Με τη συνειδητοποίηση αυτή, αντί να καταρρεύσει, η Κίνα επιτάχυνε τη στρατηγική της «διπλής κυκλοφορίας» (dual circulation strategy) που στοχεύει στην τεχνολογική αυτονομία και την αύξηση της εσωτερικής κατανάλωσης. Η στροφή αυτή βέβαια δεν οφειλόταν μόνο στους δασμούς. Η Κίνα αντιμετώπιζε ήδη σοβαρά εσωτερικά ρήγματα, κυρίως την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων και τη στασιμότητα της εσωτερικής ζήτησης, με αποτέλεσμα οι πολίτες να αποταμιεύουν αντί να καταναλώνουν.
Άβυσσος πίσω από τα χαμόγελα Τραμπ – Σι
Ο Τραμπ διευκόλυνε τα σχέδια του Πεκίνου μέσω της επιθετικής ασυνέπειας του.
Βασιλική Πουρλιώτη
20:00
5 Νοεμβρίου 2025
AP Photo/Mark Schiefelbein
Η χειραψία στο Μπουσάν της Νότιας Κορέας μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Κινέζου ομολόγου του Σι Τζινπίνγκ ξεπερνάει τα όρια μιας τυπικής πολιτικής συνάντησης και παραπέμπει σε μια σκηνή όπου οι γεωπολιτικές ισορροπίες μοιάζουν να αντιστρέφονται. Ο Τραμπ βαθμολόγησε τη συνάντηση και την αντίστοιχη συμφωνία με «12 στα 10». Ταυτόχρονα, επιθυμούσε να εμφανιστεί ως ο κεντρικός πρωταγωνιστής της συνάντησης, αλλά στην πράξη ενίσχυσε άθελά του τη θέση του «αντιπάλου» του, προβάλλοντάς τον ως πιο ψύχραιμο και προβλέψιμο παίκτη.
Ενώ το δόγμα MAGA (Make America Great Again) ζητούσε την τιμωρία και την υποταγή της Κίνας, το τελικό αποτέλεσμα ήταν μια ανακωχή ενός έτους στους δασμούς, πολύ μακριά από τον υποσχόμενο θρίαμβο, κάτι που πιθανώς απογοήτευσε μεγάλο ποσοστό των οπαδών του εθνικιστικού κινήματος και παράλληλα επισφράγισε την αμετάκλητη πορεία της Κίνας προς την αυτονομία και την αμφισβήτηση της αμερικανικής ηγεμονίας (το λεγόμενο decoupling).
Ο Τραμπ, με τη «μυωπική» και βραχυπρόθεσμη προσέγγισή του, υπέγραψε μια συμφωνία την οποία αναλυτές χαρακτηρίζουν «συνθηκολόγηση».
Οι Αμερικανοί καταναλωτές θα μπορούν πάλι να αγοράζουν σόγια από την Κίνα, ενώ συμφωνήθηκαν αυστηρότεροι έλεγχοι στη διακίνηση φαιντανύλης (εν μέσω της ολέθριας κρίσης οπιοειδών στις ΗΠΑ). Σε αντάλλαγμα γι’ αυτές τις πρόσκαιρες νίκες, επέτρεψε στον Σι να αναβαθμίσει τη διαπραγματευτική ισχύ του και να ενισχύσει το «μακροπρόθεσμο σχέδιο» (long game) της Κίνας, το οποίο, όπως αναφέρει ο πολιτικός αναλυτής Ρας Ντόσι στο βιβλίο του «The long game: China’s grand strategy to displace american order», στοχεύει στην εκτόπιση της αμερικανικής τάξης.
Ο Τραμπ διευκόλυνε τα σχέδια του Πεκίνου μέσω της επιθετικής ασυνέπειας του. Οι ανεξέλεγκτοι και απρόβλεπτοι δασμοί και οι κυρώσεις των ΗΠΑ λειτούργησαν ως αμερικανικό «μαστίγιο» που ώθησε την Κίνα σε επώδυνη αλλά αναγκαία στρατηγική αλλαγή. Το Πεκίνο ήρθε αντιμέτωπο με την εξάρτησή του από την αμερικανική τεχνολογία.
Η «κυκλοθυμία» του Τραμπ και ο εμπορικός πόλεμος δεν προκάλεσαν την κρίση, αλλά έδωσαν στον Σι πολιτικό άλλοθι για να επιβάλει σκληρές αλλά αναγκαίες μεταρρυθμίσεις με σκοπό να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα της χώρας. Οπως σημειώνεται από την οικονομολόγο Κέγιου Τζιν, η στρατηγική του Πεκίνου αποτυπώνεται στη φράση «αγωνίζομαι, αλλά δεν καταρρέω».
Από την άλλη πλευρά, το Πεκίνο υποχώρησε στους περιορισμούς για τις σπάνιες γαίες. Η Κίνα, η οποία ελέγχει περίπου το 90% της παγκόσμιας επεξεργασίας των σπάνιων γαιών, κρίσιμων για την αμερικανική τεχνολογία και την πολεμική βιομηχανία, διατηρεί τον μοχλό πίεσης ενεργό. Η αναστολή των περιορισμών θα βρίσκεται σε ισχύ για έναν χρόνο, υπενθυμίζοντας στις ΗΠΑ ότι παραμένουν εξαρτημένες από την Κίνα.
Οι ειδικοί μιλούν για «διπλωματία-συνδρομή» (diplomacy subscription – προσωρινές συμφωνίες με τιμή που αυξάνεται κάθε χρόνο) και όχι για ειρήνη. Η Κίνα, εκμεταλλευόμενη την ισχύ της ως μοχλό πίεσης, επιβεβαιώνει τη ρήση του διανοητή Σουν Τζου από την «Τέχνη του πολέμου»: «Η μεγαλύτερη τέχνη στον πόλεμο είναι να υποτάξεις τον εχθρό χωρίς μάχη».