Προϊστορικά κυκλικά μνημεία αποκαλύφθηκαν μέσω τεχνολογίας λέιζερ – Πιθανώς ήταν «μονοπάτια για τους νεκρούς»
Απεικόνιση Lidar ενός από τα πέντε μνημεία curus (που φαίνονται με κόκκινο χρώμα) που βρέθηκαν στην προϊστορική τοποθεσία στην Ιρλανδία. (Εικόνα: James O’Driscoll; Antiquity Publications Ltd)
Αρχαιολόγοι χρησιμοποίησαν το αποστασιόμετρο lidar (τηλεσκόπηση με λέιζερ), για να ανιχνεύσουν ένα πλήθος σπάνιων νεολιθικών μνημείων κρυμμένων σε αγροτική έκταση στην Ιρλανδία.
Τα λέιζερ έχουν αποκαλύψει εκατοντάδες προϊστορικά μνημεία, μεταξύ των οποίων και πέντε σπάνια, συγκεντρωμένα σε μια λωρίδα αγροτικής γης της ιρλανδικής υπαίθρου.
Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα μνημεία στο Baltinglass, μια πόλη στην κομητεία Wicklow της ανατολικής Ιρλανδίας, χρησιμοποιώντας lidar, μια τεχνική όπου πετάει ένα αεροσκάφος, ενώ ένα μηχάνημα εκπέμπει παλμούς λέιζερ προς το έδαφος. Αυτοί οι παλμοί χτυπούν αντικείμενα και μετά αναπηδούν, βοηθώντας τους ερευνητές να χαρτογραφήσουν την τοπογραφία του τοπίου.
Άνθρωποι της πρώιμης Νεολιθικής Εποχής και της Μέσης Νεολιθικής Εποχής οι πρώτοι κάτοικοι
Η περιοχή που εξετάστηκε από τους ερευνητές, κατοικήθηκε κατά την Πρώιμη Νεολιθική (αρχίζοντας περίπου το 3700 π.Χ.) και τη Μέση έως την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (1400 έως 800 π.Χ.). Ωστόσο, τα στοιχεία κατοχής κατά τη διάρκεια περιοδείας 2.000 ετών μεταξύ των δυο περιόδων, γνωστή ως Μέση Νεολιθική, είναι λιγοστά — μέχρι σήμερα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη (25 Απριλίου) στο περιοδικό Antiquity.
Παρά τα χρόνια του γεωργικού οργώματος που είχαν καταστρέψει μερικά από τα μνημεία, η έρευνα με το lidar, αποκάλυψε τρισδιάστατα μοντέλα του τοπίου με κατασκευές, συμπεριλαμβανομένων αρκετών “σπάνιων” μνημείων σε κύκλο, τα οποία είναι μακρόστενα, στενά και μεγάλης κλίμακας καταλύματα χωματουργικών έργων που μπορεί να είχαν τελετουργικό σκοπό. Σύμφωνα με δήλωση, το ορεινό οχυρό θεωρείται το μεγαλύτερο πλήθος των κυκλικών μνημείων, τόσο στην Ιρλανδία όσο και στη Βρετανία.
“Ξεκίνησα να εργάζομαι σε αυτήν την περιοχή πριν από περίπου 10 χρόνια, ως μέρος του διδακτορικού μου και αρχικά η ιδέα ήταν ότι αυτή ήταν η θέση στην Ιρλανδία με τα μεγαλύτερα και μεγαλύτερα μνημεία λόφων της Εποχής του Χαλκού στη χώρα”, είπε στο Live Science ο συγγραφέας Τζέιμς Ο’Driscall, αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου του Αμπερντίν στη Σκωτία. “Μετά από διάφορες έρευνες, αρχίσαμε σιγά-σιγά να συνειδητοποιούμε ότι δεν ήταν μόνο η Εποχή του Χαλκού, αλλά υπήρχαν επίσης πολλά Νεολιθικά μνημεία εκεί. Γύρω στο 2014, ένας ντόπιος αναγνώρισε ένα από αυτά τα μνημεία του κύκλου, και αυτό είναι το μόνο που γνωρίζαμε πριν από την έρευνα με τη χρήση lidar”.
Η νέα έρευνα με την αναβαθμισμένη τεχνολογία, αποκάλυψε άλλα τέσσερα μνημεία “το οποίο είναι ο λόγος που είναι μια τόσο σημαντική ανακάλυψη και ήταν κάτι που δεν πιστεύαμε ότι θα εμφανιζόταν, επειδή στην Ιρλανδία δεν υπάρχουν ομάδες έρευνας των στα μνημεία σε κύκλο,” σημείωσε ο O’ Driscoll. “Ίσως υπάρχουν έξι στη Βρετανία, αλλά στην Ιρλανδία υπάρχουν μόνο περίπου 20 γνωστά μνημεία σε κύκλους και αυτά βρίσκονται στην απομόνωση”.
Ενώ το μεγαλύτερο μέρος των πέντε κυμαίνεται σε μέγεθος μεταξύ 492 και 656 πόδια (150 και 200 μέτρα) μήκος, το μεγαλύτερο εκτείνεται περίπου 1.312 πόδια (400 μέτρα) μήκος, σύμφωνα με τη μελέτη. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνθρωποι δημιούργησαν αυτά τα μνημεία σε μια εποχή πριν την εφεύρεση των μπουλντόζων και των εκσκαφέων, είναι εντυπωσιακό, τουλάχιστον.
“Καθώς κατασκευάστηκαν κατά τη Νεολιθική, δεν υπήρχαν μεταλλικά εργαλεία και πιθανότατα να χρησιμοποιούσαν ξύλινα φτυάρια“, ανέφερε ο O’ Driscall. “Δείχνει ακριβώς πόσους πόρους, χρόνο και προσπάθεια δαπανήθηκαν για την κατασκευή τους, δεδομένου ότι είναι ένας σημαντικός οικισμός”.
Αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι τα μνημεία έχουν εξυπηρετήσει αρκετούς σκοπούς, όπως τη συσχέτιση με “σημαντικά ηλιακά γεγονότα”, καλλιέργεια και “μονοπάτια για τους νεκρούς”, σύμφωνα με τη δήλωση. Για παράδειγμα, τέσσερα από τα κυκλικά μνημεία, είναι ευθυγραμμισμένα προς τον «ανατέλλοντα ήλιο του θερινού ηλιοστασίου» , που σηματοδοτεί την κορύφωση της καλλιεργητικής περιόδου, σύμφωνα με τη μελέτη.
Αυτά τα τεράστια μνημεία είναι επίσης πιθανώς αφιερωμένα στους νεκρούς, είπε ο Ο’ Driscall. “Αν και δεν γνωρίζουμε τα πραγματικά τελετουργικά που έλαβαν χώρα εκεί, οι διατάξεις δείχνουν ότι μπορεί να είχαν χρησιμοποιηθεί είτε ως λιτανείες είτε ως τελετές πένθους, είτε ως τρόπος μετάβασης των νεκρών στον παράδεισο“.
Τα μνημεία “μας βοηθούν να κατανοήσουμε τους τρόπους ζωής αυτών των Νεολιθικών λαών, οι οποίοι ήταν αγρότες πρώτης γενιάς”, πρόσθεσε. “Πλέον έχουμε καλύτερη κατανόηση της σπουδαιότητας που είχε ο αγροτικός τομέας για τις κοινότητες αυτές, που γρήγορα έγινε το επίκεντρο της ζωής τους”.
Οι ερευνητές σχεδιάζουν στη συνέχεια να αναλύσουν δείγματα εδάφους από την περιοχή για να κατανοήσουν καλύτερα τα ζώα και τα φυτά που υπήρχαν κατά την Πρώιμη Νεολιθική.