Σημαντικές τροποποιήσεις στο κληρονομικό δίκαιο παρουσίασε ο Γιώργος Φλωρίδης σε συνέντευξή του στο ΕΡΤnews, επισημαίνοντας ότι οι νέες ρυθμίσεις «εκσυγχρονίζουν τον Αστικό Κώδικα σύμφωνα με τις σημερινές κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες».
Όπως ανέφερε, κύριος στόχος των αλλαγών (των πρώτων μετά από 80 χρόνια) είναι η προστασία των κληρονόμων από υπέρμετρα χρέη, η εισαγωγή των κληρονομικών συμβάσεων για πρώτη φορά στο ελληνικό δίκαιο και νέοι κανόνες που αφορούν ζευγάρια που συμβιώνουν χωρίς γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης υπογράμμισε ότι, με το νέο πλαίσιο, τα χρέη της κληρονομιάς περιορίζονται στην αξία της κληρονομούμενης περιουσίας, σημειώνοντας πως «ο κληρονόμος δεν θα επιβαρύνεται ποτέ με τη δική του περιουσία». Διευκρίνισε ότι κάθε οφειλή που ξεπερνά το ύψος της κληρονομιάς θα διαγράφεται, «δίνοντας οριστική λύση στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπισαν πολλές οικογένειες λόγω λανθασμένων εκτιμήσεων ή καθυστερημένων αποποιήσεων».
Οι κληρονομικές συμβάσεις για πρώτη φορά στο ελληνικό δίκαιο
Ο υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε ότι πλέον ο διαθέτης θα μπορεί εν ζωή να συμφωνεί με τους μελλοντικούς κληρονόμους για τον τρόπο κατανομής της περιουσίας, μέσω μη ανακλητής συμβολαιογραφικής πράξης. Η νέα διαδικασία, όπως σημείωσε, «αποτρέπει διαμάχες μετά τον θάνατο, προστατεύει επιχειρήσεις και εξασφαλίζει ομαλή διαδοχή».
Επιπλέον, θεσπίζεται η δυνατότητα παροχής οικονομικής ενίσχυσης σε παιδί εν ζωή, με αντάλλαγμα την παραίτησή του από μελλοντικά κληρονομικά δικαιώματα, ώστε – όπως είπε – «να μην εισπράττει κάποιος χρήματα τώρα και να ζητά περισσότερα μετά τον θάνατο του διαθέτη».
Ο κ. Φλωρίδης εξήγησε ότι αναθεωρείται ο τρόπος επιμερισμού μεταξύ επιζώντος συζύγου και τέκνων. Για οικογένειες με ένα παιδί, ο σύζυγος θα κληρονομεί πλέον το 1/3 αντί του 1/4, λόγω αυξημένων αναγκών. Όταν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, παραμένει η αναλογία 1/4 – 3/4.
Σχετικά με τη νόμιμη μοίρα, δίνεται πλέον η δυνατότητα σε ιδρύματα ή επιχειρήσεις που έχουν λάβει περιουσία μέσω διαθήκης να αποζημιώνουν τους δικαιούχους χωρίς να εμποδίζεται η λειτουργία τους, ακόμη και μέσω πώλησης περιουσιακών στοιχείων όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμα χρήματα.
Προστασία ανύπαντρων ζευγαριών και ρυθμίσεις για τις διαθήκες
Ο υπουργός Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ειδική μέριμνα για ζευγάρια που συγκατοικούν χωρίς γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να παραμείνουν για ορισμένο διάστημα στην κοινή κατοικία μετά τον θάνατο του συντρόφου, ώστε να μην μείνουν «άμεσα χωρίς στέγη».
Παράλληλα, τίθεται απαγόρευση μεταβίβασης περιουσίας μέσω διαθήκης σε εργαζόμενους ή διοικούντες δομές φροντίδας, με πιθανή εξαίρεση μόνο σε περιπτώσεις κατ’ οίκον φροντίδας και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Για τις ιδιόχειρες διαθήκες, ο κ. Φλωρίδης διευκρίνισε ότι δεν καταργούνται, αλλά πλέον «θα πρέπει να επικυρώνονται δικαστικά» και, όταν υπάρχουν αμφιβολίες, θα πραγματοποιείται γραφολογικός έλεγχος. Επιπλέον, αποκλείεται η εμφάνιση αμφισβητήσιμων διαθηκών σε περιπτώσεις θανάτων χωρίς συγγενείς, καθώς η περιουσία θα περιέρχεται στο Δημόσιο, εκτός αν προηγείται ο συμβιών σύντροφος.
Ο κ. Φλωρίδης ανέφερε ότι η συγχώνευση Πρωτοδικείων και Ειρηνοδικείων έχει ήδη μειώσει εντυπωσιακά τους χρόνους απονομής δικαιοσύνης, με την Αθήνα να περνά από τέσσερα χρόνια σε περίπου ενάμιση. Σε άλλες περιοχές, οι χρόνοι έχουν πλέον πέσει κάτω από 280 ημέρες. Όπως σχολίασε, «τον στόχο του 2027 τον πετύχαμε ήδη από το 2025».
Σημαντική βελτίωση έχει επιτευχθεί και στη δημοσίευση διαθηκών, όπου «οι 400 ημέρες έγιναν 7» χάρη στη νέα ψηφιακή πλατφόρμα των συμβολαιογράφων.