Στασιμότητα και οπισθοχώρηση σε σχέση με τη λειτουργία των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και της Διαιτησίας του ΟΜΕΔ (Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας), βλέπει ο εργατολόγος καθηγητής κ. Άρις Καζάκος μιλώντας στο tvxs, πίσω από την τριμερή Συμφωνία του Υπουργείου Εργασίας με τις κορυφαίες συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών για τις ΣΣΕ. Επισημαίνει ωστόσο πως υπάρχουν λίγα θετικά σημεία στη συμφωνία «προϊόν συμβιβασμού» και πως περισσότερα θα μπορέσει να σχολιάσει αφού δει τις λεπτομέρειες της συμφωνίας.
To υπουργείο έκανε λόγο για τη διευκόλυνση που προσφέρει η επέκταση των συλλογικών Συλλογικών Συμβάσεων τονίζοντας την προστασία περισσότερων εργαζόμενων.
«Η χαλάρωση των προϋποθέσεων για την επέκταση εφαρμογής των ΣΣΕ με απόφαση του Υπουργού Εργασίας είναι επιτακτική, προκειμένου αφενός η κάλυψη και η προστασία των εργαζομένων να είναι καθολική και αφετέρου να αντιμετωπίζεται ο “βρόμικος” ανταγωνισμός μεταξύ επιχειρήσεων του κλάδου (καρτελική λειτουργία των κλαδικών ΣΣΕ) με τελικά θύματα τους εργαζόμενους» λέει ο κ. Καζάκος και συμπληρώνει πως:
«Όπου, με βάση την τριμερή Συμφωνία, απαιτείται για την επέκταση των ΣΣΕ ποσοστό κάλυψης κατά 40%, το βήμα που γίνεται αποδεικνύεται συχνά ανεπαρκές. Το μέτρο της μείωσης του ποσοστού κάλυψης είναι ανεπαρκές και μπορεί να το ματαιώσει π.χ. η αποχώρηση των εργοδοτών από τις συνδικαλιστικές τους οργανώσεις, πράγμα που θα έχει ως συνέπεια τη συνακόλουθη “δραπέτευση” των εργοδοτών από τις ΣΣΕ σε όσες περιπτώσεις δεν θα επιτυγχάνεται πλέον κάλυψη εργοδοτών, που απασχολούν ποσοστό 40% + 1 των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος» λέει ο κ. Καζάκος.
Ο Ομότιμος Καθηγητής Εργατικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ επισημαίνει ότι δεν είναι αλήθεια ότι με τη Συμφωνία επιτυγχάνεται η «πλήρης προστασία των εργαζομένων μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας».
Θεωρεί θετικό στοιχείο της Συμφωνίας την εξακολούθηση της ισχύος των κανονιστικών όρων των ΣΣΕ μετά τη λήξη τους και τη λήξη της εκ του νόμου τρίμηνης επέκτασής τους, για όλους τους όρους εργασίας και όχι μόνο για τον βασικό μισθό και τέσσερα επιδόματα, που είχε επιβάλει το δεύτερο Μνημόνιο και το εφαρμοστικό του νομοθέτημα.
«Αρνητικό στοιχείο ωστόσο είναι η διατήρηση της 3μηνης επέκτασης της ισχύος των κανονιστικών όρων, αντί της 6μηνης του προϊσχύσαντος δικαίου. Πρόκειται για διάστημα ανεπαρκές για τη σύναψη διάδοχης ΣΣΕ».
Στα αρνητικά προσθέτει το ότι μετά τη λήξη της εκ του νόμου 3μηνης επέκτασης η ατομική σύμβαση εργασίας εξακολουθεί να παραμένει εργαλείο χειροτέρευσης των όρων εργασίας μέχρι τη σύναψη διάδοχης ΣΣΕ, αν και όταν συναφθεί.
Την απάντηση σε αυτό είχε προτείνει μιλώντας στην ημερίδα της κ. Λούκας Κατσέλη, όταν είχε προτείνει την επέκταση της ισχύος των κανονιστικών όρων των ΣΣΕ μέχρι τη σύναψη διάδοχων ΣΣΕ ώστε να μην μπορεί πλέον να υπαγορεύει ο εργοδότης με εργαλείο την ατομική σύμβαση εργασίας.
Σε σχέση με τον 3ο άξονα για τον οποίο έκανε λόγο το υπουργείο, ο οποίος αφορά στην επιτάχυνση των διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών ο κ. Καζάκος σχολιάζει θετικά την κατάργηση του δεύτερου βαθμού Διαιτησίας του ΟΜΕΔ, που παρατείνει αχρείαστα την εκκρεμότητα στη συλλογική ρύθμιση των όρων εργασίας. «Θεσπίζονται καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών μέσω του Ο.ΜΕ.Δ» αναφέρει.
«Κατά τα λοιπά ωστόσο το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη Διαιτησία παραμένει ακρωτηριασμένο και μετά την τριμερή Συμφωνία. Πρόκειται για μια ανωμαλία που μας κληροδότησε το παρα-σύνταγμα του δεύτερου Μνημονίου και που συνεχίζεται μέχρι σήμερα χωρίς πλέον τους καταναγκασμούς των Μνημονίων» λέει και προσθέτει πως:
«Χωρίς το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη Διαιτησία, που σήμερα είναι ακρωτηριασμένο, ούτε οι ΣΣΕ μπορούν να λειτουργήσουν, οπότε η ρύθμιση των όρων εργασίας μεταφέρεται στην ατομική σύμβαση εργασίας, δηλαδή στον εργοδότη. Σ΄ αυτό το ακρωτηριασμένο συνταγματικό δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη Διαιτησία, που είναι κλειδί για τη λειτουργία των ΣΣΕ, έρχεται να προστεθεί τώρα με την επίμαχη Συμφωνία ένας ακόμη «κόφτης»: Ο νέος κόφτης είναι η Τριμελής Επιτροπή – μηχανισμός προελέγχου των προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή στη Μεσολάβηση και στη Διαιτησία που θα αποφασίζει για το αν υπάρχει το δικαίωμα, αφαιρώντας τη σχετική αρμοδιότητα από τους Διαιτητές. Αν μάλιστα η Επιτροπή θα αποφασίζει ομόφωνα κατά το πρότυπο του ΔΣ του ΟΜΕΔ, τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα».