Γάζα: Το παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων για εκεχειρία, το δίλημμα Νετανιάχου και η ενόχληση της Ουάσινγκτον
Μία από τις πιο κρίσιμες περιόδους του πολέμου στην Γάζα είναι αυτή που διανύουμε, σύμφωνα με αναλυτές στα διεθνή δίκτυα. Η σύγκρουση στην Λωρίδα της Γάζας έχει τρεις δύσκολες παραμέτρους που ζητούν αποφάσεις εδώ και τώρα.
Επιμέλεια: Εύη Απολλωνάτου
Πρώτον τι θα γίνει με την Ράφα και την χερσαία επιχείρηση του ισραηλινού στρατού, που φαίνεται ότι οργανώνει το Τελ Αβίβ, ποιο θα είναι το μέλλον των 132 Ισραηλινών ομήρων και πότε θα τελειώσει ο πόλεμος.
Αυτά τα τρία ζητήματα μπλοκάρουν την συμφωνία για εκεχειρία στις διαπραγματεύσεις που γίνονται μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ στο Κάιρο. Η Χαμάς έχει δηλώσει ότι υποστηρίζει ένα συγκεκριμένο προσχέδιο συμφωνίας.
Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο είναι εάν έκανε αυτή την ανακοίνωση προκειμένου το Ισραήλ να είναι αυτό που θα χρεωθεί μία ενδεχόμενη κατάρρευση των συνομιλιών. Οι Αμερικανοί έχουν αποφύγει να δώσουν πληροφορίες για το προσχέδιο που έχει εγκρίνει η Χαμάς.
Από το Τελ Αβίβ διαμηνύουν ότι η πρόταση της Χαμάς για κατάπαυση του πυρός είναι απαράδεκτη και περνάει όλες τις κόκκινες γραμμές των Ισραηλινών.
Στο Κάιρο οι δύο αντιπροσωπείες φέρονται να διαφωνούν αρχικά για τις λεπτομέρειες της συμφωνίας. Δηλαδή πώς θα γίνει η ανταλλαγή των Ισραηλινών ομήρων, ποιοι θα απελευθερωθούν πρώτα και εάν το Ισραήλ θα έχει το δικαίωμα να ασκήσει βέτο στην επιλογή των Παλαιστίνιων κρατούμενων ισραηλινών φυλακών που θα απελευθερωθούν σε αντάλλαγμα.
Το δεύτερο και πιο ουσιαστικό σημείο διαφωνίας είναι τι πραγματικά θα σημαίνει αυτή η κατάπαυση πυρός και πόσο θα διαρκέσει. Η Χαμάς φέρεται να προκρίνει ένα κείμενο που μιλάει για «προσωρινή παύση των στρατιωτικών επιχειρήσεων μεταξύ των δύο πλευρών». Σε αυτό το διάστημα θα γίνουν οι απελευθερώσεις Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστίνιων κρατουμένων και ο ισραηλινός στρατός θα αποχωρήσει από κάποιες περιοχές στην Λωρίδα της Γάζας προκειμένου να επιστρέψουν οι Παλαιστίνιοι άμαχοι στα σπίτια τους.
Μέχρι εδώ και τα δύο μέρη συμφωνούν. Ωστόσο η πρόταση της Χαμάς φέρεται να εισάγει ένα δεύτερο στάδιο, αμέσως μετά, που θα αφορά μία «μόνιμη παύση των στρατιωτικών και εχθρικών επιχειρήσεων». Αυτό είναι απαράδεκτο για την ισραηλινή κυβέρνηση.
Εδώ και μήνες η ισραηλινή ηγεσία έχει διαμηνύσει ότι δεν θα επιτρέψει στην Χαμάς να ανακτήσει την δύναμη της στην Λωρίδα της Γάζας. Με απλά λόγια η ισραηλινή κυβέρνηση θέλει να έχει το δικαίωμα να προχωράει σε επιχειρήσεις κατά της Χαμάς όταν το κρίνει απαραίτητο.
Τις τελευταίες εβδομάδες η Ουάσιγκτον έχει αυξήσει την πίεση στον Μπενιαμίν Νετανιάχου και προσπαθεί να αποφύγει την χερσαία επιχείρηση στην Ράφα, όπου έχουν βρει καταφύγιο περίπου 1,5 εκατομμύριο άμαχοι Παλαιστίνιοι.
Έτσι τις τελευταίες ημέρες επισκέφθηκε την περιοχή ο διευθυντής της CIA, Μπιλ Μπερνς, ο οποίος είχε συναντήσεις με την ισραηλινή ηγεσία και παρευρέθηκε και στις συνομιλίες στο Κάιρο. Οι Αμερικανοί δηλώνουν αισιόδοξοι ότι μία συμφωνία κατάπαυσης πυρός μπορεί να επιτευχθεί. Οι Ισραηλινοί δεν μοιράζονται την ίδια αισιοδοξία.
Αμερικανοί διπλωμάτες στην Ιερουσαλήμ είπαν στον δίκτυο Sky News ότι η αμερικανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα προσπαθήσει να συνεργαστεί με το Ισραήλ, επί επτά μήνες αλλά έχει πετύχει ελάχιστη πρόοδο.
Εδώ και εβδομάδες οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να συνομιλήσουν, να συμβουλεύουν και να πετύχουν παραχωρήσεις από την ισραηλινή πλευρά, όπως να επιτραπεί περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στην Γάζα, να περιοριστούν οι θάνατοι αμάχων και να υπάρξει ένα σχέδιο για την επόμενη μέρα στην περιοχή. Φαίνεται, όμως, ότι δεν τα έχουν καταφέρει και έχουν χάσει την υπομονή τους.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η χθεσινή παρέμβαση του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν στο CNN ο οποίος για πρώτη φορά προειδοποίησε το Ισραήλ ότι θα «παγώσει» την αποστολή όπλων εάν ο στρατός εισβάλλει στην Ράφα.
Αυτό που φοβούνται οι ΗΠΑ είναι ότι θα υπάρξουν τεράστιες απώλειες αμάχων. Οι στρατιωτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η αναστολή της αποστολής ενός φορτίου με βόμβες στο Ισραήλ από τις ΗΠΑ δεν επηρεάζει τις επιχειρησιακές ικανότητες του ισραηλινού στρατού.
Γι’ αυτό η κίνηση του Τζο Μπάιντεν, που εκνεύρισε πολλούς εντός των ΗΠΑ και του Ισραήλ, ερμηνεύεται περισσότερο ως ένα πολιτικό μήνυμα στο Τελ Αβίβ ότι αυτή την φορά η Ουάσινγκτον θα επιμείνει.
«Η θέση που παίρνει ο Μπάιντεν κατά κάποιο τρόπο είναι μία πολιτική προσποίηση. Προσπαθεί να αποτρέψει τον Νετανιάχου από το να κάνει μια πλήρη εισβολή (σ.σ. στην Ράφα). Ωστόσο, την ίδια στιγμή ο Νετανιάχου δεν δείχνει σημάδια ότι θα υποχωρήσει», είπε στο Sky News ο πρώην διευθυντής στον Λευκό Οίκο, Μπρετ Μπρουέν.
Η «μπάλα» βρίσκεται πλέον στο γήπεδο του Ισραηλινού πρωθυπουργού. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν επιθυμεί να εμφανιστεί ότι ευθύνεται για την κατάρρευση των συνομιλιών για εκεχειρία.
Το βασικό ερώτημα είναι πλέον τι θα επιλέξει να κάνει αφού αναλυτές συμφωνούν ότι βρίσκεται για μία ακόμη φορά με την πλάτη στον τοίχο. Εάν υποχωρήσει στις πιέσεις των ΗΠΑ, δεχθεί την εκεχειρία και δεν προχωρήσει στην χερσαία επιχείρηση στην Ράφα τότε θα εμφανιστεί αδύναμος στους εχθρούς του Ισραήλ στην περιοχή, δηλαδή το Ιράν, την Χαμάς και την Χεζμπολάχ.
Εάν αποφασίσει να δώσει το «πράσινο φως» για την επιχείρηση στη Ράφα τότε ρισκάρει να απομονωθεί περαιτέρω διπλωματικά και να επιδεινώσει τις σχέσεις με το βασικό σύμμαχο του Ισραήλ, τις ΗΠΑ. Ήδη δέχεται κριτική στο εσωτερικό της χώρας του ότι έχει προκαλέσει τριγμούς στις σχέσεις Τελ Αβίβ – Ουάσινγκτον με τις τελευταίες επιλογές του.
Το βασικό θέμα που διαπραγματεύεται το Ισραήλ είναι να προχωρήσει σε κάποιου είδους χερσαία επιχείρηση στην Ράφα. Γι’ αυτό κανείς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να υπάρξει μία περιορισμένη σε χρόνο και έκταση επέμβαση του ισραηλινού στρατού και στη συνέχεια το Τελ Αβίβ να δεχτεί τις επιπλήξεις των Αμερικανών αφού η επιχείρηση θα έχει τελειώσει.
Το αμερικανικό δίκτυο NBC επικαλούμενο τέσσερις νυν και έναν πρώην αξιωματούχο των ΗΠΑ, μετέδωσε ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν θα δεχτεί μία συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων παρά μόνο εάν του επιτραπεί να προχωρήσει με την επιχείρηση στην Ράφα.
Το δίκτυο επιβεβαιώνει ότι ο Νετανιάχου επιθυμεί να μην υπάρξουν περιορισμοί στην δυνατότητα του Ισραήλ να κάνει επιχειρήσεις στην Ράφα.