Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 203 χρόνια από την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 που οδήγησε εννιά χρόνια αργότερα στην ίδρυση του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους στη νεότερη ιστορία

Παρά τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι πρόγονοί μας, άνθρωποι ως επί το πλείστον παντελώς αδαείς γύρω από τα στρατιωτικά ζητήματα, με λιγοστό οπλισμό και εφόδια, με κίνητρο την αγάπη τους για την Ελλάδα και την ανεξαρτησία, ξεκίνησαν έναν αγώνα σε βάρος της ισχυρότατης τότε, παρά τα όποια προβλήματά της, Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Ανάμεσα στους αγωνιστές του 1821 υπήρχαν βέβαια κάποιοι που είχαν εξαιρετική εκπαίδευση, καθώς είχαν ενταχθεί στις αγγλικές στρατιωτικές μονάδες στα Επτάνησα, άλλοι που ήταν επίσης γνώστες της πολεμικής τέχνης, έχοντας «θητεύσει» στην αυλή του Αλή πασά των Ιωαννίνων, αρματολοί, που αν και μεγάλοι σε ηλικία πρόσφεραν σημαντικές υπηρεσίες στον Αγώνα και τέλος, κάποιοι φιλέλληνες, που παρά τις διαφωνίες τους με τους Έλληνες για τον ανορθόδοξο τρόπο με τον οποίο πολεμούσαν παρέμειναν στη χώρα μας, πολέμησαν γενναία και κάποιοι, χωρίς να έχουν καμία υποχρέωση, έδωσαν τη ζωή τους για την Ελλάδα.
Αν ψάξει κάποιος την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, σίγουρα θα βρει και γεγονότα, καθόλου κολακευτικά για τους προγόνους μας, με αποκορύφωμα τους δύο εμφύλιους πολέμους. Χρήματα από τα δάνεια, που είναι άγνωστο πού κατέληξαν, προσωπικές διαμάχες που οδήγησαν σε παταγώδεις αποτυχίες, δολοφονίες κορυφαίων αγωνιστών (Καραϊσκάκης, Ανδρούτσος κ.ά.) οι οποίες στέρησαν τον Αγώνα από ηγετικές μορφές και αδικαιολόγητες παρεμβάσεις ατόμων ανίδεων από πόλεμο (π.χ. Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος) σε στρατιωτικές επιχειρήσεις (βλ. Μάχη του Πέτα), που οδήγησαν σε πανωλεθρίες. Βέβαια σε ολόκληρη την παγκόσμια ιστορία υπάρχουν ανάλογα περιστατικά, οπότε ας είμαστε επιεικείς με τους ανθρώπους στους οποίους οφείλουμε την ελευθερία μας.
Ας μην ξεχνάμε, ότι οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις ήταν αρχικά αντίθετες με την Ελληνική Επανάσταση (βλ. Συνέδριο του Λάιμπαχ). Βλέποντας όμως τις, αναπάντεχες για πολλούς, ελληνικές νίκες, την άθλια κατάσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και συνυπολογίζοντας και τα δικά τους συμφέροντα, άρχισαν σταδιακά να αλλάζουν θέση. Αρκετές φορές στην νεότερη ιστορία οι αλλαγές ηγεσιών στις μεγάλες χώρες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στα ελληνικά ζητήματα. Η άνοδος στον θρόνο του τσάρου Νικόλαου Α’ στη Ρωσία το 1826, μετά τον θάνατο του φιλέλληνα, αλλά διστακτικού στη λήψη αποφάσεων αδελφού του Αλέξανδρου Α’ και η αδόκητη ανάληψη του Υπουργείου Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας από τον Τζορτζ Κάνινγκ τον Αύγουστο του 1822, μετά την αυτοκτονία του Κάσλρεϊ και της πρωθυπουργίας της χώρας του τον Απρίλιο του 1827 για λίγους μήνες, καθώς πέθανε από πνευμονία τον Αύγουστο του ίδιου έτους είχαν σημαντική συμβολή στον Αγώνα των Ελλήνων.

Για την ενίσχυση των φιλελληνικών αισθημάτων των Ευρωπαίων βέβαια, «φρόντιζαν» και οι Τούρκοι με τις βαρβαρότητες και τις σφαγές άμαχων Ελλήνων. Οι απλοί Ευρωπαίοι πολίτες έβλεπαν τις φρικαλεότητες αυτές και πίεζαν τις κυβερνήσεις τους να υποστηρίξουν την Ελληνική Επανάσταση. Και για όσους καλοπροαίρετα ή μη αναφέρουν ότι την Ελλάδα την απελευθέρωσαν Άγγλοι, Γάλλοι και Ρώσοι με τη νίκη τους στο Ναβαρίνο το 1827 επί του τουρκοαιγυπτιακού στόλου και του ικανότατου Ιμπραήμ, να θυμίσουμε ότι ήδη τρία χρόνια νωρίτερα, ο σουλτάνος Μαχμούτ Β’ είχε ζητήσει και έλαβε βοήθεια από τον Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου.
Ο Ιμπραήμ, θετός γιος του Μεχμέτ Αλή, με οργανωμένο από Ευρωπαίους αξιωματικούς στρατό, είναι αλήθεια ότι προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στην Ελληνική Επανάσταση, επωφελούμενος και από τις εσωτερικές διενέξεις των Ελλήνων. Ας μην ξεχνάμε, ότι όταν ο Ιμπραήμ πέτυχε σημαντικές νίκες στον Μοριά, ο Κολοκοτρώνης ήταν φυλακισμένος και απελευθερώθηκε άρον άρον για να μπορέσει να σώσει, ό,τι ήταν εφικτό από την λαίλαπα του Χεβίδη της Αιγύπτου…
Κλείσιμο
Η Ελληνική Επανάσταση όμως, δεν τελείωσε με τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, τον Οκτώβριο του 1827. Χρειάστηκαν άλλα δύο χρόνια συγκρούσεων, ως την μάχη της Πέτρας της Βοιωτίας, τον Σεπτέμβριο του 1829, την άφιξη του γαλλικού εκστρατευτικού σώματος υπό τον Μεζόν στον Μοριά, για την εκδίωξη των στρατευμάτων του Ιμπραήμ και την εκστρατεία των Ελλήνων στην Αιτωλοακαρνανία, με σημαντική συμμετοχή του Αυγουστίνου Καποδίστρια για την απελευθέρωσή της, κάτι που έδινε τη δυνατότητα στον Ιωάννη Καποδίστρια να διαπραγματευθεί από καλύτερη θέση τα σύνορα του νέου ελληνικού κράτους.

Και μια και αναφερθήκαμε στον Ιωάννη Καποδίστρια, τον οποίο θεωρούμε τον σημαντικότερο ηγέτη της νεότερης Ελλάδας, έστω και αν έφτασε στη χώρα μας μόλις το 1827, δεν έπαψε, από τα προεπαναστατικά ακόμα χρόνια, ως Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας να υποστηρίζει την πατρίδα του με κάθε τρόπο. Είτε ερχόμενος σε ευθεία σύγκρουση με τον ανθέλληνα Μέτερνιχ, είτε επηρεάζοντας τον τσάρο Αλέξανδρο, είτε χρησιμοποιώντας τις υψηλές γνωριμίες του στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, θα λέγαμε ότι ήταν ο «αόρατος ηγέτης» της Ελληνικής Επανάστασης. Δυστυχώς, η δολοφονία του στο Ναύπλιο τον Σεπτέμβριο του 1831 ήταν ολέθρια για τον τόπο. Στην περίπτωση του Καποδίστρια δεν ισχύει το «ουδείς αναντικατάστατος». Ήταν ένας και μοναδικός.
Από το 1830, που με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου ανακηρύχθηκε το πρώτο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, μέχρι σήμερα πέρασαν σχεδόν διακόσια χρόνια. Οι πρόγονοί μας παρά τις τεράστιες δυσκολίες κατόρθωσαν να απελευθερώσουν ένα μικρό, αλλά σημαντικό μέρος της Ελλάδας, το οποίο σταδιακά γινόταν μεγαλύτερο, με τελευταία προσθήκη τα Δωδεκάνησα που ενσωματώθηκαν στη χώρα μας το 1948.

Μιχάλης Στούκας
2024: Αυτή είναι η Ελλάδα που ονειρεύτηκαν οι ήρωες του 1821;

Τι γίνεται όμως σήμερα; Ευοδώθηκαν οι στόχοι των προγόνων μας, που επαναστάτησαν εναντίον των Οθωμανών; Τι γνώμη θα είχαν για την Ελλάδα του 2024 οι ήρωες του 1821; Μάλλον η σημερινή Ελλάδα δεν θα ήταν αυτή που ονειρεύτηκαν. Πολλαπλάσια σε έκταση από αυτή που μας παρέδωσαν, αλλά σίγουρα κάποιες περιοχές, που περίμεναν ότι θα ήταν ελληνικές σήμερα, ανήκουν σε γειτονικές χώρες. Οι παθογένειες που έκαναν την εμφάνισή τους ήδη από τα χρόνια του 1821, αναξιοκρατία, αθέμιτος πλουτισμός, δουλοπρέπεια, νεποτισμός (οικογενειοκρατία) και ρουσφέτια, κατάλοιπα των αιώνων οθωμανικής κυριαρχίας πολλά από αυτά, όχι μόνο δεν εξαλείφθηκαν, αλλά γιγαντώθηκαν. Μετριοκρατία (και τιποτοκρατία…) σε όλους τους τομείς. Παραχάραξη της ελληνικής ιστορίας από παπαγαλάκια ξένων πρεσβειών, που βρίσκουν πρόθυμους αβανταδόρους σε απάτριδες και ρεβιζιονιστές ιστορικούς και απαξίωση της Εκκλησίας από σημαντική μερίδα του ελληνικού λαού.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης τοποθέτησε τον Σταυρό στην πρώτη σημαία που κατασκεύασε πρόχειρα, ενώ σε ομιλία του στους μαθητές του Α΄ Γυμνασίου της Αθήνας, μετά την απελευθέρωση, είπε: «Όταν πήραμε τα όπλα, πρώτα είπαμε υπέρ πίστεως και ύστερα υπέρ πατρίδος». «Για του Χριστού την πίστη την Αγία και της Ελλάδος την ελευθερία», έγραφε ο Σαμιώτης λόγιος Γεώργιος Κλεάνθης. Η πίστη στον Χριστό θεωρείται αναχρονιστική σήμερα από μια μερίδα των Ελληνίδων και Ελλήνων, κάτι αδιανόητο για τους αγωνιστές του 1821. Σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες μουσουλμάνοι (λαθρο)μετανάστες αλωνίζουν ανενόχλητοι τη χώρα. Η παιδεία, η υγεία, η Δημόσια ασφάλεια βρίσκονται σε τραγική κατάσταση. Πώς μπορεί να χαρακτηριστεί το γεγονός ότι το 1836, επί Όθωνα, ξεκίνησε η δημιουργία του κτηματολογίου που ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί; Πακτωλοί χρημάτων εισέρρευσαν στη χώρα μας και σπαταλήθηκαν σε σκυλάδικα, χλιδάτη ζωή και πολυτελή αυτοκίνητα. Η νεολαία ποια ακριβώς οράματα και ιδανικά έχει; Με τη φτηνή δικαιολογία ότι φταίμε εμείς οι μεγαλύτεροι και η προηγούμενη γενιά, αυτή «του Πολυτεχνείου» ξέρουν μόνο να διαμαρτύρονται και να ζητούν, την ίδια ώρα που έχουν πολύ περισσότερα από κάθε ελληνική νεολαία του παρελθόντος. Υπήρχαν παιδιά, για παράδειγμα αυτά που γεννήθηκαν γύρω στο 1940, που δεν πρόλαβαν ποτέ να παίξουν ούτε με μπάλες από πανιά, ούτε με φτηνιάρικες κούκλες. Σήμερα παιδιά του Δημοτικού θεωρείται αυτονόητο ότι θα έχουν το δικό τους smartphone και ότι θα παίζουν παιχνίδια στα κινητά, τα τάμπλετ ή τους υπολογιστές τους.

Σαφώς και δεν είμαστε νιχιλιστές (μηδενιστές). Αναμφίβολα και στα 194 χρόνια ύπαρξής του το ελληνικό κράτος έχει πετύχει πολλά. Σίγουρα θα μπορούσαν να είχαν γίνει πολύ περισσότερα. Δυστυχώς, τα τελευταία τριάντα περίπου χρόνια, η ελληνική κοινωνία πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Όταν το 1825 ο μαθητής της Αλληλοδιδακτικής Σχολής της Φιλόμουσης Εταιρείας, Θωμάς Αρσενικός έμαθε ότι ο πατέρας του Δημήτριος (Χασιά 1790- Καπανδρίτι 1825) σκοτώθηκε, εγκατέλειψε τη Σχολή, πήρε τα όπλα και ακολούθησε τον Γκούρα στην πολιορκία της Ακρόπολης, όπου πολέμησε γενναία, χωρίς βέβαια να έχει προηγούμενη πείρα, ως την παράδοσή της. Σκοτώθηκε σε ηλικία 16 ετών σε συμπλοκή με τους Τούρκους. Αρσενικός, όνομα και πράμα. Σήμερα, το «είδος» αυτό σπανίζει, σε λίγο θα αποτελεί «προστατευόμενο είδος»… Τι κάνουν οι σημερινοί 16χρονοι; Μα φυσικά bullying σε συμμαθητές και συμμαθήτριές τους και βιντεοσκόπηση των πράξεών τους, για τις οποίες επαίρονται…
Κλείνουμε αυτό το άρθρο για την Εθνική Επέτειο (πόσοι άραγε γνωρίζουν τι γιορτάζουμε αυτή τη μέρα και πόσες/πόσοι ξέρουν δέκα ήρωες και ηρωίδες του 1821;), με την ευχή τα οράματα, οι πόθοι, τα «πιστεύω» και η φιλοπατρία όσων πολέμησαν το 1821, να γίνουν επιτέλους φωτεινοί φάροι για όλους και όλες μας. Ίσως τότε να βρουν δικαίωση όλοι αυτοί που έδωσαν τη ζωή τους, τη σωματική τους ακεραιότητα και τις περιουσίες τους για τις επόμενες γενιές. Το ύψιστο αγαθό της ελευθερίας δεν είναι αυτονόητο. Κάποιοι, εδώ και εκατοντάδες χρόνια, έχυσαν το αίμα τους για να απολαμβάνουμε σήμερα εμείς αυτό το προνόμιο. Ας μην το ξεχνάμε ποτέ και ας ελπίσουμε ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ να μιμηθούμε τους προγόνους μας, εναντίον όσων επιβουλεύονται ελληνικά εδάφη…

Υ.Γ.: Μια άκρως ενδιαφέρουσα πληροφορία σχετική με την 25η Μαρτίου αφορά τον αγωνιστή του 1821 που πέθανε τελευταίος από όλους, σε ηλικία 114 (!) ετών (αν κάποιος αναγνώστης ξέρει κάτι άλλο, ας μας ενημερώσει). Πρόκειται για τον Απόστολο Μαυρογένη (1792-1906), από την Πάρο, που σπούδασε ιατρική στην Ιταλία, ήρθε στην Ελλάδα, πολέμησε με τον Κολοκοτρώνη, στα Δερβενάκια, τον Παπαφλέσσα, τον Νικηταρά κ.ά. Επί Καποδίστρια, διορίστηκε στρατιωτικός γιατρός στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Σαλαμίνας. Επί Όθωνα του χορηγήθηκε τιμητική σύνταξη και έζησε στην Αθήνα έως το θάνατό του.

Content snippet: CookieBar