειδίκευσης.
Τέταρτον, ξενοδοχείο δεν θα γίνει (αναφορά στο επιχειρηματικό – εμπορικό κέντρο που προβλεπόταν δεν έγινε).
Πέμπτον, «δεν θα υπάρχει συμμετοχή ιδιώτη, το έργο θα κατασκευαστεί αποκλειστικά από εθνικούς πόρους ύψους 120 εκ. ευρώ». Ήταν πρόδηλο από μήνες, όταν ο πρωθυπουργός είχε ανακοινώσει την εγκατάλειψη του προηγούμενου πρότζεκτ. Κι εφόσον δεν υπάρχει συμμετοχή ιδιώτη, μέθοδος ΣΔΙΤ κτλ., συμπεραίνουμε ότι δεν υπάρχει και λόγος για επιχειρηματικό – εμπορικό κέντρο.
Έκτον, «θα διατηρηθεί το ίδιο αποτύπωμα εκθεσιακών χώρων, το οποίο υπάρχει σήμερα – κάτι παραπάνω από 30.000 τετραγωνικά μέτρα». Η αλήθεια είναι ότι η πρόβλεψη ήταν για κάτι μεγαλύτερο, αλλά θεωρείται επαρκής ένας τέτοιος χώρος.
Έβδομον, θα κατασκευαστεί «ένα καινούργιο κτήριο», όπου θα γίνονται οι εκθέσεις. Αυτό το εκθεσιακό κέντρο είναι τα «κάτι παραπάνω από 30.000 τ.μ.», που θεωρείται «επαρκές για να καλύψει τις ανάγκες ενός αστικού εκθεσιακού χώρου». Δεν διευκρινίστηκε εάν εκεί θα υιοθετηθούν οι προβλέψεις του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για το νέο εμβληματικό εκθεσιακό κέντρο της Θεσσαλονίκης ή θα γίνει κάτι διαφορετικό…
Όγδοον, «θα υπάρξει πλήρης αναμόρφωση και επισκευή του συνεδριακού κέντρου ‘Ι. Βελλίδης’, το οποίο αποτελεί ένα τοπόσημο για την πόλη και πρέπει να διατηρηθεί ως ένα σύγχρονο συνεδριακό κέντρο». Το lifting και η διατήρηση του «Βελλίδειου» (όπως αρέσκονται να το αποκαλούν οι επισκέπτες στη Θεσσαλονίκη) ήταν επίσης αναμενόμενη ανακοίνωση.
Ένατον, θα κατασκευαστεί ένα πάρκινγκ 600 θέσεων. Προφανώς πρόκειται για νέο πάρκινγκ, το οποίο θα λειτουργήσει συμπληρωματικά στο υφιστάμενο στεγασμένο του συνεδριακού κέντρου «Ι. Βελλίδης», το οποίο έχει 440 θέσεις. Το σύνολο απέχει αρκετά από τις θέσεις που υπολόγιζαν οι τοπικοί φορείς και ο δήμος Θεσσαλονίκης, που ήθελαν να εξασφαλίσουν περίπου 2.000 θέσεις, ενώ συμπληρώνω πως με την ανάπλαση θα χαθούν και οι 300 θέσεις του υπαίθριου πάρκινγκ στη συμβολή της Αγγελάκη με την Αλεξάνδρου Σβώλου, όπως επίσης και οι αναρίθμητες θέσεις εντός του σημερινού «κλειστού χώρου»…
Άφησα για δέκατο σημείο το πιο σημαντικό. Εκείνο που ουσιαστικά κινητοποίησε την κυβέρνηση και οδήγησε τον πρωθυπουργό στις χτεσινές ανακοινώσεις και αλλαγές στο πρότζεκτ της ανάπλασης της ΔΕΘ, το πράσινο. Τι ανέφερε ο πρωθυπουργός; Ότι όλος ο υπόλοιπος χώρος θα είναι ελεύθερος, ανοιχτός και «θα υπάρξει μια σημαντική επέκταση του πρασίνου, ώστε όλος ο υπόλοιπος χώρος να μπορεί να γίνει ένα ζωντανό πάρκο, που θα συνδεθεί με τις υπόλοιπες ανοιχτές εκτάσεις της πόλης (σ.σ. εννοούσε μόνον το οικόπεδο της Αγίας Φωτεινής ή και άλλους χώρους;), έτσι ώστε να μπορέσει να δώσει και στον δήμο ή και στην κεντρική κυβέρνηση τη δυνατότητα να σκεφτεί και τις επόμενες παρεμβάσεις που θέλει να κάνει στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Θεσσαλονίκης». Συνεπώς, το «μητροπολιτικό πάρκο» συνδέεται με έναν επόμενο σχεδιασμό παρεμβάσεων στην ευρύτερη περιοχή, στον οποίο μάλλον συμφωνούν δήμος και κυβέρνηση, και ο οποίος δεν ανακοινώθηκε… Όπως δεν ανακοινώθηκε τελικά πόσο είναι το πράσινο στον νέο σχεδιασμό, όταν όλοι στο πρόσφατο παρελθόν μιλούσαν με νούμερα και στρέμματα…
Και κάτι ακόμα σημαντικό από τη χτεσινή αναφορά του κ. Μητσοτάκη στην ανάπλαση της ΔΕΘ. Ο πρωθυπουργός ζήτησε από τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Στέλιο Αγγελούδη, τους φορείς της πόλης και τους πολίτες να στηρίξουν το κυβερνητικό σχέδιο. «Η κυβέρνηση σας άκουσε και δέχτηκε πολλά από τα επιχειρήματά σας. Θεωρούμε ότι το σχέδιο αυτό δεν είναι απλά οικονομικά βιώσιμο, αλλά είναι και ρεαλιστικό και θα μπορέσει να δώσει στην πόλη κάτι το οποίο ελάχιστες άλλες πόλεις διαθέτουν, επιμένω σε αυτό: ένα συνεδριακό κέντρο το οποίο αφενός είναι ταυτισμένο με την ιστορία της πόλης, αφετέρου βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Και σε αντίθεση με όλα τα άλλα απρόσωπα και άχρωμα συνεδριακά κέντρα στα οποία σίγουρα έχετε πάει, τα οποία μπορεί να βρίσκονται στην περιφέρεια, κοντά σε κάποιο αεροδρόμιο, αυτό το εκθεσιακό κέντρο θα έχει πραγματικά έναν άλλο χαρακτήρα. Και θέλω με την ευκαιρία αυτή να ζητήσω τη στήριξη όλων των τοπικών φορέων, γιατί νομίζω πια ότι έχουμε φτάσει σε έναν κοινό τόπο, να μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι αυτή είναι η ενδεδειγμένη λύση για την πόλη», είπε ο πρωθυπουργός.
Για να λάβει λίγη ώρα αργότερα τη δημόσια στήριξη από τον κ. Αγγελούδη, με σχετική ανακοίνωση για την ανάπλαση της ΔΕΘ (μεταξύ άλλων). Τουλάχιστον έτσι την εξέλαβα και έτσι την εξέλαβαν και στην κυβέρνηση, σύμφωνα με ανθρώπους του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος. Το νέο έργο της ανάπλασης της ΔΕΘ, εξάλλου, τώρα «κάνει πρεμιέρα» και θα έχουμε πολλά περισσότερα να διευκρινίσουμε όλοι μας σε οκτώ – εννέα ημέρες…
Εξελίξεις για τον Προαστιακό
Στις υπόλοιπες αναφορές του κ. Μητσοτάκη από τη χτεσινή ομιλία αξίζει ξεχωριστή αναφορά η δυνατότητα προαστιακής σύνδεσης του Νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού (που είναι και τερματικός του Μετρό) με τη Σίνδο (και με το ΔΙΠΑΕ και με τη ΒΙΠΕΘ), η οποία μάλιστα υπολογίζεται έως το τέλος του έτους (δεδομένου ότι υπάρχει το μεγαλύτερο μέρος της υποδομής). Είναι μια καινούργια ανακοίνωση, η οποία είναι προάγγελος της δέσμευσης για προτεραιοποίηση της κατασκευής του προαστιακού σιδηροδρόμου δυτικής Θεσσαλονίκης, για τον οποίο ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστος Δήμας, ανακοίνωσε επίσης ότι εντάσσει στο δίκτυο και τους δυο σταθμούς που καλύπτουν το σύνολο του δήμου Χαλκηδόνος, σε Γέφυρα και Άγιο Αθανάσιο (μετά την Αγχίαλο όπου σταματούσαν οι γραμμές του προηγούμενου σχεδίου που είχε ανακοινωθεί). «Έως το τέλος αυτού του έτους, ο κεντρικός σταθμός της Θεσσαλονίκης θα συνδεθεί με τη Σίνδο, με ένα τρένο το οποίο θα κινείται κάθε μισή ώρα για να καλύψει τις ανάγκες του Διεθνούς Πανεπιστημίου αλλά και της βιομηχανικής περιοχής, της μεγαλύτερης βιομηχανικής περιοχής της χώρας, η οποία και αυτή πρέπει να συνδεθεί με μέσα σταθερής τροχιάς με το κεντρικό σιδηροδρομικό δίκτυο και με το Μετρό της πόλης», ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του πρωθυπουργού. Μάλιστα, ο προαστιακός θα προχωρήσει κατά προτεραιότητα και ανεξάρτητα σε σχέση με τη σιδηροδρομική σύνδεση του λιμανιού, καθώς βρίσκεται στην ίδια εργολαβία, όπως προκύπτει από τα όσα είπε ο κ. Δήμας και ο κ. Μητσοτάκης. Γεγονός που οδήγησε τον αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλονίκης, Κώστα Γιουτίκα, που έτρεξε το έργο, να εκδώσει ανακοίνωση στην οποία εκφράζει την ικανοποίησή του και αντιλαμβάνομαι όλων των φορέων της δυτικής Θεσσαλονίκης, αφού μαζί κινήθηκαν όλο αυτό το διάστημα.
Τι δεν ακούσαμε για το μετρό
Εκεί που επίσης γίναμε σοφότεροι, αλλά μάλλον σε άλλα ελπίζαμε και άλλα μας ήρθαν, είναι η επέκταση του Μετρό στη βορειοδυτική Θεσσαλονίκη.
Ο πρωθυπουργός απέφυγε και χρονοδιαγράμματα (ακόμα και για τις μελέτες) και πηγές χρηματοδότησης και οτιδήποτε συγκεκριμένο. Φαντάζομαι επειδή δεν θέλει να είναι ανακόλουθος στις δηλώσεις του κι επειδή δεν έχει κάτι χειροπιαστό, οπότε και τίποτα ανακοινώσιμο.
Όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης, η Θεσσαλονίκη πέρα από τη βασική γραμμή του Μετρό, «πολύ σύντομα θα έχει και ένα Μετρό το οποίο θα φτάνει μέχρι την Καλαμαριά, καθώς τα εγκαίνια των επόμενων πέντε σταθμών -δεν είναι και λίγοι, αν το σκεφτείτε, μιλάμε για άλλο μισό Μετρό σε σχέση με αυτό το οποίο υπάρχει ήδη- θα γίνουν μετά βεβαιότητας εντός του πρώτου τριμήνου του 2026, οπότε και θα ξαναβρεθούμε στην πόλη για να παραδώσουμε αυτό το τμήμα του Μετρό. Μπορεί να γίνει και λίγο πιο νωρίς. Πρώτο τρίμηνο, λοιπόν, επαναλαμβάνω, του 2026. Και δεν θα υπάρξει κανένα περιθώριο να αποκλίνουμε από αυτό το χρονοδιάγραμμα. Ταυτόχρονα, όμως, θέλω να σταθώ και ιδιαίτερα στις ανάγκες της δυτικής και της βορειοδυτικής Θεσσαλονίκης. Η δέσμευση μας για την επέκταση του Μετρό στη βορειοδυτική Θεσσαλονίκη ισχύει στο ακέραιο και το Υπουργείο γνωρίζει πολύ καλά τη σημασία την οποία αποδίδω στην ωρίμανση των σχετικών μελετών και στην εξεύρεση των σχετικών χρηματοδοτικών εργαλείων. Ωσότου, όμως, ολοκληρωθεί αυτό το έργο, το οποίο όλοι γνωρίζουμε ότι θα πάρει πολύ χρόνο, θεωρώ απόλυτης κομβικής προτεραιότητας την ανάγκη να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε τα έργα που αφορούν τον προαστιακό της δυτικής Θεσσαλονίκης». Η αναφορά είναι σαφής και είναι στο ίδιο πνεύμα που στο πρόσφατο παρελθόν κινήθηκε και ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, ο οποίος επαναλαμβάνει συχνά πυκνά πως πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί η επέκταση στην Καλαμαριά και μετά να δούμε την επέκταση βορειοδυτικά, η οποία απαιτεί και πολύ χρήμα και πολύ χρόνο και ο ίδιος δεν αρέσκεται να καλλιεργεί φρούδες ελπίδες ούτε να κάνει εξαγγελίες για κάτι τόσο μακρινό…
Τα άλλα έργα
Στα υπόλοιπα έργα, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο Παιδιατρικό νοσοκομείο στο Φίλυρο, στο οποίο είχε αναφερθεί ήδη ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, με μεγάλο ενθουσιασμό (ακόμα και για τη δική του ιδιοσυγκρασία), για το οποίο έδωσε συγκεκριμένο χρόνο υλοποίησης (αρχές του 2027) κι από το ρεπορτάζ που έκανα στον αύλειο χώρο του Μεγάρου Μουσικής προέκυψε ότι θα είναι έτοιμες και οι οδικές συνδέσεις του…
Και η τελευταία αναφορά του πρωθυπουργού ήταν στο Thess INTEC, για το οποίο είπε ότι «το Thess INTEC, ένας πόλος καινοτομίας τον οποίον προσωπικά πιστεύω πολύ και ο οποίος θα υλοποιηθεί -και αν υπάρξουν ζητήματα με τις προθεσμίες του Ταμείου Ανάκαμψης θα χρηματοδοτηθεί από άλλους πόρους-, αλλά και σε όλες τις δράσεις στήριξης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, που αφορούν όχι μόνο τη Θεσσαλονίκη, αλλά συνολικά τη Βόρεια Ελλάδα, που πιστοποιούν ότι πράγματι εδώ κάτι αλλάζει ως προς το παραγωγικό μοντέλο της χώρας, με έμφαση στη μεταποίηση, στην καινοτομία, στην παραγωγή γνώσης, πώς δηλαδή η Θεσσαλονίκη μπορεί να γίνει μία πραγματική μητρόπολη όσον αφορά την παιδεία, την καινοτομία, τον πολιτισμό». Για το συγκεκριμένο έργο πιο συγκεκριμένος ήταν ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, λέγοντας τα πράγματα με το όνομά τους και ανακοινώνοντας ουσιαστικά ότι δεν θα γίνει το έργο με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά με διασφαλισμένη χρηματοδότηση και μόλις πρόσφατα άρχισε ουσιαστικά να αποκτά χαρακτηριστικά έργου με προοπτική υλοποίησης…
Σε πολλά και κρίσιμα έργα δεν έγιναν αναφορές ή έγιναν περιορισμένες από τους υπουργούς στη χτεσινή εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής, αλλά είναι γνωστή η πρόοδός τους. Επίσης, από το ρεπορτάζ προέκυψε πως τα 40 χλμ. του δρόμου Χαλάστρα – Εύζωνοι δεν έπαψαν να αποτελούν προτεραιότητα της κυβέρνησης, αλλά περιμένει να ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση της «Εγνατία Οδός ΑΕ» για να προχωρήσει η κατασκευή, διότι είναι συνδεμένο με αυτή. Και το τέλος του έτους είναι η χρονική περίοδος που προβλέπεται να περάσει και η συγκεκριμένη εταιρεία σε νέα εποχή και νέα δεδομένα…